Grauwe pijlstormvogel
Sooty Shearwater, Ardenna griseus - Stormvogels (Procellariidae)
De grauwe pijlstormvogel is een vogel van open zee die in het najaar bij harde west- tot noordwesten wind langs de kust wordt gezien. Keilt met gestrekte, stijve vleugels laag over de golven. Broedt op eilanden bij Nieuw-Zeeland, Australië, op de Falklands en voor Chili. Het zijn globetrotters die alle wereldzeeën bestrijken.
Snel naar informatie over:
Herkenning
Vrijwel geheel donkerbruine, zeevogel, met lange, smalle en spitse vleugels. Keilt vaak in kantelende vlucht met stijve vleugelslagen. Bij goed licht zijn lichte banen op ondervleugel te zien. Lijkt op afstand wel wat op een jager.
Geluid
Niet in Nederland te horen. Roept 's nachts vanuit nestholen.
40-51 cm, spanwijdte 94-109 cm
Vogelbescherming Optiek
Leefwijze
Broeden
Broedt in meestal grote kolonies. Nest in zelf gegraven hol in zachte grond. Eén nest, één ei. Broedtijd november-mei. Broedduur 53-56 dagen. Jongen vliegvlug na gem. 97 dagen.
Leefgebied
Koude oceanen met voedselrijke gebieden, ook in brede zeestraten. Broedt vooral op hellingen met zachte grond met dichte plantengroei, zelfs met bossen. Meestal dicht bij zee op eilanden, maar ook in het binnenland, tot een hoogte van 1500 m.
Voedsel
Vooral in scholen levende vis (zoals ansjovis, lodde), inktvis en kreeftachtigen; afhankelijk van tijd van het jaar en locatie. Zoekt voedsel vliegend en gebruikt daarbij reuk. Kan goed duiken, tot tientallen meters diepte. Pikt ook zwemmend voedsel op van zee of met een korte plonsduik. Volgt ook schepen.
Vogeltrek
Broedt op zuidelijk halfrond, maar trekt na de broedtijd (ons voorjaar) naar de noordelijke Atlantische Oceaan, en vooral naar rijke voedselgebieden in het westelijk deel, voor de kust van Newfoundland (Canada). Vliegt daarna westelijk en verschijnt op de terugtrek naar de broedgebieden ook in de Noordzee en voor onze kust. Legt ook in de broedtijd duizenden kilometers af.
Verspreiding en aantal
doortrekker in zeer klein aantal
De wereldpopulatie is vermoedelijk afgenomen. In de jaren zeventig ontdekte men dat de soort veel algemener langs onze kust trok dan voorheen gedacht. Wordt in jaren met veel storm meer gezien dan in andere jaren.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen |
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
Meeste kans om deze soort te zien is aan de Noordzeekust, vanaf een vast uitkijkpunt, met stevige aanlandige wind in de herfst (vooral september-oktober).
In Europa
Broedvogel van het zuidelijk halfrond en dus niet in Europa.
Meer informatie
Bescherming
Zeker een kwart miljoen jongen worden jaarlijks verzameld voor de consumptie; het is de vraag of dit wel duurzaam is (onder meer Nieuw Zeeland). Voorheen grote sterfte door grote, kilometerslange drijfnetten is gestopt; er is nog wel veel sterfte door visserij met lange lijnen. Mogelijk kwetsbaar door klimaatverandering, waardoor voedselbeschikbaarheid en overleving worden aangetast. Soort heeft in de kolonies hier en daar last van predatie door ratten.
Wat wij doen
Vogelbescherming zet zich al jarenlang in voor duurzame visserij zonder bijvangst. Zie ons standpunt over de Noordzee.
Wet- en regelgeving
De grauwe pijlstormvogel is een beschermde inheemse diersoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn grauwe pijlstormvogels beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de grauwe pijlstormvogel is in Nederland geregeld in de Wet natuurbescherming.
Algemene regels
De Wet natuurbescherming bevat een aantal verboden handelingen die van toepassing zijn op alle inheemse vogels. Deze verboden gelden in heel Nederland. De wet verbiedt:
- het opzettelijk doden of vangen van vogels (artikel 3.1 lid 1);
- het opzettelijk vernielen of beschadigen van nesten, rustplaatsen en eieren van vogels, of het wegnemen van nesten (artikel 3. 1 lid 2);
- het rapen en onder zich hebben van eieren van vogels (artikel 3.1 lid 3);
- het opzettelijk storen van vogels (artikel 3.1 lid 4);
- het bezit, het vervoer en de handel in vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan (artikel 3.2).
Overtreding van deze verboden is een economisch delict en kan leiden tot strafrechtelijke vervolging. De verboden worden ook bestuursrechtelijk gehandhaafd. Uitzonderingen op de verboden zijn opgenomen in de wet en de bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De wet voorziet in een algemene bevoegdheid voor de provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) om onder strikte voorwaarden een ontheffing of vrijstelling te verlenen van de verboden (artikel 3.3).
Bijzondere regels
Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen op grond van de Wet natuurbescherming. De soort komt slechts in beperkte mate op doortrek in Nederland voor.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Soortendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal