Pontische meeuw
Caspian Gull, Larus cachinnans - Meeuwen (Laridae)
De pontische meeuw werd lang als ondersoort van de geelpootmeeuw beschouwd en de pontische meeuw lijkt er dan ook op. De soort komt onder andere voor rond de Zwarte en Kaspische zee en broedt steeds vaker in Polen en Duitsland. In Nederland is de soort ook sterk toegenomen in aantal, maar hij wordt ook steeds beter herkend. Het herkennen van pontische meeuwen is niet eenvoudig, maar kan juist daarom een leuke uitdaging zijn.
Snel naar informatie over:
Herkenning
Herkenning is moeilijk en bij elke leeftijd van deze soort zijn weer andere kenmerken. Kijk voor meer informatie bij 'Meer weten'. In het algemeen een kleine, ronde kop met een donker oog, een lange snavel, lange poten en lange vleugels. Vogels in onvolwassen en winterkleed vaak met opvallend witte kop, gevlekte achterhals ('boa') en zwart oog. Jonge vogels in vlucht goed te herkennen aan brede zwarte staartband en de binnenste handpennen die licht/donker zijn, wat een luxaflex-effect geeft. Door hybridisatie in gemengde kolonies in Polen kunnen hybrides met zilvermeeuw en geelpootmeeuw voorkomen.
Geluid
Roep duidelijk nasaler dan andere grote meeuwen; baltsroep ('long call') vaak staccato, lachend en hoger.
55-60 cm, spanwijdte 138-147 cm
Vogelbescherming Optiek
Leefwijze
Broeden
Broedt van april tot juli in kolonies, soms in gemengde kolonies met zilvermeeuw (en dus soms ook hybrides veroorzakend). Doorgaans 2-3 eieren. Broedduur 26-30 dagen. Bouwt nesten vaak in of onder struiken/lage begroeiing, waarbij zeegras (zostera) gebruikt wordt. De jongen kunnen zwemmen na 10 dagen en vliegen na 6-7 weken.
Leefgebied
Meren, duinen, grassteppe, intergetijdenzone, kust, lagunes, oevers en rivieren. In Nederland vaak te vinden langs Maas en Waal, vuilnisbelten, strand en 's winters in steden.
Voedsel
Vis, ongewervelden, reptielen, kleine zoogdieren, afval en jonge vogels en eieren; dus net als andere meeuwen min of meer een alleseter.
Vogeltrek
Wij ontvangen broedvogels uit Polen, Roemenië en Oekraïne vanaf de nazomer. Andere populaties van pontische meeuw in Kazachstan en omgeving trekken zuidwaarts richting Iran en het Arabisch schiereiland, maar de soort overwintert ook rond de Zwarte en Kaspische Zee. In 2012 was er in Nederland het eerste waargenomen broedgeval van een pontische meeuw, een hybride met een zilvermeeuw.
Verspreiding en aantal
jaargast in zeer klein aantal
De pontische meeuw werd lang als ondersoort van de geelpootmeeuw beschouwd en er is daarom nog weinig over het voorkomen van deze soort in Nederland bekend. Mede dankzij betere determinatiekennis wordt de soort steeds vaker gemeld. Het vermoeden bestaat dat de soort zich wel degelijk ook uitbreidt, gezien de recente (gemengde) broedgevallen in Nederland.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen | 110-120 (in 2022) |
| Geschat maximum aantal overwinteraars | 250-500 (in 2013-2015) |
| Doortrekkers | 100-500 (in 2008-2012) |
Bron: sovon.nl
Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
Soms enkele exemplaren in concentraties van meeuwen in grote steden.
In Europa
De pontische meeuw komt in Oost-Europa voor, met name rond de Kaspische en Zwarte Zee (Roemenië).
Meer informatie
Bescherming
Op Europees niveau geldt de soort niet als bedreigd vanwege het grote verspreidingsgebied en de stabiele grote populatie. De Europese populatie heeft wel te lijden gehad van olievervuiling en plezierjacht (Oekraïne).
Wet- en regelgeving
De pontische meeuw is een beschermde inheemse diersoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn pontische meeuwen beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de pontische meeuw is in Nederland geregeld in de Wet natuurbescherming.
Algemene regels
De Wet natuurbescherming bevat een aantal verboden handelingen die van toepassing zijn op alle inheemse vogels. Deze verboden gelden in heel Nederland. De wet verbiedt:
- het opzettelijk doden of vangen van vogels (artikel 3.1 lid 1);
- het opzettelijk vernielen of beschadigen van nesten, rustplaatsen en eieren van vogels, of het wegnemen van nesten (artikel 3.1 lid 2);
- het rapen en onder zich hebben van eieren van vogels (artikel 3.1 lid 3);
- het opzettelijk storen van vogels (artikel 3.1 lid 4);
- het bezit, het vervoer en de handel in vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan (artikel 3.2).
Overtreding van deze verboden is een economisch delict en kan leiden tot strafrechtelijke vervolging. De verboden worden ook bestuursrechtelijk gehandhaafd. Uitzonderingen op de verboden zijn opgenomen in de wet en de bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De wet voorziet in een algemene bevoegdheid voor de provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) om onder strikte voorwaarden een ontheffing of vrijstelling te verlenen van de verboden (artikel 3.3).
Bijzondere regels
Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen op grond van de Wet natuurbescherming. De soort komt slechts in beperkte mate in Nederland voor.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Soortendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal