Navigatie overslaan
Kerkuil / NiS Alle berichten

In memoriam Johan de Jong

Geplaatst op 12 december 2022

Soms ontstijgt iemand al bij leven z’n aardse zijn en wordt als het ware een ‘begrip’. Zoals Johan de Jong, een icoon in de Nederlandse natuurbescherming en vooral: kerkuilenbescherming. We kunnen het ook omdraaien: soms laat iemand met een monumentale status zich vooral kennen in zijn menselijke kwaliteiten.

Voor Johan waren dat onder vele: een wonderschone bescheidenheid, uiterst aimabel, bezield in wat hij deed, een groot inspirator en zuiver in alles. Misschien past dat Johan ook wel het beste: hem met ons meedragen in ons hart vanuit beide perspectieven. Monument en prachtmens. Hij is ons op 7 december jl. ontvallen (1941 - 2022).

Johan de Jong / Hans Peeters Johan de Jong / Hans Peeters

50 jaar met de kerkuil

Om zijn betekenis voor de kerkuil kan niemand heen. Zoek in bibliotheken of op internet en je vindt tal van publicaties van zijn hand. Hij heeft ruim vijftig jaar met de kerkuil geleefd en met geestverwanten gewerkt aan een succesvolle bescherming van deze kwetsbare vogel van het boerenland. Geestverwanten zoals de honderden vrijwilligers die de boer opgaan om nestkasten voor de kerkuil te plaatsen, te controleren en te onderhouden. En zeker ook de boeren zélf, die gastvrijheid bieden aan een paartje kerkuilen op het erf en bereid zijn met soms kleine maatregelen op hun land het leefgebied van de kerkuil te verbeteren.

Soortbeschermingsplan Kerkuil

Met Vogelbescherming werkte Johan in de jaren negentig aan de uitvoering van het Soortbeschermingsplan Kerkuil. Eén van de doelstellingen was het bereiken van rond de 2000 broedparen in muizenrijke jaren in het jaar 2000. Met 1.965 broedparen in dat jaar werd dat aantal nagenoeg gerealiseerd. In de daaropvolgende decennia volgden er zelfs enkele piekjaren met meer dan 3000 broedparen.

Laten we vooral nog even in herinnering brengen dat de kerkuil uit een diep dal kwam en midden jaren zestig bijna uit ons land was verdwenen. Was Johan zelf een groot inspirator, op zijn beurt werd hij in zijn jonge jaren begeesterd door natuurvorsers als Sjoerd Braaksma, van wie hij in 1985 het coördinatorschap van de Landelijke Kerkuilenvereniging overnam, en door Anne van der Wal, veelzijdig actief voor de Friese natuur.

Begeesterd mens

Voor Johan bleef de kerkuil een wonder, hoeveel hij ook over de vogel leerde. Die verwondering over vogels en natuur heeft hem nooit verlaten. Of het nu een krokus was die bezweek onder het gewicht van een hommel of een groep overvliegende kraanvogels. Misschien tekende dat ook wel zijn bescheidenheid. Dat de mens z’n plaats moest kennen in de natuur en niet de pretentie moest hebben erboven te staan.

Johan was een begeesterd mens en deelde z’n liefde, kennis en verwondering over vogels en natuur met heel veel mensen, van jong tot oud en via diverse media. Hij is ons ontvlogen, als een kerkuil in de nacht. Wij gedenken hem in eerbied en wensen zijn familie alle kracht en troost om zijn verscheiden te dragen.

Onze boerenlandvogels

Waar hoor je nog het heldere 'grutto, grutto’? De vogels van het boerenland hebben onze hulp nodig, vóór de allerlaatste vogel of bloem verdwenen is. Onze inzet: meer natuurrijk boerenland.

Hoe kun je helpen?

Welke vogels zijn in Nederland beschermd?

Onder de bescherming van de Omgevingswet vallen alle vogels die van nature in het wild voorkomen op het grondgebied van de Europese Unie.

Veelgestelde vragen wet- en regelgeving