Navigatie overslaan
Noordse nachtegaal / Elwin van der Kolk

Noordse nachtegaal

Thrush Nightingale, Luscinia luscinia - Vliegenvangers (Muscicapidae)

De noordse nachtegaal neemt in Noordoost-Europa de plaats in van de nachtegaal. De zang is ook zeer explosief met grote uithalen. In sommige jaren met gunstige oostenwinden raakt er een noordse nachtegaal tot in Nederland verdwaald.

Noordse nachtegaal / Agami

Herkenning

Als nachtegaal, maar donkerder, meer aardbruin van kleur en met zwakke vlekjes op de borst. Onopvallende vogel die zich hoofdzakelijk in de dichte begroeiing ophoudt en zich zelden laat zien. Zingt zeer luid, vaak 's nachts. Overwegend grijsbruin van boven met vage vlekken op de lichte buik. Staart roodbruinig.

Geluid

Zang zeer luid, trager dan nachtegaal, lijsterachtig, met kenmerkende klokkende geluiden en harde ratels. Het bekende crescendo van de nachtegaal ontbreekt. Roep een ijl "hiep" (op één toonhoogte) en een ratelend droog "errr".


16-17 cm

Deze soort lijkt op:

Eropuit met MijnVogelvinder.nl

MijnVogelvinder heeft wat te bieden voor alle soorten vogelaars: beginnend, gevorderd of prof. Deze handige vogelwegwijzer vertelt u welke soorten u tijdens het wandelen of fietsen kunt tegenkomen en waar u op moet letten om ze daadwerkelijk te zien. Hoe leuk is het om tijdens een wandeling erachter te komen dat de appelvink met zijn snavel wel een drukkracht van 50 kilogram kan uitoefenen?

Meer over MijnVogelvinder

MijnVogelvinder appelvink

Leefwijze

Broeden

Broedt vanaf midden mei-begin juli. Heeft één legsel per jaar van 4-6 eieren. Broedduur 13 dagen. Los komvormig nest van blaadjes en grasjes bekleed met onder andere haar op de grond, verscholen tussen dode takken, bladerenhopen of wortels. Na 10 dagen jongen vliegvlug. Daarna nog 2-3 weken afhankelijk van de ouders.

Leefgebied

De noordse nachtegaal houdt van dichte schaduwrijke struikvegetaties, bosschages, struwelen en weelderig begroeide tuinen, vaak in de buurt van water.

Voedsel

Insecten (onder meer kevers) en andere geleedpotigen (spinnen, duizendpoten), ook slakjes. In de herfst ook wel bessen. Foerageert op de grond onder struiken.

Vogeltrek

Lange-afstandstrekker. Overwintert in Oost-Afrika, ten zuiden van Tanzania en zuidelijker (Zimbabwe, Zambia, Mozambique tot de noordpunt van Zuid-Afrika). Maakt tussenstop in Ethiopië in najaar, maar neemt (waarschijnlijk) andere route in voorjaar. Voorjaarstrek gedocumenteerd in Kenia van eind maart tot half april. Terugkeer in broedgebied van begin mei tot begin juni.

Cursus Vogels in Nederland

In deze gratis online vogelcursus voor beginners leert u in tien vogellessen veel vogels en hun geluiden herkennen. Van tuinvogels, bosvogels, weidevogels en watervogels tot vogels van het waddengebied. Met handige tips, filmpjes en ezelsbruggetjes om vogels te leren kijken en vooral van vogels te genieten.

Camilla Dreef & Nico de Haan

Schrijf u in

Nico de Haan en Camilla Dreef

Verspreiding en aantal

vrij schaarse broedvogel | wegtrekkend | doortrekker in groot aantal

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

Het aantal waarnemingen van doortrekkers in Nederland laat een licht stijgende lijn zien, wat hoogstwaarschijnlijk te danken is aan een stijgend aantal waarnemers. Hierdoor is de soort niet meer zeldzaam genoeg om door de CDNA (Commissie Dwaalgasten Nederlandse Avifauna) beoordeeld te worden (>2 gevallen per jaar). Internationale populatie is stabiel. Er is één geslaagd broedgeval bekend (Flevoland, 1995).

Aantallen in Nederland

Aantal broedparen 0-1 (in 2018-2020)
Geschat maximum aantal overwinteraars aantal onbekend
Doortrekkers aantal onbekend

Bron: sovon.nl

Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

Deze zeldzame soort is soms te vinden in moerasbossen, in mei-juni. Wordt ontdekt door de luide, kenmerkende zang.

In Europa

Tegenhanger van nachtegaal in noordoostelijke helft van Europa. In Oost-en Noordoost-Europa, van Denemarken en Noord-Duitsland westelijk, halverwege Finland noordelijk en Roemenië zuidelijk verder oostelijk tot ver in Rusland.

Meer informatie


Bescherming

Vogelbescherming Optiek

Ruime sortering, hoge kwaliteit in alle prijsklassen, 40 jaar expertise en persoonlijk advies in de winkel in Zeist. Ons enthousiaste en deskundige winkelteam demonstreert graag de verschillende modellen en mogelijkheden, zodat u zelf kunt vergelijken en uw keuze op uw gemak kunt maken. Én u steunt het werk van Vogelbescherming.

Bekijk Vogelbescherming Optiek

Wet- en regelgeving

De noordse nachtegaal is een beschermde inheemse diersoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn noordse nachtegalen beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de noordse nachtegaal is in Nederland geregeld in de Wet natuurbescherming.

Algemene regels

De Wet natuurbescherming bevat een aantal verboden handelingen die van toepassing zijn op alle inheemse vogels. Deze verboden gelden in heel Nederland. De wet verbiedt:

  • het opzettelijk doden of vangen van vogels (artikel 3.1 lid 1);
  • het opzettelijk vernielen of beschadigen van nesten, rustplaatsen en eieren van vogels, of het wegnemen van nesten (artikel 3.1 lid 2);
  • het rapen en onder zich hebben van eieren van vogels (artikel 3.1 lid 3);
  • het opzettelijk storen van vogels (artikel 3.1 lid 4);
  • het bezit, het vervoer en de handel in vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan (artikel 3.2).

Overtreding van deze verboden is een economisch delict en kan leiden tot strafrechtelijke vervolging. De verboden worden ook bestuursrechtelijk gehandhaafd. Uitzonderingen op de verboden zijn opgenomen in de wet en de bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De wet voorziet in een algemene bevoegdheid voor de provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) om onder strikte voorwaarden een ontheffing of vrijstelling te verlenen van de verboden (artikel 3.3).

Bijzondere regels

Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen op grond van de Wet natuurbescherming. De soort komt slechts in beperkte mate op doortrek in Nederland voor.

Meer weten?

© Foto's: AGAMI   © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk   © Video's: Natuur Digitaal