Navigatie overslaan
Kleine karekiet / Elwin van der Kolk

Kleine karekiet

Eurasian Reed Warbler, Acrocephalus scirpaceus - Rietzangers (Acrocephalidae)

De kleine karekiet is een echte moerasbewoner. De markante, krassende, staccato zang (met altijd een "krr-krr-kiet-kiet-kiet"-achtige strofe) is te horen in de meeste rietstroken. De voorkeur van deze onopvallende bruine vogel gaat uit naar rietlanden, die met de stengels in ondiep water staan. In goede broedgebieden, zoals de laagveenmoerassen in Nederland, kunnen kleine karekieten in kolonies broeden.

Kleine karekiet / Agami

Herkenning

Egaal gelig bruin van boven, vuilwit van onderen, verder eigenlijk geen expliciete kenmerken. Een relatief lange snavel is een hulp om hem te onderscheiden van de zeer gelijkende bosrietzanger. Geen verschil tussen mannetje en vrouwtje.

Geluid

Zang is een zeer kenmerkend, vaak niet erg gevarieerd, ritmisch, staccato "krr-krr-kiet-kiet-kiet". Vaak is het niet erg luid, en soms zitten er enkele fluittonen tussendoor.


12,5-14 cm

Deze soort lijkt op:

Winkeloverzicht

Vogelbescherming-optiek en andere topmerken

Ruime sortering, hoge kwaliteit in alle prijsklassen, 40 jaar expertise en persoonlijk advies in de winkel in Zeist. Ons enthousiaste en deskundige winkelteam demonstreert graag de verschillende modellen en mogelijkheden, zodat u zelf kunt vergelijken en uw keuze op uw gemak kunt maken. Én u steunt het werk van Vogelbescherming.

bekijk ons ruime assortiment in onze webshop

Leefwijze

Broeden

Zingt vanaf half april tot eind juli. Broedt van mei tot eind juli/augustus. Het nest wordt voornamelijk door het vrouwtje gebouwd. Ze weeft een diep komvormig nest tussen rietstengels, waarin doorgaans 4 eieren worden gelegd. Het nest is één van de meestgebruikte door de koekoek om haar ei in te leggen. Broedduur 11-14 dagen. Jongen zitten 9-13 dagen op het nest. Na het uitvliegen worden ze nog een tijdje verzorgd door de ouders.

Leefgebied

De kleine karekiet heeft een voorkeur voor uitgestrekte rietmoerassen en rietkragen langs plassen en vaarten, maar broedt ook in smalle rietslootjes in polders. Ook eenjarig rietland.

Voedsel

Vooral insecten. De kleine karekiet is niet erg kieskeurig in zijn voedsel en eet een groot scala aan soorten, zowel wél als niet gevleugeld.

Vogeltrek

De kleine karekiet is een lange-afstandstrekker die overwintert ten zuiden van de Sahara, tot in Zambia, West-Europese populaties in West-Afrika. Een enkeling steekt niet de Sahara over en blijft in Zuid-Frankrijk, het Iberisch Schiereiland, en van Marokko tot het Arabisch schiereiland. Al vanaf eind juli begint de trek, de piek ligt in augustus; trek tot begin oktober. Terugtrek van april-juni. Nachttrekker.


Verspreiding en aantal

zeer talrijke broedvogel | wegtrekkend | doortrekker in groot aantal

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

De landelijke aantallen zijn sinds ongeveer 1960 toegenomen. Vanaf 1990 vertonen ze geen duidelijke ontwikkeling meer. 

Aantallen in Nederland

Aantal broedparen 160.000-280.000 (in 2018-2020)
Geschat maximum aantal overwinteraars aantal onbekend
Doortrekkers 50.000-200.000 (in 2008-2012)

Bron: sovon.nl

Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

Oostvaardersplassen is een groot bolwerk, maar kan al vaak voorkomen in dunne rietkragen in parken en woonwijken, en zit verder in een grote verscheidenheid aan moerasgebieden.

In Europa

In vrijwel alle laaglandgebieden van Europa komt de kleine karekiet voor: van Zuid-Scandinavië tot in het Middellandse Zeegebied. De rivier Wolga vormt ruwweg de oostgrens van het verspreidingsgebied. Ontbreekt in Ierland.

Meer informatie


Bescherming

Vanaf het begin van de jaren '70 neemt het kleinekarekietenbestand sterk toe. Dit is niet alleen een gunstig teken; er schuilen enkele addertjes onder het gras. Met het voedselrijker worden van oppervlaktewater, door mestuitstoot in de landbouwsector, gaat riet sneller en beter groeien. De kwaliteit van het water neemt echter af. Voedselrijkdom is in de natuur meestal een ongunstig teken. Door verbeterd beheer van veel moerasgebieden in Laag-Nederland en vooral de uitbreiding van natuurgebieden in die streek, is de hoeveelheid beschikbaar leefgebied sterk toegenomen. Ook het droogleggen van Flevoland heeft gezorgd voor een grote impuls in de aantallen kleine karekieten.

Wat wij doen

Vogelbescherming heeft zich enorm ingespannen voor de kwaliteit van moerasgebieden. Onder meer door het opstellen van een Beschermingsplan Moerasvogels en door actieve inbreng bij de beheerplannen van Natura 2000-gebieden. Een vogel als de kleine karekiet heeft daar ook van geprofiteerd. Voor het beschermen van belangrijke wetlands heeft Vogelbescherming een netwerk van vrijwillige WetlandWachten. Zij fungeren als ogen en oren in het veld en rapporteren over misstanden en treden dan ook op met hulp van Vogelbescherming. Ook adviseren zij over beheermaatregelen. Vogelbescherming zet zich via BirdLife International in voor internationale vogelbescherming en bescherming van trekwegen.

Wat kunt u doen

Terreinbeherende organisaties en overheden kunnen zorgen voor voldoende omvang van de rietlanden, zodat ook de kleine karekiet een broedplek heeft. Gemeenten moeten tijdens het broedseizoen rietkragen in parken, woonwijken etc. met rust laten. Rietoevers niet maaien voor eind augustus voorkomt veel verlies van nesten.

Meer weten?

Actuele berichten

Downloads


Wet- en regelgeving

De kleine karekiet is een beschermde inheemse diersoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn kleine karekieten beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de kleine karekiet is in Nederland geregeld in de Wet natuurbescherming.

Algemene regels

De Wet natuurbescherming bevat een aantal verboden handelingen die van toepassing zijn op alle inheemse vogels. Deze verboden gelden in heel Nederland. De wet verbiedt:

  • het opzettelijk doden of vangen van vogels (artikel 3.1 lid 1);
  • het opzettelijk vernielen of beschadigen van nesten, rustplaatsen en eieren van vogels, of het wegnemen van nesten (artikel 3.1 lid 2);
  • het rapen en onder zich hebben van eieren van vogels (artikel 3.1 lid 3);
  • het opzettelijk storen van vogels (artikel 3.1 lid 4);
  • het bezit, het vervoer en de handel in vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan (artikel 3.2).

Overtreding van deze verboden is een economisch delict en kan leiden tot strafrechtelijke vervolging. De verboden worden ook bestuursrechtelijk gehandhaafd. Uitzonderingen op de verboden zijn opgenomen in de wet en de bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De wet voorziet in een algemene bevoegdheid voor de provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) om onder strikte voorwaarden een ontheffing of vrijstelling te verlenen van de verboden (artikel 3.3).

Bijzondere regels

De Wet natuurbescherming biedt gedurende het broedseizoen bescherming in heel Nederland aan de nesten van de kleine karekiet, inclusief de functionele omgeving om het broeden succesvol te laten zijn. Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen op grond van de Wet natuurbescherming.

Meer weten?

© Foto's: AGAMI   © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk   © Video's: Natuur Digitaal