Navigatie overslaan
boerenzwaluwen / Shutterstock Alle berichten

'Je kunt hier met een paar miljoen veel meer doen dan in Nederland'

Geplaatst op 17 mei 2022

Frank Willemsen woont al sinds 2008 in Zambia, waar hij zich bezighoudt met vogelonderzoek, natuurbescherming en vogelreizen. De liefde voor vogels en de natuur begon al vroeg bij Frank: "Volgens mijn ouders trok ik, zodra ik kon lopen, gelijk een vogelboek uit de kast. Al zolang als ik me kan herinneren, ben ik bezig met vogels en de natuur."
Frank Willemsen Frank Willemsen

Wat doe je in Zambia?

"Ik ben eigenlijk toevallig in Zambia terecht gekomen. Ik wilde altijd al een keer naar Afrika en ik was hier op vakantie toen ik hoorde dat ze een ecoloog en een projectmanager zochten voor de nationale parken van Kasanka en Lavushi Manda. Dat leek me een mooie uitdaging. In Nederland heb je namelijk heel veel vogelaars en organisaties die zich bezighouden met natuurbescherming. Als je dan gaat reizen zie je hoe gelukkig we daarmee mogen zijn. In grote delen van de wereld, bijvoorbeeld hier in Zambia, is veel meer wilde natuur, maar minder goede bescherming. Dus hier kun je nog echt een verschil maken."

Met welke vogels houd je je bezig?

"Ik heb samen met Bennie van den Brink een aantal jaren terug een project gedaan waarbij we hier in Zambia boerenzwaluwen geringd hebben. Hij heeft toen nog een boerenzwaluw gevangen die hij in Nederland geringd had. Dat was een heel mooi moment voor Bennie."

"Op dit moment houd ik me veel bezig met de bescherming van gieren, want daar gaat het heel slecht mee. De populatie is de afgelopen decennia met 90 procent afgenomen, onder andere omdat ze massaal vergiftigd worden door stropers. Gieren vormen een bedreiging voor stropers omdat ze op kadavers afkomen en de stropers zo kunnen verlinken. Daarnaast ben ik bezig met een onderzoek naar de gevolgen van landbouwgif op vogels in landbouwgebieden, waaronder de boerenzwaluw."

Timeline boerenzwaluw Timeline boerenzwaluw

Hoe gaat het met de boerenzwaluw?

"Het gaat goed met de boerenzwaluw in Zambia. Qua oppervlakte is Zambia ongeveer twintig keer zo groot als Nederland en heeft het net zoveel inwoners. Er is dus relatief veel natuur. Dit verandert echter snel door een groeiende bevolking en toenemende landbouw. Dit heeft ook gevolgen voor de boerenzwaluw. Deze vogel leeft vooral in landbouwgebieden en moerassen. Helaas worden er hier nog landbouwgiffen gebruikt die in Europa al lang verboden zijn. Om te kijken wat voor een effect deze soorten gif hebben op de vogels in landbouwgebieden zijn we nu bezig met een onderzoek."

"Ook de Zambiaanse biodiversiteit staat onder druk. Naast bevolkingsgroei en meer landbouw is er sprake van overbegrazing, ontbossing en veranderende neerslag, met verwoestijning tot gevolg. Hoewel de natuur door haar omvang aardig robuust is, wachten we nog op geld om de gevolgen van de klimaatverandering tegen te gaan. Nu krijgen verdienen mensen geld aan het kappen van een boom, maar we moeten naar een systeem waarbij het meer op zou moeten leveren om dezelfde boom niet te kappen. En dat lijkt langzaamaan wel te gebeuren."

Campagne Bedankt Natuur!

Vogelbescherming vraagt via de campagne Bedankt Natuur! aandacht voor het wereldwijde verlies aan biodiversiteit. De natuur geeft ons zoveel, het is tijd om wat terug te doen. Iedereen kan iets doen. Voorbeelden te over hoe je in actie kan komen. U vindt ze op de speciale pagina over de campagne.

Wat kan Nederland leren van de Zambiaanse aanpak?

"Als ik met mijn Zambiaanse bril naar Nederland kijk, valt me het intensieve grondgebruik bij jullie op. Dat moet veranderen. Er moet meer ruimte komen voor natuur en biologische landbouw. Dat is niet alleen goed voor biodiversiteit, maar ook voor (vogel)soorten als de boerenzwaluw."

"Daarnaast moet er om de natuur te beschermen veel meer over de grens gekeken worden. Nederland zou zich veel actiever moeten bemoeien met andere landen en hun natuurbeleid. Je hebt er niks aan om je boerenzwaluw in eigen land te beschermen als ze in Zambia doodgaan aan landbouwgif. En dat geldt niet alleen voor de boerenzwaluw, maar voor biodiversiteit in het algemeen."

"Natuur, biodiversiteit of klimaatverandering zijn onderwerpen die je op wereldschaal zou moeten aanpakken. Je kunt met een paar miljoen hier veel meer doen dan in Nederland. Daarom is het jammer dat er weinig ontwikkelingshulp is op het gebied van natuurbescherming. Meer dan de helft van het EU-budget gaat nu naar landbouwsubsidies. Dat geld kan veel beter gebruikt worden."

Wat betekent natuur voor jou?

"De natuur is alles voor mij. De stad kost me energie, maar in de natuur kan ik mijn batterij opladen, inspiratie vinden en dankbaarheid uiten. Ik geloof dat mensen die veel tijd in de natuur doorbrengen meer waardering hebben voor de natuur en dankbaarder zijn."

Boerenzwaluw in Nederland

Bennie den Brink heeft via Birdlife, de Internationale Partner van de Vogelbescherming, lesprogramma's gegeven op scholen in Zambia om leerlingen bewust te maken van de vogeltrek. Inmiddels is Bennie alweer een tijd lang neergestreken in Nederland. Hij vertelt in het volgende artikel hoe het ervoor staat met de boerenzwaluw in Nederland.

Partner van BirdLife International

Wereldwijd wordt de natuur in hoog tempo vernietigd. Om dat te stoppen zijn er in alle landen sterke natuurorganisaties nodig. Vogelbescherming draagt daaraan bij als Partner van BirdLife International en ondersteunt een aantal partners bij hun ontwikkeling.

Bekijk de video over BirdLife International

Help de boerenlandvogels

Er is helaas bijna geen geschikt leefgebied meer voor typische boerenlandvogels zoals de grutto, kievit of patrijs. Vogelbescherming is vastberaden om te investeren in de volle rijkdom van het Nederlandse landschap. Vol drassige, bloemrijke weides
en natuurrijke akkers.

Help mee en doneer