Heilige ibis
Sacred Ibis, Threskiornis aethiopicus - Ibissen (Threskiornithidae)
De heilige ibis is een soort die van oorsprong alleen voorkomt in Afrika. Ontsnapte vogels deden vanaf 2001 broedpogingen. De vogels waren vooral afkomstig uit het vogelpark Avifauna bij Alphen a/d Rijn. Vanaf 2009 zijn ze zoveel mogelijk teruggevangen. Vanaf 2010 zijn er geen broedgevallen meer gemeld. Sindsdien wel af en toe meldingen van waarschijnlijk uit Frankrijk afkomstige vogels.
Snel naar informatie over:
Herkenning
Een grotendeels witte ibis met zwarte kop en nek, en zwarte sierveren aan schouderveren en binnenste armpennen. Slagpennen met zwarte top.
Geluid
Zwijgzaam, soms wat gekraak en geknor
65-89 cm, spanwijdte 112-124 cm
Vogelbescherming-optiek en andere topmerken
Leefwijze
Broeden
Broedt waarschijnlijk van april-juli. Heeft één legsel met meestal 2-3 eieren (2-5). Broedduur 28-29 dagen. In Afrika broeden ze in dezelfde soort kolonies als zwarte ibis (tussen reigers en ooievaars) in bomen en struiken bij het water. Ook wel de grond. Groot nest van stokken en takken, bekleed met bladeren en plantaardig materiaal. De man verzamelt het nestmateriaal, het vrouwtje bouwt het nest. Beide ouders broeden afwisselend de eieren uit. Jongen zijn in 35-40 dagen vliegvlug, na 44-48 dagen verlaten ze de kolonie. Weinig bekend over broedgedrag in gematigd klimaat.
Leefgebied
Moerassen, natte natuurontwikkeling, rivieroevers en -mondingen en lagunes met bomen in de omgeving om te broeden en te overnachten.
Voedsel
Voornamelijk insecten waaronder sprinkhanen, krekels en watertorren, maar ook kreeftachtigen, wormen, schelpdieren vissen, kikkers, hagedissen, jonge vogels en kleine zoogdieren. Foerageert meer als reiger (rustiger) dan zwarte ibis.
Vogeltrek
Standvogel, maar met nomadische bewegingen, met als oorsprong de invloed van het regenseizoen in Afrika.
Verspreiding en aantal
broedvogel in uiterst klein aantal | jaarrond aanwezig
Na enkele broedgevallen van 2003 tot 2009 is de soort weggevangen en worden alleen af en toe losse individuen gemeld.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen |
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
Moerasgebieden zoals Groene Jonker, Oostvaardersplassen en Zuidlaardermeergebied.
In Europa
Broedt alleen lokaal in Frankrijk.
Meer informatie
Bescherming
Geldt internationaal niet als een bedreigde soort.
Wat wij doen
Vogelbescherming monitort de toename van exoten, wereldwijd een van de meest bedreigende factoren in het verdwijnen van de biodiversiteit. Zie ons standpunt over exoten.
Wet- en regelgeving
De heilige ibis is een niet-beschermde uitheemse soort. De soort geniet geen bescherming op grond van de Europese Vogelrichtlijn en de Nederlandse Wet natuurbescherming, omdat de soort niet van nature in het wild voorkomt in de Europese Unie. Het gaat om uitheemse dieren die door de mens zijn geïntroduceerd buiten hun natuurlijke verspreidingsgebied en zich in de vrije natuur hebben weten te handhaven en voortplanten. Er zijn enkele regels van toepassing op uitheemse soorten.
Algemene regels
De Wet natuurbescherming bevat verschillende algemene regels die ook van toepassing zijn op uitheemse soorten. Het gaat om:
- de algemene zorgplicht die geldt voor een ieder ten aanzien van alle in het wild levende dieren en planten, alsmede voor hun directe leefomgeving (artikel 1.11);
- het verbod op het uitzetten van dieren of hun eieren in de vrije natuur (artikel 3.34);
- een bevoegdheid voor provincies om (categorieën) personen opdracht te geven om de populaties van aangewezen diersoorten te beperken (artikel 3.18).
Het algemene verbod op dierenmishandeling uit de Wet dieren (artikel 2.1) is ook van toepassing op uitheemse diersoorten.
Bijzondere regels
De heilige ibis staat op de Europese lijst van zorgwekkende invasieve uitheemse soorten die is vastgesteld op grond van EU-verordening 1143/2014 betreffende de preventie en beheersing van de introductie en verspreiding van invasieve uitheemse soorten. Deze verordening bevat diverse ge- en verboden ten aanzien van de soorten op de Europese lijst, zoals een import- en handelsverbod, maar ook een bezit- en fokverbod. Onder de Wet natuurbescherming zijn de provincies verantwoordelijk voor het zoveel mogelijk reduceren van de populaties van door de Minister van Economische Zaken aangewezen invasieve exoten (artikel 3.19).
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Soortendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal