Amerikaanse smient
American Wigeon, Mareca americana - Eenden (Anatidae)
Dit is de Amerikaanse tegenhanger van de 'gewone' smient. Vrijwel jaarlijks worden enkele exemplaren in Nederland waargenomen, bijna zonder uitzondering in groepen smienten. Als je een smient vindt met een lichtere kop en een prachtige donkergroene 'veeg' over het oog richting achterhoofd, zou dat wel eens een man Amerikaanse smient kunnen zijn. Maar hou rekening met hybride eenden, die er sterk op kunnen lijken.
Snel naar informatie over:
Herkenning
Een middelgrote eend, die sterk lijk op de nauwverwante 'gewone' smient. Een volwassen man Amerikaanse smient is nog wel goed te onderscheiden van een smientman. Met name de donkergroene baan die van voor het oog naar het achterhoofd loopt, is opvallend. Van een afstandje lijkt deze baan haast zwart. Het voorhoofd is geelwit, waar deze bij de smient goudgeel is. De rest van de kop is subtiel grijswit gespikkeld. Borst, flanken en rug zijn bruinroze, met een witte flankstreep. De verschillen tussen een vrouw Amerikaanse smient en een smient zijn subtiel. De lichtere kop met donkere oogvlek contrasteert met het donkere lichaam (bij smient geen contrast) en de oksels zijn wit (grijzig bij smient). Determinatie van Amerikaanse smient is soms extra lastig omdat je ook rekening moet houden met sterk gelijkende hybride eenden.
Geluid
Mannetjes roepen een hoog "wiew-wuw", waarbij de tweede lettergreep omlaag gaat.
42–59 cm, spanwijdte 76–91 cm
Vogelbescherming-optiek en andere topmerken
Leefwijze
Broeden
Het broedseizoen van de Amerikaanse smient duurt van begin mei tot begin augustus. Ze hebben één legsel per jaar, maar beginnen vaak een nieuw nest als het eerste wordt verstoord. De nestgrootte varieert van drie tot twaalf eieren. Na 22-25 dagen komen de eieren tegelijk uit. Binnen 24 uur verlaten de jongen samen met hun moeder het nest. De moeder verlaat de jongen wanneer ze vliegvlug zijn en dat is na 6 tot 8 weken.
Leefgebied
Broedvogel van de toendra en boreale bossen van Alaska, West-Canada en de noordwestelijke staten van de VS. Ze broeden hier in vrij ondiepe zoetwaterwetlands, zoals vijvers, meertjes, moerassen en rivieren. In Nederland voornamelijk in zoetwatergebieden te vinden, bijvoorbeeld in uiterwaarden en boerenland langs rivieren, meren en sloten. Schuwt ook zoutwatergebieden niet.
Voedsel
Tijdens de winter en gedurende de trek bestaat het dieet voor bijna 100% uit plantaardig voedsel. De Amerikaanse smient eet bladeren, zaden, stengels en wortels van (water)planten en verschillende agrarische gewassen. In het broedseizoen meer zaden en fruit, maar ook niet-plantaardig voedsel als libellen, kevers, muggen en vliegen. Het vrouwtje eet voordat ze eieren gaat leggen ook schelp- en weekdieren als aanvulling op haar dieet.
Vogeltrek
Korte tot middellange-afstandstrekker, die voornamelijk in de zuidelijke staten van de VS en in Mexico overwintert. Een deel ook aan de Atlantische kust. De najaarstrek vindt plaats tussen half augustus en begin november, terwijl de vogels tussen eind februari en half mei terugkeren naar de broedgebieden. In Nederland duiken Amerikaanse smienten voornamelijk op vanaf eind september en worden ze gezien tot eind april/begin mei.
Eropuit met MijnVogelvinder.nl
Verspreiding en aantal
De Amerikaanse smient wordt sinds de jaren '90 vrijwel jaarlijks in het winterhalfjaar gezien in Nederland. Met name van januari tot en met april. Omdat het onderscheid tussen vrouwtjes van smient en Amerikaanse smient lastig is, worden vrijwel uitsluitend mannetjes waargenomen.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen | Geen broedvogel |
| Geschat maximum aantal overwinteraars | 1-2 (in 2013-2015) |
| Doortrekkers | 1-100 (in 2008-2012) |
Bron: sovon.nl
Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
Zoek in de wintermaanden en het vroege voorjaar met name in de kustprovincies goed in groepen smienten. Daar kan zomaar een man Amerikaanse smient in opduiken.
In Europa
Kan in het late najaar in heel Noordwest-Europa opduiken als dwaalgast. Met name in de kuststreken van de landen rond de Noordzee en in Ierland.
Meer informatie
Bescherming
Deze soort geldt als wereldwijd niet bedreigd.
Wat wij doen
Vogelbescherming zet zich in voor een algehele verbetering van de natuurkwaliteit in Nederland. Daar profiteren ook dwaalgasten van.
Wat kunt u doen
Verstoor geen dwaalgasten en respecteer de aanwijzingen van terreinbeheerders.
Gemeenten, provincies, waterschappen en het Rijk kunnen belangrijk bijdragen aan een basiskwaliteit natuur in Nederland, waardoor het voor vogels aantrekkelijker wordt om in Nederland te verblijven.
Meer weten?
Wet- en regelgeving
De Amerikaanse smient is een beschermde inheemse diersoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn Amerikaanse smienten beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de Amerikaanse smient is in Nederland geregeld in de Wet natuurbescherming.
Algemene regels
De Wet natuurbescherming bevat een aantal verboden handelingen die van toepassing zijn op alle inheemse vogels. Deze verboden gelden in heel Nederland. De wet verbiedt:
- het opzettelijk doden of vangen van vogels (artikel 3.1 lid 1);
- het opzettelijk vernielen of beschadigen van nesten, rustplaatsen en eieren van vogels, of het wegnemen van nesten (artikel 3. 1 lid 2);
- het rapen en onder zich hebben van eieren van vogels (artikel 3.1 lid 3);
- het opzettelijk storen van vogels (artikel 3.1 lid 4);
- het bezit, het vervoer en de handel in vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan (artikel 3.2).
Overtreding van deze verboden is een economisch delict en kan leiden tot strafrechtelijke vervolging. De verboden worden ook bestuursrechtelijk gehandhaafd. Uitzonderingen op de verboden zijn opgenomen in de wet en de bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De wet voorziet in een algemene bevoegdheid voor de provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) om onder strikte voorwaarden een ontheffing of vrijstelling te verlenen van de verboden (artikel 3.3).
Bijzondere regels
Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen op grond van de Wet natuurbescherming. De Amerikaanse smient komt slechts in beperkte mate op doortrek in Nederland voor.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Soortendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal