Navigatie overslaan
Middelste bonte specht / Elwin van der Kolk

Middelste bonte specht

Middle Spotted Woodpecker, Dendropicos medius - Spechten (Picidae)

Een spechtensoort in opmars in Nederland is de middelste bonte specht. Maar het is nog steeds de zeldzaamste in vergelijking tot de grote en kleine bonte specht. Hij is vooral in Oost- en Zuid-Nederland te zien. De middelste bonte specht houdt van oud eikenbos.

Middelste bonte specht / Agami

Herkenning

Lijkt op de grote bonte specht maar iets kleiner. Wit gezicht met in wit geïsoleerd oog. Rode pet in alle kleden, niet afgezet aan onderzijde met zwart. Zalmroze 'broek', flankstreepjes. Zwart-witte vleugels met grote witte schoudervlek. Wat verwarrend kan werken met nog niet volwassen grote bonte spechten.

Geluid

Roffelt zelden, en twee-drie keer kort achter elkaar. Territoriale roep klagend, als havik of gaai.


22-24 cm, spanwijdte 33-34 cm

Deze soort lijkt op:

Eropuit met MijnVogelvinder.nl

MijnVogelvinder heeft wat te bieden voor alle soorten vogelaars: beginnend, gevorderd of prof. Deze handige vogelwegwijzer vertelt u welke soorten u tijdens het wandelen of fietsen kunt tegenkomen en waar u op moet letten om ze daadwerkelijk te zien. Hoe leuk is het om tijdens een wandeling erachter te komen dat de appelvink met zijn snavel wel een drukkracht van 50 kilogram kan uitoefenen?

Meer over MijnVogelvinder

MijnVogelvinder appelvink

Leefwijze

Broeden

Broedt van eind april tot begin juni. Heeft meestal één legsel van 5-6 eieren. Broedduur: 11-14 dagen. Ze hergebruiken vaak hun nestholte, die zich zowel in hardhouten als zachthouten loofbomen kunnen bevinden. Nesten kunnen, ook in Nederland, op goede plekken dicht bij elkaar liggen, binnen 250 meter of minder. De jongen bevinden zich 20-23 dagen op het nest.

Leefgebied

De middelste bonte specht heeft een grote voorkeur voor oud loofbos, met bomen met ruwe bast (vooral oude eiken). Ook houden ze van open plekken in het bos. In tegenstelling tot de meeste spechten zoekt de middelste bonte zijn voedsel vaak op de horizontale en ook wel dunne takken.

Voedsel

Insecten, rupsen, maar ook bessen en noten.

Vogeltrek

De middelste bonte specht trekt niet en overwintert bij zijn broedgebied. Jonge vogels zoeken hun eigen territorium en zwerven uit.

Cursus Vogels in Nederland

In deze gratis online vogelcursus voor beginners leert u in tien vogellessen veel vogels en hun geluiden herkennen. Van tuinvogels, bosvogels, weidevogels en watervogels tot vogels van het waddengebied. Met handige tips, filmpjes en ezelsbruggetjes om vogels te leren kijken en vooral van vogels te genieten.

Camilla Dreef & Nico de Haan

Schrijf u in

Nico de Haan en Camilla Dreef

Verspreiding en aantal

zeer schaarse broedvogel | jaarrond aanwezig

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

Voor de jaren negentig was de soort heel zeldzaam. Maar sinds 1996 nestelt de soort jaarlijks in Nederland. Ze nemen sterk in aantal toe, van enkele tientallen naar vele honderden broedparen. Ze trekken steeds meer westwaarts en zijn zelfs op de Waddeneilanden gezien.

Aantallen in Nederland

Aantal broedparen 1300-1800 (in 2019)
Geschat maximum aantal overwinteraars 1500-2500 (in 2013-2015)
Doortrekkers Broedvogel - jaarrond aanwezig

Bron: sovon.nl

Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

In de bossen van Limburg. Laat zich in het voorjaar horen, daarna zwijgzaam. Vaak op grote takken, terwijl de grote bonte specht op de stam zit.

In Europa

Midden- en Oost-Europa. Kom steeds meer naar het westen.

Meer informatie


Bescherming

Na 2000 steeg het aantal middelste bonte spechten. Eerst vooral in het oosten van Nederland, later ook meer naar het noordwesten. Deze uitbreidingsgolf viel ook in Duitsland en België op en werd bevorderd door ouder wordend bos en een extensiever bosbeheer, waardoor er meer dode bomen te vinden zijn. Vermoedelijk ook een klimaateffect (warmere voorjaren).

Wat kunt u doen

Middelste bonte spechten laten zich soms op vetbollen in de tuin zien. Bosbeheerders kunnen de soort tegemoet komen met beheer gericht op natuurlijker en ouder worden van loofbos.

Meer weten?

 

Actuele berichten

Vogelbescherming Optiek

Ruime sortering, hoge kwaliteit in alle prijsklassen, 40 jaar expertise en persoonlijk advies in de winkel in Zeist. Ons enthousiaste en deskundige winkelteam demonstreert graag de verschillende modellen en mogelijkheden, zodat u zelf kunt vergelijken en uw keuze op uw gemak kunt maken. Én u steunt het werk van Vogelbescherming.

Bekijk Vogelbescherming Optiek

Wet- en regelgeving

De middelste bonte specht is een beschermde inheemse diersoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn middelste bonte spechten beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de middelste bonte specht is in Nederland geregeld in de Wet natuurbescherming.

Algemene regels

De Wet natuurbescherming bevat een aantal verboden handelingen die van toepassing zijn op alle inheemse vogels. Deze verboden gelden in heel Nederland. De wet verbiedt:

  • het opzettelijk doden of vangen van vogels (artikel 3.1 lid 1);
  • het opzettelijk vernielen of beschadigen van nesten, rustplaatsen en eieren van vogels, of het wegnemen van nesten (artikel 3.1 lid 2);
  • het rapen en onder zich hebben van eieren van vogels (artikel 3.1 lid 3);
  • het opzettelijk storen van vogels (artikel 3.1 lid 4);
  • het bezit, het vervoer en de handel in vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan (artikel 3.2).

Overtreding van deze verboden is een economisch delict en kan leiden tot strafrechtelijke vervolging. De verboden worden ook bestuursrechtelijk gehandhaafd. Uitzonderingen op de verboden zijn opgenomen in de wet en de bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De wet voorziet in een algemene bevoegdheid voor de provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) om onder strikte voorwaarden een ontheffing of vrijstelling te verlenen van de verboden (artikel 3.3).

Bijzondere regels

De Wet natuurbescherming biedt in heel Nederland gedurende het broedseizoen bescherming aan de nesten van de middelste bonte specht, inclusief de functionele omgeving om het broeden succesvol te laten zijn. Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen op grond van de Wet natuurbescherming.

Meer weten?

© Foto's: AGAMI   © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk   © Video's: Natuur Digitaal