Waterspreeuw

Snel naar informatie over:

• Herkenning
• Leefwijze
• Verspreiding en aantal
• Bescherming
• Wet- en regelgeving

Geluid

Zang is een prevelende combinatie van rauwe klanken en fluittonen. Roep is een scherp hard "dziitt dzitt!"

• Zang
• Roep

Broeden

Eileg begint op de Britse eilanden in februari tot en met juni, in Midden-Europa medio maart-mei; Noord-Europa eind maart-begin juni. Heeft één of twee legsels per jaar (soms 3) met meestal 5 eieren, soms 3-8. Broedduur 15-18 dagen. Bouwt een compact en rond nest meestal op gebouwen en in oevers vaak boven (of achter) snelstromend water. De waterspreeuw broedt graag in nestkasten. Man en vrouw bouwen nest. Alleen het vrouwtje zit op de eieren. Afhankelijk van de regio zijn de jongen vliegvlug na gemiddeld 22 -23 dagen (maar met enige spreiding). Hierna worden de jongen nog 1 à 2 weken gevoerd door beide ouders.

Leefgebied

Komt nagenoeg uitsluitend voor langs snelstromende, ondiepe, zuurstofrijke waterlopen met stenige bodem en oevers. In de winter soms ook langs stilstaand water (slootjes) en op stenige oevers van grote meren.

Voedsel

Eet (larven van) ongewervelden die in het zuurstofrijke, snelstromende water leven (haften, steenvliegen, kreeftjes, waterpissebedden en andere ongewervelden). Foerageert door onder water te duiken en te zwemmen met poten en vleugels. Vindt zijn voedsel vaak door steentjes en kiezels om te draaien

Vogeltrek

Door zijn vorm (korte vleugels, compact lichaam) is de waterspreeuw geen goede vlieger en legt doorgaans dus ook geen grote afstanden af. Toch verschijnen met enige regelmaat waterspreeuwen in Nederland die uit Scandinavië komen. Over de trek is verder niet veel bekend, ook niet of die weer-gerelateerd is.

Aantallen in Nederland

Bron: sovon.nl

Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

In de winter in de Amsterdamse Waterleidingduinen, in het voorjaar Zuid-Limburg.

In Europa

In Europa komen diverse ondersoorten van de waterspreeuw voor. In Nederland zijn er twee te zien, de roodbuikwaterspreeuw die je ook in aantreft op de Britse eilanden en in Midden-Europa tot aan Italië. In Noord-Europa leeft C. cinlus cinclus, de nominaatvorm. Het broedgebied van de roodbuikwaterspreeuw, raakt aan Zuid-Limburg. De nominaat, zwartbuikwaterspreeuw, is in de winter een schaarse bezoeker van waterwingebieden in de duinen en enkele andere plekken met snelstromend helder water dat niet dichtvriest.

Meer informatie

• BirdLife International

Wat kun jij doen

Overheden en natuurbeheerders kunnen zich sterk maken voor een betere waterkwaliteit en het vrijuit meanderen van beken, zoals het project van ARK in Zuid-Limburg.

Meer weten?

• Sovon Vogelonderzoek Nederland
• Waterspreeuwen zijn geen spreeuwen
• Waterspreeuwen in de Geul
• Roodbuiken en Zwartbuiken: Waterspreeuwen in ons land

Actuele berichten

• De waterspreeuw
• De vrolijke waterspreeuw

Algemene regels

De Wet natuurbescherming bevat een aantal verboden handelingen die van toepassing zijn op alle inheemse vogels. Deze verboden gelden in heel Nederland. De wet verbiedt:

• het opzettelijk doden of vangen van vogels (artikel 3.1 lid 1);
• het opzettelijk vernielen of beschadigen van nesten, rustplaatsen en eieren van vogels, of het wegnemen van nesten (artikel 3.1 lid 2);
• het rapen en onder zich hebben van eieren van vogels (artikel 3.1 lid 3);
• het opzettelijk storen van vogels (artikel 3.1 lid 4);
• het bezit, het vervoer en de handel in vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan (artikel 3.2).

Overtreding van deze verboden is een economisch delict en kan leiden tot strafrechtelijke vervolging. De verboden worden ook bestuursrechtelijk gehandhaafd. Uitzonderingen op de verboden zijn opgenomen in de wet en de bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De wet voorziet in een algemene bevoegdheid voor de provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) om onder strikte voorwaarden een ontheffing of vrijstelling te verlenen van de verboden (artikel 3.3).

Bijzondere regels

Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen op grond van de Wet natuurbescherming. De soort komt slechts in beperkte mate in Nederland voor.

Meer weten?

• Juridische bescherming van vogels
• Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
• Soortendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
• Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)