Zeekoet

Snel naar informatie over:

• Herkenning
• Leefwijze
• Verspreiding en aantal
• Bescherming
• Wet- en regelgeving

Geluid

Roept niet buiten broedtijd; op de kolonie meeuwachtig maar lager, een staccato "hû-hû-hû", en ook raspende rauwe klanken.

• Roep

Broeden

Broedt vanaf mei/juni. Heef één legsel met 1 ei. Start van broeden gerelateerd aan temperatuur van het oppervlaktewater. Broedduur 32 dagen. Om en om worden eieren bebroed door man en vrouw in rondes van 12-24 uur. Broedt in kolonies van enkele tientallen tot duizenden vogels. Geen nest. Het ei ligt op een steile rotswand. Na het uitkomen blijft het jong nog 20-22 dagen op de rotsen zitten. De kuikens springen dan naar beneden in de zee, tegelijk met honderden andere zeekoetkuikens. Zwemmen samen naar open zee om daar eten te zoeken. De jongen kunnen dan nog niet vliegen en de volwassenen maken van deze tijd gebruik om te ruien. Jongen worden nog zo'n 3 weken door de ouders verzorgd.

Leefgebied

Zeekoeten zijn aan zout water gebonden en dus alleen te vinden op open zee. Ze zijn bestand tegen flinke kou, het zoute zeewater en kunnen goed duiken. Zeekoeten komen alleen aan land om in kolonies op kliffen te broeden. Op smalle richels staan de zeekoeten met duizenden zij aan zij. Ze bouwen geen nest; hun enige ei broeden ze tussen hun poten uit.

Voedsel

Zeekoeten duiken onder water naar vis, kreeftjes en andere ongewervelden.

Vogeltrek

Begint al vanaf juli met wegtrek van broedkolonies. Overwintert op zee. Trek voornamelijk gerelateerd aan hoeveelheid voedsel en (dus) watertemperatuur. Pas later in de herfst in Nederland te verwachten, in oktober en dan hier te zien tot april. Trekt laag over zee in kleine tot middelgrote groepen.

Aantallen in Nederland

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

Tijdens de najaarstrek langs de kust.

In Europa

Broedvogel van eilanden in de Atlantische oceaan en rotskusten op het vasteland aan de westkant van Engeland, IJsland en Noorwegen.

Meer informatie

• BirdLife International

Wat wij doen

Vogelbescherming zet zich in voor de aanwijzing van beschermde gebieden op de Noordzee voor zeevogels als de jan-van-gent. Een belangrijk resultaat daarvan is de aanwijzing van de Bruine Bank als Natura 2000-gebied in 2021. Daarnaast zet Vogelbescherming zich op nationaal en internationaal niveau in voor generieke bescherming van zeevogels, onder andere bij de aanleg van windparken op zee en visserij

Wat kun jij doen

Overheden en de visserijsector staan voor een belangrijke opgave: verduurzamen. Niet alleen om visserij ook in de toekomst mogelijk te maken, maar ook om de natuur te respecteren. Consumenten kunnen kiezen voor duurzaam gevangen vis. Illegale olielozingen zijn sterk verminderd in de Noordzee door betere controle en strengere straffen, maar komen nog steeds voor. Ook het lozen van andere chemische stoffen of bijvoorbeeld palmolie kan desastreus uitpakken voor zeekoeten en andere zeevogels. Na lang aandringen van natuurorganisaties zoals Vogelbescherming zijn er beschermde gebieden in de Noordzee, maar nog niet genoeg en ook de beschermingsdoelstellingen voor die gebieden zijn nog onvoldoende uitgewerkt.

Meer weten?

• Sovon Vogelonderzoek Nederland
• Menu zeekoet
• Trek zeekoet
• Olielozingen
• Nederlandse Zeevogel Groep
• Beschermde natuur in Noordzee

Actuele berichten

• Meer bescherming voor belangrijke vogelgebieden op de Noordzee
• Herkennen vogels elkaar?
• Zeevogel-eldorado Bruine Bank definitief aangewezen als Natura 2000-gebied
• Zeevogel-eldorado Bruine Bank wordt toch Natura 2000-gebied

Algemene regels

De Wet natuurbescherming bevat een aantal verboden handelingen die van toepassing zijn op alle inheemse vogels. Deze verboden gelden in heel Nederland. De wet verbiedt:

• het opzettelijk doden of vangen van vogels (artikel 3.1 lid 1);
• het opzettelijk vernielen of beschadigen van nesten, rustplaatsen en eieren van vogels, of het wegnemen van nesten (artikel 3.1 lid 2);
• het rapen en onder zich hebben van eieren van vogels (artikel 3.1 lid 3);
• het opzettelijk storen van vogels (artikel 3.1 lid 4);
• het bezit, het vervoer en de handel in vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan (artikel 3.2).

Overtreding van deze verboden is een economisch delict en kan leiden tot strafrechtelijke vervolging. De verboden worden ook bestuursrechtelijk gehandhaafd. Uitzonderingen op de verboden zijn opgenomen in de wet en de bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De wet voorziet in een algemene bevoegdheid voor de provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) om onder strikte voorwaarden een ontheffing of vrijstelling te verlenen van de verboden (artikel 3.3).

Bijzondere regels

Er zijn twee natuurgebieden op zee aangewezen en beschermd als Natura 2000-gebied voor zeekoeten op grond van hoofdstuk 2 van de Wet natuurbescherming. Dat zijn het Friese Front en de Bruine Bank. Verschillende andere gebieden in de Noordzee (onder meer de Doggersbank en de Klaverbank) komen mogelijk ook in aanmerking voor aanwijzing als Natura 2000-gebied voor zeekoeten, omdat ze daar in aanzienlijke aantallen geregeld voorkomen. Dat wordt onderzocht. Voor de aangewezen Natura 2000-gebieden gelden strenge regels voor alle plannen en projecten die mogelijk significante negatieve effecten hebben op de zeekoet en de andere natuurwaarden waarvoor het gebied is aangewezen.

Meer weten?

• Juridische bescherming van vogels
• Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
• Soortendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
• Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)