Houtduif

Snel naar informatie over:

• Herkenning
• Leefwijze
• Verspreiding en aantal
• Bescherming
• Wet- en regelgeving

Geluid

Laag, zwaar gekoer.

• Balts
• Roep bij nest

Broeden

De houtduif kan eigenlijk het hele jaar tot broeden komen, voornamelijk in het voorjaar en de zomer. Kan drie legsels per jaar hebben met meestal 2 eieren. De late legsels zijn in de regel succesvoller doordat de nestpredatiedruk dan minder is. Houtduiven maken rommelige nesten van wat takken, die nog wel eens uit een boom komen vallen. Daarna maken zij weer een nieuw nest. Broedduur 16-17 dagen. De jongen zitten 28-29 dagen op het nest, vanaf 35 dagen volledig vliegvlug.

Leefgebied

Houtduiven komen voor in vrijwel het hele land, zij ontbreken alleen in de meest boomloze landschappen. Zij broeden in uiteenlopende biotopen, van tuinen en parken tot bossen. Voor hun voedsel bezoeken ze daarnaast ook vaak akkers waar graanresten te vinden zijn. Hoewel zij in het broedseizoen vaak solitair zijn, kunnen ze buiten het broedseizoen in grote groepen worden aangetroffen. In herfst en winter soms massaal in eikenbossen om eikels te eten.

Voedsel

Op het menu staat voornamelijk plantaardig materiaal, zoals zaden, knoppen en bladeren. Net als oogstresten (granen) zijn deze te vinden op akkers, maar ook in de bebouwde omgeving is voldoende voedsel te vinden. Zoals in tuinen, maar ook rondslingerende etensresten zijn in trek. Jongen worden de eerste week gevoed met 'duivenmelk' uit de krop van de ouders.

Vogeltrek

De meeste broedvogels in ons land zijn standvogels, maar een klein deel trekt weg richting Frankrijk en Spanje. In de winter komen er in Nederland ook houtduiven bij uit Duitsland en de Scandinavische landen, een deel blijft hier tot in april.

Aantallen in Nederland

Bron: sovon.nl

Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

Overal waar te nemen.

In Europa

De houtduif is een Palearctische vogelsoort, dus met een breed voorkomen van Europa en noordelijk Afrika tot in Azië ten noorden van de Himalya. Europa vormt echter het voornaamste verspreidingsgebied. De houtduif ontbreekt vrijwel nergens, alleen op IJsland is het een onregelmatige broedvogel.

Meer informatie

• BirdLife International

Wat wij doen

Met het Meetnet Urbane Soorten (MUS) monitoren Sovon en Vogelbescherming de populatieontwikkeling van de houtduif. De houtduif staat op de lijst van vrij bejaagbare soorten in Nederland. Vogelbescherming pleit ervoor deze lijst af te schaffen.

Wat kunt u doen

Houtduiven eten onder meer zaad op de grond. Als u houtduiven in de winter een handje wilt helpen, moet u het dus ook daar strooien willen de vogels ervan kunnen profiteren. Het beste werkt om niet te voorzichtig het wintervoer op de voedertafel te strooien, zodat u flink morst. Andere vogelsoorten die daar ook van profiteren, zijn roodborst, heggenmus en verschillende lijstersoorten.
Wat houtduiven nodig hebben in een tuin is een hoge boom om een nest in te kunnen maken. Houtduiven zijn geen holenbroeders en broeden niet in nestkasten, hoewel ze incidenteel in een torenvalken- of bosuilenkast aangetroffen kunnen worden.

Meer weten?

• Sovon Vogelonderzoek Nederland

Actuele berichten

• Vogels herkennen: houtduif vs. holenduif
• Kijkerstress op de Camino de Santiago de Compostella
• Jacht op wilde eend, houtduif en fazant ten onrechte niet gesloten
• Duiven in de tuin: haters en liefhebbers

Downloads

• Stadsvogelbalans 2013 (pdf, 2.93 Mb)

Algemene regels

De Wet natuurbescherming bevat een aantal verboden handelingen die van toepassing zijn op alle inheemse vogels. Deze verboden gelden in heel Nederland. De wet verbiedt:

• het opzettelijk doden of vangen van vogels (artikel 3.1 lid 1);
• het opzettelijk vernielen of beschadigen van nesten, rustplaatsen en eieren van vogels, of het wegnemen van nesten (artikel 3.1 lid 2);
• het rapen en onder zich hebben van eieren van vogels (artikel 3.1 lid 3);
• het opzettelijk storen van vogels (artikel 3.1 lid 4);
• het bezit, het vervoer en de handel in vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan (artikel 3.2).

Overtreding van deze verboden is een economisch delict en kan leiden tot strafrechtelijke vervolging. De verboden worden ook bestuursrechtelijk gehandhaafd. Uitzonderingen op de verboden zijn opgenomen in de wet en de bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De wet voorziet in een algemene bevoegdheid voor de provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) om onder strikte voorwaarden een ontheffing of vrijstelling te verlenen van de verboden (artikel 3.3).

Bijzondere regels

De houtduif is onder de Wet natuurbescherming aangewezen als soort die onder strikte voorwaarden mag worden bejaagd door jachtgerechtigden gedurende bepaalde periodes van het jaar (van 15 oktober tot en met 31 januari).

De houtduif is door een aantal provincies onder de Wet natuurbescherming aangewezen als soort die belangrijke schade veroorzaakt. In de relevante provinciale verordeningen is vastgelegd welke maatregelen onder voorwaarden door grondgebruikers mogen worden gebruikt ter voorkoming of bestrijding van belangrijke schade door deze soort.

Meer weten?

• Juridische bescherming van vogels
• Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
• Soortendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
• Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)