Zanglijster

Snel naar informatie over:

• Herkenning
• Leefwijze
• Verspreiding en aantal
• Bescherming
• Wet- en regelgeving

Geluid

Luide, trage zang met veel pauzes en met een kenmerkende herhaling van meestal driemaal hetzelfde geluid. Meest kenmerkende roep is een hoog, scherp "tsip".

• Zang
• Roep
• Bedelroep jong
• Alarm

Broeden

De zanglijster broedt van eind maart tot in juli. Ze kunnen tot drie legsels per jaar hebben met elk 3-6 eieren. Broedduur 12-14 dagen. Het nest wordt gemaakt op een slecht zichtbare plek laag in struiken en bomen. Het bestaat uit takjes en vermolmd hout dat bekleed is met mos en/of gras; van binnen glad bepleisterd met modder. De jongen zitten 13-14 dagen op het nest. Na het uitvliegen van de jongen worden ze ca. 2 weken gevoerd door de ouders.

Leefgebied

Struikgewas, grasvelden, open plekken in bossen en op paden, dat is waar zanglijsters hun voedsel zoeken. Het nest wordt verborgen in een dichte struik of in een boom: hoe onopvallender hoe liever het de zanglijster is. Dichte vochtige bossen, zoals rabattenbossen en elzenhakhoutpercelen, zijn favoriet. Bossen op droge zandgronden huisvesten veel minder zanglijsters, waarschijnlijk speelt kalkgebrek door verzuring van de bossen hier, net als bij mezen, een grote rol.

Voedsel

Het voedsel van de zanglijster bestaat uit regenwormen, insecten, duizendpoten, pissebedden en slakken. Foerageert vaak rennend en springend op gras. De huisjes van slakken breken ze op vaste plekken open, de 'smidse'. Eet ook fruit zoals appels en bessen.

Vogeltrek

De meeste in Nederland broedende zanglijsters trekken vanaf september richting Frankrijk, Spanje en Zuid-Engeland. Daar worden zij vergezeld door grote groepen door Nederland trekkende zanglijsters uit Scandinavië. Een deel van de doortrekkers overwintert in Nederland, met name in het westen en uiterste zuiden van ons land. Vanaf eind februari vindt de trek in omgekeerde richting plaats.

Aantallen in Nederland

Bron: sovon.nl

Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

Zanglijsters zijn in het hele land te zien. De zang is een van de vroegste voorjaarsbodes, zingt dan vanuit boomtoppen.

In Europa

De zanglijster komt voor in geheel Europa, met uitzondering van boomloze gebieden.

Meer informatie

• BirdLife International

Wat wij doen

Vogelbescherming promoot het vogelvriendelijk inrichten van tuinen, want in een tuin met enkel tegels en schuttingen kunnen zanglijsters (en andere tuinvogels) niet terecht. Hiervoor onderhouden wij onder meer ook een netwerk van vrijwillige Tuinvogelconsulenten, die een persoonlijk advies op maat kunnen geven om uw tuin nog vogelvriendelijker te maken.

Wat kunt u doen

Een tuin die rijk is aan bomen en struiken én een gazon heeft, zal zeker aantrekkingskracht uitoefenen op zanglijsters. Het zijn uitstekende slakkenverdelgers. Wanneer u voor enkele platte stenen zorgt in beschutte hoekjes van de tuin, kunnen de vogels die gebruiken om de slakken op stuk te slaan. De zanglijster is niet een algemene gast op een voedertafel, hoewel hij soms wel een graantje meepikt. Zoekt het liefst zijn voedsel op de grond. Met fruit doe je hem het meeste plezier. Zanglijsters broeden niet in nestkasten, maar het liefst in een dichte struik of boom in een boom- en struikrijke tuin.

Meer weten?

• Sovon Vogelonderzoek Nederland
• Vogelvriendelijke tuininrichting

Actuele berichten

• De zanglijster: blij gestemd
• 4x Creatief met steen
• Vroege voorjaarsbode: de zanglijster
• Gespikkelde wintervisite

Algemene regels

De Wet natuurbescherming bevat een aantal verboden handelingen die van toepassing zijn op alle inheemse vogels. Deze verboden gelden in heel Nederland. De wet verbiedt:

• het opzettelijk doden of vangen van vogels (artikel 3.1 lid 1);
• het opzettelijk vernielen of beschadigen van nesten, rustplaatsen en eieren van vogels, of het wegnemen van nesten (artikel 3.1 lid 2);
• het rapen en onder zich hebben van eieren van vogels (artikel 3.1 lid 3);
• het opzettelijk storen van vogels (artikel 3.1 lid 4);
• het bezit, het vervoer en de handel in vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan (artikel 3.2).

Overtreding van deze verboden is een economisch delict en kan leiden tot strafrechtelijke vervolging. De verboden worden ook bestuursrechtelijk gehandhaafd. Uitzonderingen op de verboden zijn opgenomen in de wet en de bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De wet voorziet in een algemene bevoegdheid voor de provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) om onder strikte voorwaarden een ontheffing of vrijstelling te verlenen van de verboden (artikel 3.3).

Bijzondere regels

De Wet natuurbescherming biedt bescherming aan alle in gebruik zijnde nesten en rustplaatsen van vogels. De nestbescherming geldt voor alle soorten gedurende het broedseizoen en voor een beperkt aantal soorten jaarrond. Nesten van de zanglijster zijn alleen gedurende het broedseizoen beschermd. Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen op grond van de Wet natuurbescherming.

Meer weten?

• Juridische bescherming van vogels
• Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
• Soortendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
• Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)