De gezelligste vogel van Nederland

Eerst maar een misverstand wegwerken. Wat wij 'gezellig' noemen, is voor een mus natuurlijk louter overleven. Huismussen leven, slapen, broeden, eten en doen eigenlijk alles wat ze doen in groepsverband. Zo kunnen ze elkaar waarschuwen voor mensen, katten, sperwers, ratten en alles wat in hun ogen riskant is.

Als u de vogels wel eens voert, is het u vast opgevallen dat mussen er altijd als de kippen bij zijn. Het voer raakt de grond nog niet of het miegelt ervan. Hoe weten ze toch zo snel dat het eten klaar staat? Logisch: ze seinen elkaar niet alleen bij gevaar, maar óók als er wat te halen is. Het lijkt misschien niet slim, omdat ze dan veel concurrenten hebben bij het eten. Toch profiteren ze er allemaal van, want samen hebben ze ook sneller in de gaten als er ergens wat te halen is. Als u vaak voert, beginnen ze al te kwetteren als u naar buiten komt.

Hebben ze een volle buik, dan is het mussenleven een luizenleven. Dan ziet u ze gemoedelijk badderen, opgetogen kwetteren in de heg, of lekker lummelen in de zon. Soms nemen ze een zand- of zonnebad om de veren te verzorgen en parasieten kwijt te raken. Wel weer met z’n allen natuurlijk; ze houden om de beurt een oogje in het zeil.

Het is lang erg slecht gegaan met de huismus in Nederland. Het aantal is in de afgelopen dertig jaar gehalveerd en hij staat dan ook niet voor niets op de Rode lijst van de Nederlandse Broedvogels. De grootste afname lijkt nu gelukkig voorbij: de recente aantallen schommelen. 

Huismussen voelen zich overal thuis waar mensen wonen, dus ook in de stad. Wonen ze bij u? Dan blijven ze daar, winter en zomer. De meeste huismussen leven in een groene, rommelige omgeving aan de stadsranden of op het platteland. Logisch, in een omgeving vol tegels en beton vinden ze nu eenmaal geen nestplekken of voedsel.

U kunt vijf dingen aanbieden om huismussen te helpen of om ze over te halen ook uw tuin te koloniseren. Let wel: huismussen blijven hun hele leven op een plek, dus willen ze wel dat uw tuin voldoet aan álle wensen! Ontbreekt één van deze zaken? Snel werk van maken!

1. Een (altijd groene) haag, stekelige struik of klimplant. Denk aan conifeer, klimop, hulst of een beuk- of ligusterhaag. Huismussen houden van behaaglijke beschutting.
2. Een zanderig plekje (haal gewoon een stoeptegel weg). Een zandbad helpt bij het verzorgen en gezond houden van hun veren.
3. Een platte schaal met water of een vijver met een vlakke oever. Om te badderen en te drinken.
4. Wat extra voer: mengsels met zaden en pitten op een voertafel of gewoon op de grond. Daarnaast hebben ze in de broedtijd insecten nodig voor hun jongen, die lokt u met bloeiende bloemen en een minivijver.
5. Voldoende nestgelegenheid: hang eens een nestkast voor ze op.