Portugese vogelgebieden onder druk

Onze Portugese collega’s van SPEA (Sociedade Porguguesa para o Estudo das Aves) zijn net als Vogelbescherming onderdeel van BirdLife International. SPEA luidt de noodklok: de bescherming van belangrijke Portugese vogelgebieden loopt gevaar. Dat is niet alleen hun pakkie an: voor trekvogels langs de gehele Oost-Atlantische trekroute zijn de gebieden belangrijk. Ook voor vogels uit Nederland. Vanwege de strategische ligging van de Portugese gebieden in de flyway is bescherming dus niet alleen een Portugese zaak. Omdat ook veel trekvogels uit onze contreien afhankelijk zijn van deze natuurgebieden, vroeg SPEA ook Vogelbescherming de helpende hand te reiken. Daarom vragen we uw steun voor deze trekvogelprojecten. 

Vanwege het belang voor Nederlandse trekvogels investeerde Vogelbescherming eerder dankzij onze leden in 2020 in het herstel van zoutpannen in Marokko, Tunesië, Spanje en Portugal. De steun van Vogelbescherming werkte als een katalysator. SPEA kreeg daardoor extra geld van de MAVA-foundation voor natuurherstel van twee zoutpannen in de monding van de Sado.

Belangrijk want zoutpannen zijn namelijk heel waardevol voor vogels, maar economisch niet erg rendabel. Het risico is dat zoutpannen worden omgezet in economisch veel rendabeler viskweekbassins. Dat is voor vogels een groot risico omdat in de netten die daarbij worden toegepast veel vogels verdrinken, waaronder reigers en roofvogels zoals visarenden. SPEA wil zoeken naar balans tussen zoutpannen en viskweek, op een manier die zo min mogelijk negatieve impact op vogels heeft.  

Ria Formosa is een haast Afrikaans geurende lagune, onderdeel van de bij toeristen populaire Algarve. Een ondiepe kustzone, rijk aan eilanden, zeegrasvelden, kreken en slikken – een walhalla voor trekvogels die hier dan ook massaal passeren en zich, net als in onze Waddenzee, voeden met een rijk zeebanket. 

Ria Formosa is zó in trek bij toeristen dat er nog maar heel weinig ongestoorde plekken voor vogels in dit nationaal park zijn om te bij hoog water te rusten. Dat is een probleem dat zich in onze Waddenzee ook afspeelt. Het is keihard nodig om in Ria Formosa reguleringen in te voeren en bestaande regels te handhaven, net als het bewust maken van de toeristen. Nu heeft recreatie er de overhand ten koste van de waarde van het gebied voor trek- en broedvogels.  

De Taagmonding is het belangrijkste wetland van Portugal. Er leven honderdduizenden vogels, het hele jaar door. Tijdens de trek zijn dat er zelfs miljoenen! Vrijwel alle Nederlandse grutto’s bijvoorbeeld brengen er enkele weken door en ook voor wulpen en plevieren is het gebied van groot belang. ‘'Vogelmainport’ Taagmonding is dus altijd druk met vogels, maar het gebied is ook de beoogde locatie van een nieuwe grote burgerluchthaven voor Lissabon. Een klein defensie-vliegveld verandert in een enorme luchthaven. Vogels en vliegtuigen zijn altijd een ongelukkige combinatie. Direct en indirect komt de natuur er zwaar onder druk te staan. Bovendien is er een reëel veiligheidsrisico.  

SPEA protesteert fel tegen de aanleg van Montijo Airport en heeft een rechtszaak aangespannen. Vanuit veel landen langs de trekroute kwamen verzoeken aan de Portugese overheid om een alternatieve locatie te kiezen. Een petitie van Vogelbescherming werd bijna 40.000 maal ondertekend en aangeboden aan het Portugese kabinet en aan de president. Gelukkig wees de Portugese luchtvaartautoriteit ANAC de bouwaanvraag eerder deze week afgewezen, maar de strijd is zeker nog niet gestreden. Van essentieel belang voor de toekomst van het gebied blijft het om met de juiste cijfers en kennis over vogelpopulaties protesten te onderbouwen. Ook daarvoor vragen we uw steun.