“Weidevogels zijn deel van onze bedrijfsvoering“
Geplaatst op 31 juli 2023
Bote en Astrid de Boer uit het Friese Tjerkwerd hebben dit jaar de Gouden Grutto gewonnen. Vogelbescherming looft deze prijs jaarlijks uit aan een boer die zich extra inzet voor het behoud van weidevogels. Dat kan over het echtpaar De Boer zeker gezegd worden. Op hun weilanden zijn in het voorjaar ruim 200 weidevogelnesten te vinden.
Was je verrast toen je de Gouden Grutto ontving?
Bote: “Zeker. Voor ons is het beschermen van weidevogels een deel van onze bedrijfsvoering. We vinden dat ‘normaal’. Een kleiweidenlandschap zonder weidevogels is naar ons idee niet compleet. Dat de jury de Gouden Grutto aan ons heeft toegekend betekent dat onze extra inzet gewaardeerd worden. Daar zijn we heel blij mee.”
Hoe ziet die extra inzet voor de weidevogels er in de praktijk uit?
Bote: “Op 12 hectare ouderwets greppelland hebben we het waterpeil met 90 centimeter verhoogd. Door de zachtere grond kunnen weidevogels met hun snavel daar hun eten halen. Op het drogere deel broeden de meeste grutto’s. De jongen kunnen in de kruidenrijke greppels en de slijkranden rondom het water heel makkelijk naar voedsel zoeken. Dat is ideaal. In het voorjaar staat ook een stuk land plasdras zodat de grutto’s na hun terugkeer in Friesland veilig kunnen aansterken van hun trektocht. Daarnaast maaien we pas na 15 juni of soms zelfs nog later als er nog kuikens op het land lopen. Verder rijden we alleen vast, ruige mest uit. Dat is goed voor het bodemleven en goed voor de wormen, het eten van de volwassen grutto’s als ze in Nederland zijn. Onze bedrijfsvoering is extensief, slechts twee melkkoeien per hectare. Dat biedt de weidevogels voldoende ruimte. Onze koeien staan in dienst van de weidevogels.”
Intensivering van de landbouw is toch juist de trend?
Bote: “Dat is helaas nog vaak het geval. Toen wij deze boerderij in 2000 kochten wilden we ook intensiveren. Maar toen we zagen dat de weidevogelstand daar sterk onder te lijden had, hebben we het roer omgegooid. We hebben de aantallen weidevogels geïntensiveerd, niet de melkproductie.”
Hoeveel weidevogels en welke soorten maken gebruik van jullie weilanden?
Bote: “We beheren in totaal 71 hectare land. Het merendeel van de weidevogels zit op het greppelland, maar de vogels vestigen zich nu ook op de omringende gangbare graslanden. In totaal ruim 200 broedparen waarvan 100 paar grutto’s, 45 paar tureluurs, 40 paar kieviten, 30 paar scholeksters en dan ook nog heel wat eenden, meerkoeten en waterhoentjes. Daarmee behoren we tot de koplopers in heel Friesland.”
Voor het uitstellen van de maaidatum krijgt u een vergoeding van de overheid. Compenseert dat de verminderde waarde van het minder eiwitrijke gras?
Bote: “Nee, helaas niet. Het gemaaide gras, dat we in de winter aan de koeien geven, bevat te weinig eiwitten. We moeten krachtvoer bijvoederen, dat is kostbaar. Ik vind sowieso dat het vergoedingensysteem op de schop moet. Je wordt nu voor een uitgestelde maaidatum betaald, maar dat zou per uitgevlogen jong moeten zijn. Dan moet een agrariër veel beter zijn best doen. Nu maaien ze vaak om nesten heen. Maar die hogere pollen gras in een verder kaal landschap werken als een magneet op predatoren. Dan heb je wel een nest beschermd, maar niet de eieren of kuikens!”
Dat klinkt logisch. Maakt u zich sterk voor een ander vergoedingensysteem?
Bote: “Ik geef regelmatig lezingen en adviseer collega’s over weidevogelvriendelijk beheer. Daar is het onlogische vergoedingensysteem altijd een punt van aandacht. Veel boeren willen wel wat meer voor de biodiversiteit doen, maar het mag de bedrijfsvoering niet ondermijnen. Banken zijn er overigens ook niet zo happig op. Die willen vooral een hoge melkproductie zien. Femke Wiersma van BBB was onlangs op mijn boerderij, toen heb ik het natuurlijk wel even bij haar aangekaart.”
Ik heb begrepen dat u een deel van uw land gaat verkopen. Waarom doet u dat? Weidevogelbescherming in eigen beheer lijkt mij de grootste kans op succes?
Bote: “We verkopen de grond aan het Agrarisch Natuurfonds Fryslân. Bij deze stichting staat weidevogelvriendelijk beheer op de eerste plaats. Dus dat zit wel goed. Bovendien pacht ik de verkochte grond, dus ik heb er zelf nog alle invloed op. Met het geld kunnen we investeren in een nieuwe stal.”
Bij de Gouden Grutto ontving u ook een bedrag van 5.000 euro. Hebben jullie daar al een passende bestemming voor bedacht?
Bote: “We overwegen de aanleg van een zand- en schelpenstrandje. Daar kunnen dan visdieven en kluten op broeden. Met name kluten verdedigen hun jongen fel. Als er een predator in de buurt is, dan gaan ze er meteen op af en proberen de vijand te verjagen. De grutto’s en andere weidevogels profiteren hiervan mee. Die krijgen er als het ware een paar bodyguards bij.”
Alles over weidevogels
Vogelbescherming stelde factsheets samen op basis van alle onderzoeken in binnen- en buitenland. Gratis, voor iedereen die betrokken is of meer wil weten over weidevogels.
Vogelvriendelijke Zuivelwijzer
Welke zuivel is goed voor vogels en natuur? Welke winkels leveren deze? Dat ontdek je met de Vogelvriendelijke Zuivelwijzer. Kies bewust en draag bij aan een toekomst met rijke weides
vol vogels!
