Vogeltrek: de ongelofelijke reis
Geplaatst op 28 augustus 2014
Je merkt er misschien nog weinig van, maar de vogeltrek is al in volle gang. Wanneer heb jij nog een gierzwaluw gezien? Of een koekoek gehoord? Er zijn al grote groepen ooievaars gesignaleerd die zich opmaken voor de lange reis. Waarom toch, die trek?
Soorten als gierzwaluw, koekoek en ooievaar vertrekken al in de nazomer, andere – zoals de vink – pas in oktober. Weg van veiligheid en nestgelegenheid om een verre, uitputtende en risicovolle reis te ondernemen.
Soorten als gierzwaluw, koekoek en ooievaar vertrekken al in de nazomer, andere – zoals de vink – pas in oktober. Weg van veiligheid en nestgelegenheid om een verre, uitputtende en risicovolle reis te ondernemen.
Waarom naar het zuiden?
Niet onze winterse kou, maar het gebrek aan voedsel is voor vogels een reden om zuidwaarts te trekken. Insecten, spinnen en wormen kruipen diep weg. Grassen en zaden kunnen onder een pak sneeuw liggen. En tijdens de korte, donkere dagen is er maar weinig tijd om voedsel te vinden. Daar komt bij dat vogels in de kou juist meer energie nodig hebben om warm te blijven en dus eigenlijk extra veel moeten eten. Genoeg reden om in de winter naar warme oorden te trekken waar een overvloed aan eten is. De zwaluwen eten zich ongans in hun Afrikaanse leefgebied.
Vroeg of laat vertrekken?
Trekvogels reageren op veranderingen in daglengte of veranderingen in weersomstandigheden. Lange-afstandtrekkers – trekvogels die overwinteren in Afrika zoals de rosse grutto – reageren vooral op de verandering in daglengte. Korte-afstandtrekkers – trekvogels die in Europa overwinteren zoals de kievit – reageren veel meer op weersinvloeden. Blijft het in het najaar lang warm, dan blijven deze soorten langer in de omgeving van hun broedgebied.
Waarom blijven vogels?
Of een vogel wel of niet trekt is genetisch bepaald. Er zijn vogels die het risico nemen om de hele winter in hun broedgebied te blijven: standvogels. Het voordeel van deze strategie is dat zij eerder een broedplek kunnen uitzoeken en dus ook eerder kunnen beginnen met broeden. Vaak hebben deze vogels daarom meerdere legsels per jaar en brengen ze dus meer jongen groot. Denk aan de winterkoning. Dat moet wel, om de verliezen tijdens een strenge winter op te vangen.
