Navigatie overslaan
Koolmees / Shutterstock Alle berichten

Uw border een bloemenzee; zónder groene vingers

Geplaatst op 6 september 2022

‘Border’ is een chic woord voor een rand bloeiende planten langs je grasveld, tuinpad of zithoekje. Die plantenrand verdient een mooi woord, want bloemen maken de tuin mooi en vogelvriendelijk. Prettig: zo’n bloemenzee krijg je ook zonder strak ontwerp en zonder groene vingers. Begin eraan in september.

Er zijn veel misverstanden over het aanleggen van borders. Zo zou je vooraf een ontwerp moeten maken, rekening houden met hoe alle kleuren en geuren bij elkaar passen, minstens vijf meter tot je beschikking hebben, er een vorm in zien te krijgen en ook nog alles tegelijk kopen en poten met alle kosten en spierpijn van dien. Nou, dat is allemaal niet waar. Al mag dat natuurlijk wel!

Bloemen / Pixabay Zo’n bloemenzee krijg je ook zonder strak ontwerp en zonder groene vingers. Bloemen / Pixabay
Oost-Indische kers / Pixabay Oost-Indische kers om uit te delen. Oost-Indische kers / Pixabay

Begin in september met een gratis stekje

Heb je een kaal strookje tuin waar je graag bloemen ziet? Wees niet bang en ga gewoon aan de gang. Behalve als het net vriest of hoogzomer is. De beste tijd is het najaar (september, oktober), als de grond vochtig is en los. Maar schroom niet om het hele jaar af en toe een stekje van de buurvrouw te planten. Als het niet vriest, gaat dat vrijwel altijd goed als je genoeg water geeft. Tip voor gratis plantjes: Google ‘plantenasiel’ + je woonplaats.

Compost achter de kliko?

Is het stukje grond waar de border komt onbegroeid? Overweeg dan om er vooraf compost door te scheppen. Compost bestaat uit verteerde bladeren en bloemen en is te koop bij een tuincentrum of via internet. (Misschien ligt er nog een berg verrotte bladeren achter de kliko? Dat mag ook.) Compost is voeding voor planten, wormen en andere bodemdiertjes. Die diertjes houden de grond lekker los, waardoor je planten beter groeien. Het moet niet, maar is wel lekker voor ze.

Merel worm bloem / Pixabay Compost is voeding voor planten en bodemdiertjes. Daar zijn deze merel en andere vogels weer blij mee. Merel worm bloem / Pixabay

Bodembedekkers: vragen staat vrij

Begin met het planten van bodembedekkers, zoals kruipend zenegroen, penningkruid, bosaardbei, gele dovenetel of hondsdraf. Die groeien de boel in een mum van tijd dicht zodat het niet meer onverzorgd staat en katten er niet meer poepen. Dat geeft jou rustig de tijd om de rest in te richten. Bodembedekkers stekken supermakkelijk (je trekt een stukje met wortel en al uit de grond) dus misschien heb je buren, familieleden of collega’s met zoiets in de tuin? Vragen staat vrij! Leg vooraf stapstenen neer als het een diepe border is. Daar plant je niets, dat scheelt weer.

Poot helemaal achteraan - als er plek is - ook alvast een vogelvriendelijke struik, zoals een vlinderstruik, struikklimop of framboos. Zo, de kop is eraf.

Insect op gele dovenetel / Pixabay Bodembedekkers -zoals gele dovenetel- groeien snel zodat het verzorgd staat en katten er niet meer poepen. Insect op gele dovenetel / Pixabay

Hoge en lage planten: niks mis met de vrije aanpak

Koop je planten, dan staat er vaak op hoe hoog ze worden. Je kunt ervoor kiezen hoge planten achteraan te zetten en lage vooraan, zodat iedereen tot zijn recht komt. Of je poot alvast her en der wat en ziet wel wat er gebeurt. Daar is niks mis mee, want veel planten zaaien zichzelf uit, dus blijven toch niet op hun plek. Zo blijft het spannend. Die vrije aanpak hanteer je ook als je plantjes vraagt voor je verjaardag/jubileum/BBQ en geen idee heeft wat het allemaal is.

Blijkt in de praktijk dat sommige planten na een jaar amper te zien zijn? Dan steek je in het najaar wat uit de grond en verplaatst het naar achteren of naar voren.

Tuin border / Shutterstock Als de border goed vol staat, heb je weinig onderhoud. En bloemen als bieslook zaaien zichzelf overal uit. Tuin border / Shutterstock

Zon of schaduw in de border

Heb je het voor het kiezen? Let dan op hoeveel zon je border heeft en koop planten die daar blij van worden. Ook dat staat er vaak op met een symbool. Zonnetje = meer dan 6 uur zon, zwart zonnetje = minder dan vier uur zon en half om half = iets ertussenin. Anders is het poten en proefondervindelijk vaststellen. Veel planten zijn flexibel en in het ergste geval gaat er één dood.

Laat ook kiemplantjes die uit zichzelf opkomen en die je niet herkent uitgroeien. Soms is het iets prachtigs uit zaad dat nog in de bodem zat. Als je het lelijk vindt, trek je het er alsnog uit.

Teunisbloem met bij / Pixabay Help met je border de natuur een handje door (inheemse) bloemen te kiezen die goed zijn voor insecten. Teunisbloem met bij / Pixabay

Ideeën voor border-soorten

Help met je border de natuur een handje door (inheemse) bloemen te kiezen die goed zijn voor insecten en vogels. Vogels die zaden eten, of juist de insecten die op bloemen afkomen zijn bijvoorbeeld roodborst, winterkoning, alle soorten mezen en mussen, vink, putter en groenling, met als bonus de egel. Laat uitgebloeide bloemen dus staan of liggen tot het voorjaar, zodat dat zaden in de tuin blijven. Dat staat in de winter ook nog eens geweldig decoratief met een laagje rijp erop.

Ter inspiratie een paar soorten voor je border die goed zijn voor insecten en vogels:

Adderwortel Kaardenbol Schijnpapaver
Aster Kattenstaart Tijm
Bloembollen (biologisch!) Kaasjeskruid Teunisbloem
Duizendblad Koninginnekruid Vergeet-me-niet
Fluitenkruid Lavendel Vingerhoedskruid
Goudsbloem Lievevrouwebedstro Vrouwenmantel
IJzerhard Margriet Wilde akelei
Judaspenning Rozemarijn Wilde bertram
Korenbloem Salie Zonnebloem

 

Putter op zonnebloem / M.L. Stolten - Fotogalerij Zaadeters zoals deze putter (en mezen) zijn gek op zonnebloemzaden. Laat uitgebloeide bloemen liggen voor ze. Putter op zonnebloem / M.L. Stolten - Fotogalerij

Natuur als inspiratie voor beplanting

Extra fijn is het voor de insecten en vogels als er van het vroege voorjaar tot het late najaar bloeiende bloemen zijn. Dat is voor jezelf ook het mooist. Loop in de stilte van de ochtend in je eentje door de tuin en kijk wat er bloeit. Niets? Kijk die week goed naar wat bloeit in de natuur en doe inspiratie op voor een nieuwe aanwinst! Zaadje voor zaadje en stekje voor stekje wordt het helemaal je plekje.

Boterbloem met vlinder / Anne-Lieke Struijk Boterbloem met vlinder / Anne-Lieke Struijk

Waar koop je wilde planten?

Vogelbescherming heeft inmiddels aardig wat wilde planten in het assortiment. Nog lang niet alles, maar het worden er steeds meer. Doorsnee tuincentra hebben vaak bedroevend weinig wilde planten. Wat te doen? Gelukkig neemt de vraag ernaar toe en springen kwekers daarop in. Google ‘inheemse planten kopen’ + je woonplaats en je komt ver.

Meer over vogelvriendelijke beplanting

Met dank aan Anna Kemp (www.natuurlijkbuiten.nl) voor tips en aandachtspunten bij het aanleggen van borders.

Tips voor inrichting van de tuin

Vogels maken graag gebruik van tuinen. Iedereen kan vogels daarbij helpen, ook als je een balkon hebt of een kleine stadstuin. Vogelbescherming heeft veel praktische tips om ook jouw tuin vogelvriendelijk te maken.

Lees meer

Mijn tuin een vogelparadijs

Word jij ook zo blij van vogels in je tuin of op je balkon? Hang je wel eens een vetbolletje voor ze op? Je kunt nog meer doen. Doe de gratis Postcode Vogelcheck en ontdek welke vogels in jouw buurt leven en hoe je deze vogels kunt helpen.

Postcode Vogelcheck