Bijna 1,2 miljoen burgers vragen Europese Commissie: stop wereldwijde ontbossing

De afgelopen maanden hebben meer dan 160 natuur- en mensenrechtenorganisaties – waaronder Vogelbescherming, BirdLife International, Greenpeace en Wereldnatuurfonds – zich in Europa met de campagne #Together4Forests hard gemaakt voor een krachtige wet. Een Europese Bossenwet is een unieke kans om de betrokkenheid van Europa bij wereldwijde ontbossing te stoppen, zo vinden de organisaties. 

Samen zijn de EU-lidstaten verantwoordelijk voor ruim een derde van de wereldwijde import van producten waarvoor ontbost is. De Europese Commissie werkt aan wetgeving die bossen en andere natuur wereldwijd hiertegen moet beschermen. Ontbossing is de op één na grootste bron van broeikasgasemissies. Daardoor zijn bosbescherming en -herstel essentieel in de strijd tegen klimaatverandering. In de tweede helft van 2021 moet duidelijk zijn hoe de Europese bossenwet eruit komt te zien.

Maandag 14 december heeft minister Schouten de oproepen in ontvangst genomen. Als grootste Europese importeur en doorvoerhaven van soja, palmolie en cacao, heeft Nederland een verantwoordelijkheid om illegale en legale ontbossing te stoppen. Greenpeace, WWF, Vogelbescherming Nederland, IUCN NL, Both ENDS en Tropenbos International roepen de minister dan ook op om in Brussel het voortouw te nemen en andere lidstaten aan te sporen om een sterke Bossenwet te steunen. Op dezelfde dag heeft in Brussel de overhandiging aan Europees Commissarissen Timmermans (vice-voorzitter, Klimaat en Green Deal) en Sinkevičius (Milieu) plaats gevonden.

"Veel Nederlanders hebben een heel sterk signaal gegeven dat ze willen kunnen winkelen in de wetenschap dat voor de producten in hun winkelmandje geen natuur is vernietigd of rechten van lokale gemeenschappen zijn geschonden. Tropisch regenwoud, oerbossen en savannes bieden een thuis aan planten, dieren én mensen. Het is een zaak van ons allemaal.” 

Ontbossing is de op één na grootste bron van broeikasgasemissies, waardoor bosbescherming en -herstel essentieel zijn in de strijd tegen klimaatverandering. Vernietiging van natuur gaat wereldwijd regelmatig gepaard met mensenrechtenschendingen. Inheemse gemeenschappen worden met geweld van hun land verdreven, terwijl 80 procent van de biodiversiteit wereldwijd in inheemse gebieden te vinden is. Ontbossing heeft er wereldwijd al toe geleid dat veel vogelsoorten zeer sterk bedreigd zijn in hun voortbestaan of al uitgestorven zijn.

Wie denkt dat ontbossing alleen tropische regenwouden treft, heeft het mis. Ook in Europa, waaronder in lidstaten van de EU, vindt ontbossing plaats op grote schaal en weinig duurzame wijze. Een groot, bosrijk land als Zweden heeft nog nauwelijks oerbos, waardoor bijvoorbeeld de witrugspecht er nagenoeg is verdwenen. Hetzelfde lot treft bedreigde vogelsoorten in bossen in de Baltische staten.

Wetenschappers waarschuwen dat we vaker te maken gaan krijgen met pandemieën als COVID-19. Wilde dieren en de ziektes die ze bij zich dragen, komen sneller in contact met mensen door het kleiner worden van hun leefgebied. Dit kunnen we voorkomen door de vernietiging van bossen en andere waardevolle natuurgebieden te stoppen.