Kleine strandloper
Little Stint, Calidris minuta - Strandlopers (Scolopacidae)
De kleine strandloper behoort samen met de Temmincks strandloper tot de kleinste vertegenwoordigers van de strandloperfamilie. Hij is nog een stuk kleiner dan de bonte strandloper. Hij wordt op het wad gezien, vooral de beschutte delen, maar ook vaak in het binnenland, bijvoorbeeld op onder water gezette bollenvelden. Hij is aan de gitzwarte pootjes te onderscheiden van de Temmincks, die geelgroene pootjes heeft.
Snel naar informatie over:
Herkenning
Duidelijk kleiner dan de veel talrijkere bonte strandloper; heeft net als deze zwarte poten en snavel, die duidelijk korter is. Ranke poten, maar verder gedrongen gebouwd en snel foeragerend strandlopertje, in prachtkleed met overwegend roodbruin met zwart kleed en witte buik. In najaar zijn de zogenaamde snipstrepen op de rug opvallend; heeft verder een kenmerkende wenkbrauwstreep die zich voor het oog splitst. Zwarte poten, in tegenstelling tot de verwante Temmincks strandloper die groenige poten heeft.
Geluid
Hoog, dun en vrij zacht "kiep", vaak snel achter elkaar voorgedragen.
12-14 cm, spanwijdte 28-31 cm
Cursus Vogels in Nederland
Leefwijze
Broeden
Niet sterk territoriaal; monogaam én polygaam. Niet erg plaatstrouw aan broedplaats. Broedt op de grond in meestal niet erg verborgen nest, spaarzaam bekleed met plantenmateriaal. Eén broedsel, meestal 4, soms 3 eieren. Legtijd eind juni-begin juli. Broedduur 20-21 dagen, beide ouders broeden. In geval van polygamie alleen man of alleen vrouw. Jongen zijn nestvlieders. Onbekend na hoeveel dagen ze vliegvlug zijn.
Leefgebied
Buiten broedtijd in zoete en zoute milieus: beschut wad, open slikken, kale, modderige oevers van soms kleine plassen. In Nederland vaak in bollenvelden.
In de broedtijd laaggelegen toendra in hoogarctisch gebied, met een voorkeur voor droge grond tussen dwergwilgen, dicht bij moerassige gebieden en kwelders. Ook mossen- en zeggenvegetaties met bulten kraaiheide e.d. Mijdt gebieden met extreem veel neerslag (> dan 250 mm/jaar).
Voedsel
Vooral allerlei ongewervelden. Buiten de broedtijd wormen, slakjes, zoetwatermijten, kleine kreeftachtigen, mieren, waterwantsen, kevers, vliegen en muggen en andere insecten. In de broedtijd vooral muggen en vliegen (en hun larven), kevers. Pikt voedsel snel op, zoekt op zicht en op tast. Boort ook in bovenste laag van slik.
Vogeltrek
Lange-afstandstrekker. Verlaat broedgebieden in poolstreken direct na de broedtijd, jongen volgen wat later. Breedfronttrek over continent, met veel trekroutes. Overwintert vooral in Afrika ten zuiden van de Sahara, tot in Zuid-Afrika toe; minder in Middellandse Zeegebied. Najaarstrek vooral van juli tot in oktober, voorjaarstrek van april tot eind mei, begin juni. Niet-broeders blijven eerste jaar in overwinteringsgebied. Trekt vooral 's nachts. In Nederland in voorjaar veel schaarser dan in najaar.
Verspreiding en aantal
doortrekker in zeer klein aantal
Geen duidelijke trend. Aantallen schommelen vooral in najaar onder invloed van broedsucces en ook door overheersende winden tijdens trek (oostenwind of niet).
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen |
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
Waddenkust en Delta, maar ook in binnenland, vooral op onder water gezette bollenvelden in augustus en september. In voorjaar veel schaarser.
In Europa
Broedt alleen in arctisch Noord-Noorwegen, Noord-Finland en Noord-Rusland.
Meer informatie
Bescherming
Populaties zijn Europees gezien niet bedreigd. Wel kwetsbaar in doortrek- en overwinteringsgebieden voor inpoldering, watervervuiling, jacht en vangst en verstoring door toeristen.
Wat wij doen
Geen soortgerichte projecten, profiteert wel van het beschermingswerk in de Waddenzee en de Delta. In de Waddenzee voert Vogelbescherming samen met een groot aantal partners het programma Rust voor Vogels, Ruimte voor Mensen uit, gericht op het verbeteren van broed-, rust- en foerageergebieden voor vogels. In de Delta werkt Vogelbescherming aan natuurherstel in onder meer het Westerscheldegebied en rondom het Haringvliet.
Wat kunt u doen
Bewaar afstand van rustende of foeragerend wadvogels.
Meer weten?
- Sovon Vogelonderzoek Nederland
- Beleef de Waddennatuur
- Programma naar een rijke Waddenzee
- Natuurherstel Haringliet
Actuele berichten
Eropuit met MijnVogelvinder.nl
Wet- en regelgeving
De kleine strandloper is een beschermde inheemse diersoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn kleine strandlopers beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de kleine strandloper is in Nederland geregeld in de Wet natuurbescherming.
Algemene regels
De Wet natuurbescherming bevat een aantal verboden handelingen die van toepassing zijn op alle inheemse vogels. Deze verboden gelden in heel Nederland. De wet verbiedt:
- het opzettelijk doden of vangen van vogels (artikel 3.1 lid 1);
- het opzettelijk vernielen of beschadigen van nesten, rustplaatsen en eieren van vogels, of het wegnemen van nesten (artikel 3.1 lid 2);
- het rapen en onder zich hebben van eieren van vogels (artikel 3.1 lid 3);
- het opzettelijk storen van vogels (artikel 3.1 lid 4);
- het bezit, het vervoer en de handel in vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan (artikel 3.2).
Overtreding van deze verboden is een economisch delict en kan leiden tot strafrechtelijke vervolging. De verboden worden ook bestuursrechtelijk gehandhaafd. Uitzonderingen op de verboden zijn opgenomen in de wet en de bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De wet voorziet in een algemene bevoegdheid voor de provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) om onder strikte voorwaarden een ontheffing of vrijstelling te verlenen van de verboden (artikel 3.3).
Bijzondere regels
Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen op grond van de Wet natuurbescherming. De soort komt slechts in beperkte mate op doortrek in Nederland voor.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Soortendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal