Navigatie overslaan
Koperwiek / Elwin van der Kolk

Koperwiek

Redwing, Turdus iliacus - Lijsters (Turdidae)

De koperwiek is een lijster met koperrode 'oksels' die in vlucht opvallend zijn. Het zijn karakteristieke broedvogels van de naaldbossen van Scandinavië. Koperwieken zijn alleen in september tot mei in Nederland te zien, vooral op besdragende struiken in parken en tuinen en op weilanden grenzend aan hagen en bosjes. Koperwieken hoor je in oktober overtrekken. Met een scherp en lang 'psriiiihhhh' houden de vogels contact met elkaar. Ze trekken met miljoenen over Nederland, soms in enkele dagen of zelfs één dag.

Koperwiek / Agami

Herkenning

Bovendelen bruin en onderdelen wit met sterke donkere streping. De flanken en ondervleugeldekveren zijn koperrood gekleurd en vallen in de vlucht goed op. De kop is opvallend getekend met een roomwitte wenkbrauwstreep en een witte mondstreep.

Geluid

Roep in vlucht hoog, scherp "psrieee….", in zit kort "tsjuk". Zang met kenmerkend op en neer gaand "turie-turie-turie-turie-tuur…".


19-23 cm

Deze soort lijkt op:

Eropuit met MijnVogelvinder.nl

MijnVogelvinder heeft wat te bieden voor alle soorten vogelaars: beginnend, gevorderd of prof. Deze handige vogelwegwijzer vertelt u welke soorten u tijdens het wandelen of fietsen kunt tegenkomen en waar u op moet letten om ze daadwerkelijk te zien. Hoe leuk is het om tijdens een wandeling erachter te komen dat de appelvink met zijn snavel wel een drukkracht van 50 kilogram kan uitoefenen?

Meer over MijnVogelvinder

MijnVogelvinder appelvink

Leefwijze

Broeden

De koperwiek is geen Nederlandse broedvogel. Broedt vanaf eind april tot in juli en heeft twee legsels van meestal 4-6 eieren. Ze broeden alleen, maar soms ook in los kolonieverband. Komvorming nest van gras, mos, twijgjes met wat modder bevindt zich op de grond in dichte vegetatie, of ergens laag in bosjes of dode boomstomp. De jongen zitten zo'n 12-15 dagen op het nest en zijn nog 2 weken na het uitvliegen afhankelijk van de ouders.

Video in nieuw venster openen

Leefgebied

Koperwieken zijn in de winter regelmatig (in groepjes) aan te treffen in weilanden, boomgaarden, bossen, parken en tuinen. Ze foerageren op besdragende struiken: duindoorn is populair, maar ook de bessen van hulst, lijsterbes en kardinaalsmuts eten ze graag. In zijn Scandinavische broedgebied broedt de koperwiek in dicht struikgewas en in bomen. Leeft vooral in naaldbossen, maar ook in berkenbossen en op bergvlaktes en zelfs in wilgenbos.

Voedsel

In de winter voornamelijk wormen, bessen en zaden. Tijdens de broedtijd insecten, wormen en slakken.

Vogeltrek

Koperwieken trekken in zuidwestelijke tot zuidoostelijke richting weg vanuit hun Fenno-Scandinavische broedgebieden. Er zijn terugmeldingen van geringde koperwieken uit Frankrijk en het Iberisch Schiereiland, Italië en de landen tot aan de Zwarte Zee en Syrië. Koperwieken overwinteren in Midden- en Zuid-Europa. Nederland vormt ruwweg de noordgrens van het overwinteringsgebied. Ze trekken 's nachts en overdag in soms grote groepen. In september en vooral oktober zijn ze met noordenwind soms massaal in Nederland aan te treffen. De voorjaarstrek valt minder op en vindt vooral in Oost-Nederland plaats in maart en april.

Mijn tuin een vogelparadijs

Doe gratis de Postcode Vogelcheck en ontdek welke vogels in jouw buurt leven, en ontvang van Vogelbescherming makkelijke en praktische tips. Ook voor vlinders en vleermuizen kun je aan de slag. Doet u mee?

Doe de Postcode Vogelcheck

tuin / shutterstock

Verspreiding en aantal

doortrekker en wintergast in zeer groot aantal

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

De koperwiek is geen broedvogel in Nederland. Het aantal vogels dat in Nederland overwintert neemt af, wat past in een Europese afname.

Aantallen in Nederland

Aantal broedparen 0 (in 2022)
Geschat maximum aantal overwinteraars 25.000-100.000 (in 2013-2015)
Doortrekkers 200.000-1.000.000 (in 2008-2012)

Bron: sovon.nl

Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

Vooral aan de kust zijn in oktober hele grote groepen doortrekkers te zien. In najaar en winter ook vaak te vinden in fruitteeltgebieden, waar ze foerageren op valfruit.

In Europa

De koperwiek komt voor in de boreale naaldboszone, en in lagere dichtheden nog noordelijker tot in de dwergwilgzone langs de arctische toendra's. Aan de zuidkant van het verspreidingsgebied is de verspreiding erg onregelmatig, in berggebieden strekt de verspreiding zich het sterkst uit in zuidelijke richting.

Meer informatie


Bescherming

De koperwiek broedt niet in Nederland en wordt hier niet bedreigd. Wereldwijd en Europees gaat de soort in aantal achteruit. Koperwieken hebben last van strenge winters of koude zomers. Rond de Middellandse zee vindt illegale jacht plaats.

Wat wij doen

In Nederland onderneemt Vogelbescherming geen speciale acties voor de koperwiek. We ondersteunen BirdLife Partners rondom de Middellandse Zee die strijden tegen soms grootschalige illegale jacht.

Wat kunt u doen

In de winter kunt u (rottend) fruit neerleggen in uw tuin. Als u struiken met inheemse bessen aanplant, doet u vele vogelsoorten een plezier, zeker ook koperwieken.

Meer weten?

Actuele berichten

Pimpelmees

Een tikkie voor tuinvogels

Geniet u van tuinvogels in uw omgeving? Ze bezorgen ons plezier en blijven ons verwonderen. Toch is hun aanwezigheid niet vanzelfsprekend. Veel vogels hebben het moeilijk of dreigen zelfs uit ons land te verdwijnen. Help ook mee met een eenmalige gift via Tikkie.

Geef voor tuinvogels

Wet- en regelgeving

De koperwiek is een beschermde inheemse diersoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn koperwieken beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de koperwiek is in Nederland geregeld in de Wet natuurbescherming.

Algemene regels

De Wet natuurbescherming bevat een aantal verboden handelingen die van toepassing zijn op alle inheemse vogels. Deze verboden gelden in heel Nederland. De wet verbiedt:

  • het opzettelijk doden of vangen van vogels (artikel 3.1 lid 1);
  • het opzettelijk vernielen of beschadigen van nesten, rustplaatsen en eieren van vogels, of het wegnemen van nesten (artikel 3.1 lid 2);
  • het rapen en onder zich hebben van eieren van vogels (artikel 3.1 lid 3);
  • het opzettelijk storen van vogels (artikel 3.1 lid 4);
  • het bezit, het vervoer en de handel in vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan (artikel 3.2).

Overtreding van deze verboden is een economisch delict en kan leiden tot strafrechtelijke vervolging. De verboden worden ook bestuursrechtelijk gehandhaafd. Uitzonderingen op de verboden zijn opgenomen in de wet en de bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De wet voorziet in een algemene bevoegdheid voor de provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) om onder strikte voorwaarden een ontheffing of vrijstelling te verlenen van de verboden (artikel 3.3).

Bijzondere regels

Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen op grond van de Wet natuurbescherming.

Meer weten?

© Foto's: AGAMI   © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk   © Video's: Natuur Digitaal