Vuurgoudhaan

Snel naar informatie over:

• Herkenning
• Leefwijze
• Verspreiding en aantal
• Bescherming
• Wet- en regelgeving

Geluid

Zang is (subtiel) anders dan bij goudhaan: versterkend (crescendo) en versnellend, maar ook erg hoog. Het mist de herhaling die bij goudhaan duidelijk aanwezig is. Roep van vuurgoudhaan is hoog; een geoefend oor kan de verschillen horen met de goudhaan. Versnelt, verhoogt en is wat rauwer.

• Zang
• Roep
• Roep en zang

Broeden

Broedvogel voornamelijk in de oostelijke helft van Nederland, vanaf half april. In twee legsels worden elk 7-11, soms 12 eieren gelegd, in een 3-laags nest van veren, mos en twijgjes. Het nest wordt vaak gemaakt in een conifeer, of anders klimop of jeneverbes. Broedduur 14-15 dagen, waarna de jongen 20 dagen in het nest doorbrengen, en zodra ze uitgevlogen zijn nog ongeveer 14-15 dagen gevoed worden door de ouders.

Leefgebied

Vuurgoudhanen komen meer voor in de oostelijke helft van Nederland dan in het westelijk deel. Ze broeden in naald- en gemengde bossen. Parken, struwelen en tuinen met geschikte naaldbomen worden ook wel bewoond.

Voedsel

Eet net als goudhaan kleine insecten en spinnen, soms wel iets grotere prooien dan goudhaan. Heeft de voorkeur om op de bovenkant van takken en blaadjes te foerageren, en 'bidt' daarbij regelmatig (fladderend stil hangen). Dit doet hij ook bij spinnenwebben waarbij hij de gevangen insecten of zelfs de spin zelf pakt.

Vogeltrek

Korte-afstandstrekker, maar vroeger (eind augustus/september) dan goudhaan (oktober/ begin november). Er zijn nauwelijks goede gegevens over de trekbewegingen van vuurgoudhanen beschikbaar. De herkomst van vuurgoudhanen die door Nederland trekken, is niet bekend. Het is waarschijnlijk dat dit voornamelijk Deense en Duitse broedvogels zijn, maar broedvogels uit oostelijker gelegen landen is zeker niet uitgesloten. Wintergast in vrij klein tot vrij groot aantal, ook in West-Nederland. Zeker in milde winters kunnen vuurgoudhanen in behoorlijke aantallen in Nederland blijven, vaak dichter bij bewoonde wereld, en zoeken ze gemengde mezengroepen op.

Aantallen in Nederland

Bron: sovon.nl

Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

Vooral op de Veluwe broeden ze in gemengde bossen. Buiten de broedtijd kun je er af en toe één tegen komen in een gemengd groepje van mezen, tussen een enkele goudhaan en boomkruiper.

In Europa

De vuurgoudhaan heeft een meer beperkte verspreiding dan zijn nauwste verwant, de goudhaan. De broedgebieden liggen vooral in Centraal-Europa: Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Roemenië, maar ook het Iberisch Schiereiland herbergt zeer grote aantallen. Ontbreekt in Scandinavië.

Meer informatie

• BirdLife International

Wat kun jij doen

De goudhaan is geholpen met voldoende naaldbos. Vuurgoudhaantjes en 'gewone' goudhaantjes kunnen in de winter zo nu en dan een bezoek aan een voedertafel afleggen. Wie zorgt dat er niet alleen plantaardig voedsel te vinden is, maar ook meelwormen of maden voert, maakt met name kans op deze insecteneters. Ook speciale vetblokken met 'ingebakken' insecten zijn succesvol bij veel vogelsoorten. De aanwezigheid van enkele sparrenbomen (fijnspar (kerstbomen) douglasspar, zilverspar of sitkaspar) vergroten sterk de kans op aanwezigheid van zowel goudhaan als ook vuurgoudhaan, vooral in de oostelijke helft van Nederland.

Meer weten?

• Sovon Vogelonderzoek Nederland

Actuele berichten

• Foto van de maand: vuurgoudhaantje
• Vogels fotograferen vanaf het balkon
• Goudhaan vs. vuurgoudhaan
• Adhd-vogeltje voor de lens

Downloads

• Broedende vuurgoudhanen in Nederland (pdf, 109 Kb)

Algemene regels

De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:

• vogels opzettelijk te doden of vangen;
• nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
• eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
• vogels opzettelijk te storen;
• vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.

Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.

De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:

• de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
• de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
• de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
• het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).

Bijzondere regels

De wet biedt bescherming aan alle in gebruik zijnde nesten en rustplaatsen van vogels, inclusief de functionele omgeving om het broeden succesvol te laten zijn. De nestbescherming geldt voor alle soorten gedurende het broedseizoen en voor een beperkt aantal soorten jaarrond. Nesten van vuurgoudhanen zijn alleen gedurende het broedseizoen beschermd. Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen.

Meer weten?

• Juridische bescherming van vogels
• Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
• Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
• Informatiepunt Leefomgeving