Huiszwaluw

Snel naar informatie over:

• Herkenning
• Leefwijze
• Verspreiding en aantal
• Bescherming
• Wet- en regelgeving

Geluid

Ingetogen, borrelende, kwetterende zang. Raspende roep.

• Zang en roep
• Vluchtroep

Broeden

Broedt in kolonieverband, heeft één of twee legsels per jaar met elk 4-5 (soms 2-6) eieren. Eileg van half mei tot begin augustus. Broedduur 13-16 dagen. Het nest wordt gemetseld van klei en zand, met een kleinere opening dan de nesten van de boerenzwaluw. De jongen zitten 23-30 dagen op het nest. Soms langer bij slecht weer of een groot broedsel.

Leefgebied

Vooral in open gebied, in de omgeving van allerlei typen gebouwen en bruggen, die voor de huiszwaluw als alternatieve rotspartijen kunnen dienen. Maakt nesten tegen de gevel. Vooral op waterrijke plekken wordt naar voedsel gezocht. Daar houden de grootste aantallen vliegende insecten (muggen) zich op.

Voedsel

De huiszwaluw eet verschillende vliegende insecten (vooral muggen), die meestal op grotere hoogte worden gevangen dan waarop de boerenzwaluw jaagt.

Vogeltrek

Huiszwaluwen trekken in grote groepen tussen eind juli en oktober weg in zuidelijke tot zuidoostelijke richting, via Frankrijk en Italië naar tropisch Afrika. Tussen half april en juni keren zij terug, met een piek in mei.

Aantallen in Nederland

Bron: sovon.nl

Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

Boerderijen en huizen. In het najaar rustplaatsen op elektriciteitsdraden en in bomen.

In Europa

Huiszwaluwen komen voor in vrijwel het gehele Palearctische gebied, tot aan de 12 graden Celsius juli-isotherm. IJsland, Spitsbergen en de Faeröer Eilanden vallen buiten dit uitgestrekte broedgebied.

Meer informatie

• BirdLife International

Wat wij doen

Vogelbescherming promoot op tal van manieren het behouden van nesten en het aanbrengen van kunstmatige nesten. Daarnaast wijzen wij op het belang van de aanwezigheid van modderpoeltjes waar huiszwaluwen het materiaal kunnen vinden om hun nesten te bouwen. In 2016 liet Vogelbescherming de kennis bundelen in een rapport waarmee huiszwaluwen kunnen worden beschermd.

Vogelbescherming streeft verder naar natuurvriendelijke landbouw en een verbod op voor vogels schadelijke pesticiden, zoals middelen die neonicotinoïden bevatten.

Wat kunt u doen

U kunt op verschillende manier huiszwaluwen helpen:

• Laat oude nesten zitten! Deze trekken weer andere huiszwaluwen aan.
• Breng eventueel mestplankjes aan om overlast te voorkomen.
• Maak geschikte dakranden wit.
• Zorg voor een modderplaats binnen 100 tot 200 meter van de nestplaats.
• Hang meerdere kunstnesten op aan de oost- of noordoostzijde van het huis. Doe dit direct onder de dakgoot of het overstek.
• Plaats een huiszwaluwtil.
• Neem voor wijkgerichte maatregelen contact op met een Stadsvogeladviseur van Vogelbescherming Nederland.
• Waterpartijen met rietkragen en kruidenrijk hooilanden zijn zeer geschikt als foerageergebied voor huiszwaluwen.

Meer weten?

• Jaar van de Huiszwaluw
• Aanvraag folder Huiszwaluw zoekt (onder)dak
• Sovon Vogelonderzoek Nederland
• zwaluw.info

Actuele berichten

• Onbewoonde nestkast? Dit kunt u doen.
• Zwaluwen maken de zomer
• Help mee stadsvogels beschermen
• Opkomen voor vogels in jouw stad?

Downloads

• Huiszwaluw - artikel Vogelnieuws 2013-05 (pdf, 121 Kb)
• Huiszwaluw zoekt (onder)dak (pdf, 776 Kb)
• Checklist plaatsen huiszwaluwtil 2019 (pdf, 1.72 Mb)
• De zwaluwen van Gaast (pdf, 227 Kb)
• Factsheet stadsnatuur - Huiszwaluw (pdf, 806 Kb)
• Folder Huiszwaluw zoekt (onder)dak (pdf, 3.98 Mb)
• Huiszwaluwbescherming (pdf, 4.56 Mb)
• Stadsvogelbalans 2013 (pdf, 2.93 Mb)

Algemene regels

De Wet natuurbescherming bevat een aantal verboden handelingen die van toepassing zijn op alle inheemse vogels. Deze verboden gelden in heel Nederland. De wet verbiedt:

• het opzettelijk doden of vangen van vogels (artikel 3.1 lid 1);
• het opzettelijk vernielen of beschadigen van nesten, rustplaatsen en eieren van vogels, of het wegnemen van nesten (artikel 3.1 lid 2);
• het rapen en onder zich hebben van eieren van vogels (artikel 3.1 lid 3);
• het opzettelijk storen van vogels (artikel 3.1 lid 4);
• het bezit, het vervoer en de handel in vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan (artikel 3.2).

Overtreding van deze verboden is een economisch delict en kan leiden tot strafrechtelijke vervolging. De verboden worden ook bestuursrechtelijk gehandhaafd. Uitzonderingen op de verboden zijn opgenomen in de wet en de bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De wet voorziet in een algemene bevoegdheid voor de provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) om onder strikte voorwaarden een ontheffing of vrijstelling te verlenen van de verboden (artikel 3.3).

Bijzondere regels

De Wet natuurbescherming biedt bescherming aan alle in gebruik zijnde nesten en rustplaatsen van vogels. De nestbescherming geldt voor alle soorten gedurende het broedseizoen en voor een beperkt aantal soorten jaarrond. Nesten van huiszwaluwen zijn niet standaard het gehele jaar beschermd. Nader onderzoek kan nodig zijn, omdat de nesten wel jaarrond bescherming genieten als zwaarwegende feiten of ecologische omstandigheden dat rechtvaardigen. Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen op grond van de Wet natuurbescherming.

Meer weten?

• Juridische bescherming van vogels
• Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
• Soortendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
• Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)