Boeren zoeken grond voor weidevogels en hun toekomst

Vorig jaar startte Durk Breeuwsma op het Friese schiereiland Sandfirden een nieuw melkveebedrijf dat zich helemaal richt op weidevogels en op het werken met de natuur. Dit jaar kan het bedrijf al omschakelen naar biologisch. Durk kon zijn bedrijf beginnen nadat het Rijke Weide Vogelfonds ruim dertig hectare grond op Sandfirden had gekocht en deze tegen een lage prijs aan hem had verpacht.

Een andere stichting met grond op Sandfirden, ANDLA, sloot zich bij het initiatief aan waardoor Durk voldoende hectaren bij elkaar had. Door deze natuurboer en door de afspraken over weidevogelbeheer in ruil voor een lage pachtprijs, blijft Sandfirden nu gelukkig een weidevogelparel.

Mede geïnspireerd door de stap van Breeuwsma melden zich geregeld boeren die vergelijkbare stappen willen zetten voor de weidevogels en voor de toekomst van hun bedrijf. Recent zocht een jonge boerin contact met het Rijke Weide Vogelfonds. Ze is bezig om het melkveebedrijf van haar vader over te nemen. Een niet al te groot gangbaar bedrijf. Haar droom is om op termijn een biologisch bedrijf met veel ruimte voor weidevogels te realiseren. Het grootste struikelblok daarbij is het gebrek aan betaalbare grond om te extensiveren en een flink deel van het land voor weidevogels te reserveren.

De komende jaren komt er in de buurt wel grond op de markt maar de prijs, zeker met de huidige rentestand, is voor een startende boer met natuurambities niet realistisch. En dat is spijtig, want juist boeren zoals zij vormen de toekomst van een veel duurzamere landbouw in Nederland én voor weidevogels.

Nog een voorbeeld. Twee broers in een goed weidevogelgebied willen beide door als boer, de één met een bedrijf dat helemaal gericht is op natuur en weidevogels en dat de grond van hun vader pacht. De ander met een iets gangbaarder bedrijf op de nabij gelegen grond van zijn oom. De bedrijven zouden elkaar goed aanvullen met een toekomst voor twee jonge boeren en de weidevogels. Voor hen is het probleem dat de huidige boerderij vrijwel alle grond pacht van een grote institutionele investeerder. Die wil de grond op korte termijn verkopen, maar de te verwachte prijs maakt het onmogelijk voor de broers die te kopen. Ook de huidige pacht is al te hoog voor de gewenste verandering.

Ook boeren die een goed lopend bedrijf hebben én veel voor weidevogels doen, worden geconfronteerd met omstandigheden die het weidevogelbeheer onder druk zetten. Een biologisch melkveebedrijf vroeg het Rijke Weide Vogelfonds of het grond kon kopen die al jaren werd gepacht en supergoed voor weidevogels is ingericht. Die grond komt binnenkort op de markt. Als zulke grond op zo’n moment naar een ander gaat met minder hart voor weidevogels, verdwijnt er weer een stukje kruidenrijk grasland waar nog grutto- en andere weidevogelkuikens kunnen opgroeien.

Deze voorbeelden van boeren die deel willen zijn van een transitie naar een duurzame landbouw en die met veel passie gaan voor de Nederlandse weidevogels, laten zien dat dat geen makkelijke keuze is. Vaak is grond dus het struikelblok.

Vogelbescherming zet zich er voor in dat de overheid met beleid komt om juist zulke boeren te helpen. Maar dat is een lange weg gebleken, ondanks de goede voorbeelden die er al zijn.

Het Rijke Weide Vogelfonds zoekt intussen investeerders die voor deze boeren grond kunnen kopen en die kan worden verpacht tegen een lage prijs maar met voorwaarden voor weidevogels. Investeerders die de impact voor de natuur en in het bijzonder weidevogels op één zetten. Dat is op een aantal plekken succesvol gelukt, maar de vraag van boeren die mee willen doen, is groter dan het aantal investeerders. Daarom zijn we zoek naar mensen die mee willen investeren.

Op hun verzoek hebben we de namen van de boeren in dit stuk niet vermeld, omdat ze alle drie in een proces van verandering zitten en grond een gevoelig onderwerp is. Indien u overweegt in het Rijke Weide Vogelfonds te investeren en deze boeren te steunen kan het Rijke Weide Vogelfonds nadere informatie verschaffen over deze boerenbedrijven.