Coalitie wil aanslag op natuur niet uit wankele spoedwet halen

Of het de coalitie in de Eerste Kamer ook zo eenvoudig afgaat, is evenwel de vraag: de gehele oppositie stemde tegen, en PvdA of GroenLinks lijken cruciaal om de wet door de senaat te loodsen. Los daarvan is het de taak van de Eerste Kamer om wetten op juridische houdbaarheid te toetsen, en daar bestaan volgens de Raad van State en een groot aantal juridische experts grote twijfels over, nu een geloofwaardig en effectief pakket aan maatregelen om de instandhoudingsdoelstellingen te halen ontbreekt. In de eerste Kamer zou het coalitiebelang daarom niet de doorslag mogen geven.

In de afgelopen weken uitte Vogelbescherming Nederland stevige kritiek op de manier waarop het kabinet omspringt met de stikstofdiscussie: de crisis ontstond doordat oud-staatssecretaris Henk Bleker onder Rutte 1 een stikstofregeling (PAS) in het leven riep die niet houdbaar was en de natuur onder druk zette. Nu de overheid deze regeling noodgedwongen heeft stopgezet, wordt wederom met maatregelen geschermd die de natuur niet helpen en vooral zijn ingegeven om stilgevallen bouwprojecten weer op gang te krijgen. Het vandaag in de Tweede Kamer aangenomen plan kreeg dan ook het stempel ‘Haags paniekvoetbal’ mee.

De spoedwet is bovendien door het kabinet aangegrepen om natuurbescherming in Nederland nog verder af te zwakken. Zo wil het een deel van de vergunningplicht in en rondom natuurgebieden afzwakken. Daarmee is het risico groot dat er schade wordt toegebracht aan de natuur zonder dat de overheid die er op moet toezien – de provincies – er zicht op heeft en iets aan kan doen. De oppositie probeerde hier via een wijzigingsvoorstel van GroenLinks-Kamerlid Bromet een stokje voor te steken, maar kreeg geen bijval van de coalitie, die de wet uiteindelijk met instemming van de vier partijen, 50PLUS, SGP en Groep Van Haga door de Kamer loodste.

De vraag is echter of de spoedwet juridisch houdbaar is. Het Natura-2000 netwerk leunt op EU-wetgeving die vorige eeuw is ingevoerd vanuit het besef dat we onze kwetsbaarste en kostbaarste natuurgebieden moeten koesteren en beschermen tegen politieke korte-termijngrillen. Na de PAS lijkt met deze Spoedwet een tweede vergeefse poging te worden genomen de weinige natuur die we hebben te laten opslokken door korte termijn economische belangen. In Nederland bestrijkt het Natura-2000 netwerk maar een bescheiden deel van het landoppervlak: acht procent. Ter vergelijking: de landbouw heeft 70 procent van het Nederlandse grondoppervlak in gebruik.