Roodkeelpieper
Red-throated Pipit, Anthus cervinus - Kwikstaarten (Motacillidae)
De roodkeelpieper is een zeldzame maar regelmatige doortrekker in ons land in voor- en najaar. Wordt meestal opgemerkt door het geluid; alleen de geoefende vogelaar kan dat herkennen. De beste tijd om ze in Nederland te zien (horen!) zijn de eerste twee weken van mei en de laatste week van september. In mei is de roodgekleurde keel vaak mooi te zien.
Snel naar informatie over:
Herkenning
In het voorjaar is roodkeelpieper relatief eenvoudig te herkennen aan baksteenrode gezicht, borst en keel, dat in het najaar ook nog vaag te zien is. In eerstewinterkleed subtielere kenmerken: onderdelen nagenoeg wit (geen geel/creme) met brede, scherp afgetekende strepen op flanken. Fijne dunne snavel met gele basis, en duidelijke, contrastrijke, lichte strepen op de rug. Zwaar gestreepte stuit.
Geluid
Roep doet denken aan boompieper maar is zuiverder en langgerekter, "psIIII", met een explosief begin en een wegstervend einde.
14-15 cm
Vogelvriendelijke Zuivelwijzer
Leefwijze
Broeden
Broedt in juni - juli. Heeft één legsel van 2-7 eieren, meestal 5-6. Broedduur 11-14 dagen. Het vrouwtje maakt het nest nadat het mannetje een holletje heeft gemaakt. Beide brengen nestmateriaal, de man wat later. Het is een kommetje van gras, bladeren en stengels, en bekleed met fijner gras, haren en veren. Het bevindt zich op de grond op een verhoging of een oever, soms aan het einde van de korte tunnel. Het vrouwtje broedt de eieren uit. Jongen na 11-15 dagen vliegvlug.
Leefgebied
In Nederland tijdens trek op natte weilanden langs rivieren, natte akkers en in moerassen. Broedgebied ruige toendra met wilgen, her en der verspreide berken en zegge.
Voedsel
Divers scala aan insecten en andere ongewervelden, zoals kevers, sprinkhanen, juffers, cicades, spinnen, wormen en veel meer. Foerageert lopend op de grond en pikt voedsel op van de grond of lage vegetatie, ook wel van wateroppervlak en uit water.
Vogeltrek
Vanuit broedgebied in Noord-Scandinavië een langeafstandstrekker tot voorbij de Sahel-strook van Mauretanië naar Ethiopië, geregeld zelfs tot in Ivoorkust en Tanzania. Vertrekt half augustus uit broedgebied, om in september - oktober langs Nederland te trekken, en is hier vanaf begin mei weer kortstondig te zien.
Vogelsterren schitteren in Beleef de Lente
Verspreiding en aantal
doortrekker in uiterst klein aantal
Stabiele internationale populatie en jaarlijks zeer kleine aantallen in Nederland. Lijkt laatste jaren steeds zeldzamer te worden op trek in Noordwest-Europa.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen | Geen broedvogel |
| Geschat maximum aantal overwinteraars | aantal onbekend |
| Doortrekkers | 1-100 (in 2008-2012) |
Bron: sovon.nl
Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
Zeldzame doortrekker; vooral te horen als hij langsvliegt op trektelposten, in de eerste weken van mei en de laatste week van september. Foerageert in Nederland vaak in groepen gele kwikstaarten.
In Europa
Broedvogel van toendra en fjelss in Noord-Scandinavië en verder oostwaarts in Rusland.
Meer informatie
Bescherming
De soort geldt wereldwijd niet als bedreigd.
Magazine 'Slimme Vogels'
Wet- en regelgeving
De roodkeelpieper is een beschermde inheemse diersoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn roodkeelpiepers beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de roodkeelpieper is in Nederland geregeld in de Wet natuurbescherming.
Algemene regels
De Wet natuurbescherming bevat een aantal verboden handelingen die van toepassing zijn op alle inheemse vogels. Deze verboden gelden in heel Nederland. De wet verbiedt:
- het opzettelijk doden of vangen van vogels (artikel 3.1 lid 1);
- het opzettelijk vernielen of beschadigen van nesten, rustplaatsen en eieren van vogels, of het wegnemen van nesten (artikel 3.1 lid 2);
- het rapen en onder zich hebben van eieren van vogels (artikel 3.1 lid 3);
- het opzettelijk storen van vogels (artikel 3.1 lid 4);
- het bezit, het vervoer en de handel in vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan (artikel 3.2).
Overtreding van deze verboden is een economisch delict en kan leiden tot strafrechtelijke vervolging. De verboden worden ook bestuursrechtelijk gehandhaafd. Uitzonderingen op de verboden zijn opgenomen in de wet en de bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De wet voorziet in een algemene bevoegdheid voor de provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) om onder strikte voorwaarden een ontheffing of vrijstelling te verlenen van de verboden (artikel 3.3).
Bijzondere regels
Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen op grond van de Wet natuurbescherming. De soort komt slechts in beperkte mate op doortrek in Nederland voor.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Soortendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal