Aalscholver / Shutterstock
Aalscholver weer onder vuur in Europees Parlement
Geplaatst op 3 december 2021
Onlangs werd de aalscholver opnieuw onder vuur genomen, dit keer in het Europees Parlement, onder andere door Nederlandse parlementariërs van CDA, SGP en CU. Er werd gepleit voor het opheffen van de beschermde status en reductie van het aantal aalscholvers in de Europese Unie. Te veel aalscholvers zouden er zijn, die door een sterke toename van het aantal een bedreiging zouden vormen voor de commerciële visserij. Onderzoeksresultaten wijzen anders uit. Vogelbescherming vindt dat we juist trots op de comeback van de aalscholver mogen zijn: een prachtig resultaat van de natuurbescherming.
Na toename volgt afname
De aalscholver is eeuwenlang vervolgd in Europa en in Nederland zelfs bijna uitgeroeid, in Frankrijk en België zelfs helemaal. Door wettelijke bescherming en het terugdringen van ernstige milieuvervuiling (o.a. door DDT) namen de aantallen broedparen sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw weer sterk toe, waarna de piek bereikt werd in 2010, toen er ruim 24.000 paar in ons land broedden.
In de laatste 12 jaar neemt de aalscholver echter gestaag af, met minder dan 5% per jaar. In 2020 werden 16.500 paar geteld, dat is een derde minder dan in 2010 (bron voor trends en aantallen: Sovon Vogelonderzoek Nederland).
In heel Noordwest-Europa is dit ongeveer het beeld, met een vergelijkbare afname in de laatste jaren. De aantallen die hier ’s winters verblijven wijzen op een aanvankelijke sterke toename en een stabilisatie in de laatste 12 jaar.
IJsselmeer
Recent onderzoek in het IJsselmeer laat zien dat het aantal broedparen daar gehalveerd is naar iets meer dan 4000 per jaar. De instandhoudingsdoelstellingen, de ondergrens qua aantallen, komt daardoor in gevaar.
Geen schade door aalscholvers
De naam dankt de aalscholver aan het eten van aal, de inmiddels zeer bedreigde paling. Toch eet de aalscholver voor het grootste gedeelte vis die voor de commerciële visserij oninteressant is. Het menu van de aalscholver bestaat voor 70% uit pos en blankvoorn, soorten waar geen enkele vraag naar is.
Er zijn, onder andere in opdracht van het ministerie van LNV, meerdere onderzoeken uitgevoerd naar de invloed van aalscholvers op de visstand en/of binnenvisserij. Tot op heden heeft geen van die onderzoeken negatieve effecten aangetoond van de aantallen aalscholvers op de visstand en/of de visserijbelangen.
Het is wel duidelijk dat de visstand van commercieel benutte vissoorten in alle grote wateren, en vooral in het IJsselmeergebied, sterk onder druk staat. De structurele overbevissing vormt daarvoor de belangrijkste oorzaak.
Natuurrijkdom en duurzame visserij
Ter verbetering van de ecologische kwaliteit van het IJsselmeer en andere grote wateren wordt onder andere gewerkt aan verdere verlaging van de voedselrijkdom en verbetering van het doorzicht van het water. Ook het herstel van meer natuurlijke oeverzones en waterplantenvegetaties zal bijdragen aan een meer natuurlijke opbouw van de vispopulaties. Parallel hieraan wordt er gewerkt aan het bereiken van een duurzame visserij.
Vogelbescherming Nederland is een sterk voorstander van het herstel van de Nederlandse watersystemen, de ontwikkeling van een goede waterkwaliteit met een gezonde visstand en een duurzame binnenvisserij.
Aalscholvers zijn door hun voedselkeuze en rol in het ecosysteem (toppositie in de voedselketen) uitstekende graadmeters voor de ecologische toestand van de Nederlandse binnenwateren. De discussie over de vermeende schadelijkheid van de aalscholvers voor de visstand en de visserij zal in een dergelijke meer natuurlijke situatie overbodig zijn.
Kroon op werk van natuurbescherming
De comeback van de aalscholver is een kroon op het werk van de natuurbescherming, zowel nationaal als internationaal. Aalscholvers komen sinds mensenheugenis voor in de Nederlandse wateren. Ze horen hier thuis, net zoals andere inheemse viseters als zeehonden, bruinvissen en diverse vogels.
Blijf op de hoogte
Lees nieuws en de mooiste artikelen op onze site. En ontvang maandelijks een selectie van de beste artikelen in je mail.
Vogelboeken en -gidsen
Ben je op zoek naar een goed boek over vogels of de natuur? Vogelbescherming heeft een uitgebreid en gevarieerd aanbod in onze winkel en onze webshop.
