Drenthe moet verstoring van vogels rond Fochteloërveen aanpakken

Dit onderzoek was ‘afgedwongen’ door de Natuur & Milieufederatie Drenthe, Natuurmonumenten en Vogelbescherming Nederland. Die zouden anders hun juridische procedure vervolgen tegen de komst van nieuwbouwwijk Kloosterakker, een voorgenomen uitbreiding van de wijk Kloosterveen, bij Assen. Ecologisch adviesbureau Altenburg & Wymenga heeft in hun rapportage aangetoond dat de vogels in het Fochteloërveen nu al veel hinder hebben van de wijk Kloosterveen. Zo is belangrijk foerageergebied opgeslokt door woningbouw. In vergelijking met tien jaar geleden is de verstoringsdruk door fietsers en wandelaars met 55 procent toegenomen. Verstoring door verjaging en recreatief gebruik op kavels, door onder andere wandelaars met honden langs perceelranden, is met ruim 25 procent toegenomen.

Toendrarietgans, kleine zwaan, wilde zwaan en kraanvogel slapen in het Fochteloërveen maar zoeken vooral voedsel (oogstresten) op de akkers die direct grenzen aan het hoogveen. De akkers in de directe omgeving zijn cruciaal als verzamel-, rust- en slaapplaats. Juist daar zijn de afgelopen decennia wandel- en fietspaden en bruggetjes aangelegd en is er steeds meer verstoring gekomen door menselijke activiteiten. Ook de opkomst van bollen- en bomenteelt knelt met de Natura 2000-doelen in het hoogveen. Met de komst van Kloosterakker zal verstoring verder toenemen en verdwijnt opnieuw belangrijk foerageergebied van beschermde vogels.

De natuurorganisaties waren met de provincie overeengekomen dat het beroep tegen de vergunning voor de realisatie van Kloosterakker zou worden ingetrokken als de provincie maatregelen neemt om de instandhoudingsdoelstellingen te halen en verslechtering van de situatie voor de vogels te voorkomen. Het betreft maatregelen die in het onderzoek worden voorgesteld.

Bureau Altenburg & Wymenga heeft – mede dankzij adviezen en decennialange telreeksen van WetlandWacht Herman Feenstra – aanbevelingen geformuleerd om de leefsituatie voor de vogels te verbeteren. Zo zouden er ganzenfoerageergebieden ingesteld kunnen worden op kavels met de hoogste potentiële opvangcapaciteit.

Daarnaast kunnen er met agrariërs afspraken gemaakt worden over het beperken van de grondbewerking na de oogst. Hierdoor blijven er meer oogstresten van aardappel, maïs, graan en suikerbiet op de akkers achter. De vogels kunnen hier dan de winter mee doorkomen. Uiteraard zullen de agrariërs die natuurvriendelijker gaan boeren hier voor beloond moeten worden.

Andere aanbevelingen uit het rapport hebben betrekking op het gerichter sturen van de recreatiedruk, en vooral ook versterkt toezicht en een betere handhaving. Bovendien zal er iets gedaan moeten worden om de overlast van luchtvaart te beperken. Vooral helikopters en luchtballonnen zorgen voor intensieve verstoring van grote groepen ganzen. Die overlast is de afgelopen tien jaar met 31 procent toegenomen.

“We zijn blij met de aanbevelingen uit het rapport”, stelt Nico Korporaal, beleidsmedewerker Wetlands bij Vogelbescherming Nederland. “Het onderzoek toont aan dat de draagkracht van het gebied door een combinatie van verstoringen te gering is geworden voor de zwanen en ganzen. Door de verplichting van de provincie om maatregelen te treffen, verwachten wij dat de situatie voor met name toendrarietganzen, kleine en wilde zwanen en kraanvogels zal verbeteren. De betrokken partijen gaan de komende tijd met elkaar in overleg om tot een plan van aanpak te komen. Hopelijk zullen concrete maatregelen die de vogels ten goede komen dan snel volgen.”