Navigatie overslaan
Kuifeend / Jelle de Jong Alle berichten

Beter alternatief voor ‘zonne-atollen’ in het IJsselmeer

Geplaatst op 20 oktober 2021

Een slecht idee: zonne-atollen aanleggen in het IJsselmeer om energie op te wekken. Dat vinden Vogelbescherming en andere natuurorganisaties. Duizenden vogels verliezen daardoor hun leefgebied. “We hebben daarom een alternatief bedacht”, vertelt Leo Bruinzeel, ecoloog bij Vogelbescherming. “Het opwekken van duurzame energie, recreatie en het versterken van de natuur in en rond het IJsselmeer gaan hierbij hand in hand.”

Hoe ziet dat zonne-atollenplan er precies uit?

Leo: “Het is een plan van Kor Buitendijk. Hij wil in de Wieringerhoek van het IJsselmeer zonne-atollen aanleggen om zonne-energie op te wekken. Die atollen zouden de panelen tegen kruiend ijs moeten beschermen.”

Duurzame energie opwekken, dat is toch een prima alternatief voor fossiele brandstoffen die het klimaat aantasten?

Leo: “Natuurlijk zijn wij voorstander van duurzame energie, maar niet in een Natura 2000-gebied. De belangen voor de natuur moeten daar het zwaarst wegen. De Wieringerhoek is een belangrijk leefgebied voor duizenden vogels. De realisatie van 1350 hectare zonnepanelen in een gebied van 4500 hectare zou voor deze vogels een ramp zijn. Je gaat toch ook niet paintballen in het Rijksmuseum!”

Welke vogelsoorten zien hun leefgebied verdwijnen?

Leo: “Soorten als brilduiker en kuifeend komen er nu nog veel voor. En zeker ook de topper. De Wieringerhoek is één van de weinige plekken in Europa waar deze soort voorkomt. Ze zoeken in het weidse, open water naar zoetwatermosselen. Als het in de Wieringerhoek te druk wordt, vliegen ze over de Afsluitdijk naar de Waddenzee om zoutwatermosselen te eten. Als de Wieringerhoek volgelegd wordt met zonnepanelen, dan hebben ze geen uitwijkmogelijkheid meer.”

Topper / Shutterstock Topper / Shutterstock

Ergens tegen zijn kan altijd natuurlijk, maar is er een alternatief?

Leo: “Zeker, er is een alternatief plan: de ruimtelijke verkenning Multifunctionele Achteroever Wieringermeer. Dat hebben we onlangs samen met andere natuur- en milieuorganisaties aan de provincie Noord-Holland overhandigd. In en rond de Wieringerhoek willen we met behulp van bouwstenen verschillende landschapstypen creëren die de natuur en de landbouw versterken. Dit in combinatie met het opwekken van duurzame energie en het verbeteren van de recreatieve mogelijkheden. Een win-winsituatie voor zowel de biodiversiteit als de economie.”

Op welke manieren zal de biodiversiteit hiervan profiteren?

Leo: “Het Wieringermeergebied is nu vooral een ééndimensionaal, agrarisch landschap. Door binnen het huidige, fraaie verkavelingpatroon nieuwe natuur te combineren met zonnepaneelvelden kunnen we veel planten- en diersoorten kansen bieden. We willen binnendijks en buitendijks ook meer met elkaar verbinden. Zo ontstaan binnendijks paaiplaatsen voor vissen en kunnen watervlooien zich voortplanten. Deze dieren kunnen vervolgens overgezet worden naar het IJsselmeer, waar ze de ecologie versterken. Binnen het IJsselmeer is dit lastig omdat het waterpeil daar onnatuurlijk is. Dus binnendijkse natuur helpt zo de buitendijkse.”

En de toekomst van de boeren in de streek?

Leo: “De huidige voedselproducenten worden in dit plan energieproducenten. En ze kunnen een rol vervullen bij het beheer van de natuurgebieden en het onderhouden van het landschap.”

Brilduiker / Koos Dansen Brilduiker / Koos Dansen

Welke stappen zijn er nodig om de ruimtelijke verkenning te transformeren naar een uitvoerbaar plan?

Leo: “De provincie Noord-Holland laat momenteel een haalbaarheidsstudie uitvoeren naar de ruimtelijke verkenning. Als de uitkomsten hiervan positief zijn, dan zal de verkenning ingebracht worden in de Regionale Energie Strategie van Noord-Holland Noord. De partijen die hierbinnen betrokken zijn, zullen uiteindelijk voorstellen hoe het opwekken van duurzame energie in de regio het beste vorm kan krijgen. We hopen dat onze verkenning serieus wordt overwogen.”

Tot slot, Vogelbescherming stond aan de basis van deze ruimtelijke verkenning, maar welke andere organisaties zijn erbij betrokken geweest?

Leo: “Gelukkig heeft onze verkenning een breed draagvlak onder organisaties die de natuur een warm hart toedragen. Het zijn: Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, Sportvisserij Nederland, Landschap Noord-Holland, Natuur- en Milieufederatie Noord-Holland en Coalitie Blauwe Hart Natuurlijk.”

Nieuws over boerenlandvogels

Blijf op de hoogte van het laatste nieuws over weide- en akkervogels en schrijf je in voor onze gratis maandelijkse digitale nieuwsbrief.

Aanmelden nieuwsbrief

Vogels en de energietransitie

Vogelbescherming is groot voorstander van de energietransitie, mits er voor echt duurzame oplossingen gekozen wordt. Dat betekent geen windmolens en zonnepanelen in belangrijke vogelgebieden!

Help mee en laat van u horen