Euro Birdwatch 2023

De Birdwatch vestigt de aandacht op trekvogels en de gebieden die ze in Europa nodig hebben om bij te tanken voor hun reis. En het evenement maakt zichtbaar hoe groots het fenomeen vogeltrek is. Hierdoor draagt het evenement er hopelijk aan bij dat meer mensen enthousiast worden voor vogels en hun bescherming. In verschillende van de deelnemende landen is dat laatste namelijk hard nodig. In Nederland is de Euro Birdwatch daarnaast ook een uitstekende gelegenheid om het belang van ons land voor trekvogels nog eens voor het voetlicht te brengen in de pers. 

Voor de Euro Birdwatch geldt de wet van de grote getallen. Vrijwel iedere editie gaat het in Nederland om honderdduizenden vogels, zoals in onderstaande tabel is te zien. Wel verschillen de aantallen trekvogels (en soorten) die op deze dag worden geteld nogal van jaar tot jaar. Dat ligt met name aan het weer (zie ook verderop). Maar de vogeltrek is hoe dan ook een waanzinnig fenomeen en de Birdwatch geeft een mooi inkijkje. 

Hier de voorlopige stand van Euro Birdwatch 2023 (en de resultaten van twee voorgaande jaren):

Stand maandag 10.30 uur.

In ons land zijn het vooral (vele honderden) vrijwilligers die tijdens de Euro Birdwatch - in het hele land - trekvogels tellen op meer dan 150 telposten. Deze telposten worden bemand door zowel vogelwerkgroepen als speciale vrijwillige telgroepen die in voor- en najaar vele uren maken om de voorbijtrekkende vogels te tellen.

Onder de Nederlandse vogelwerkgroepen en telposten – plekken waar ieder voor- en najaar vogeltrek wordt geteld – is altijd veel enthousiasme voor de Euro Birdwatch. Het is natuurlijk een leuk idee dat in heel Europa tegelijkertijd naar trekvogels wordt gekeken.

Hieronder een sfeerimpressie van de Euro Birdwatch 2023:

De Euro Birdwatch staat of valt met het weer. Helder zicht is ideaal om te tellen, net als een lichte tegenwind want dan vliegen de vogels lager en worden ze eerder opgemerkt, en dat vergemakkelijkt het tellen. Dit was vandaag het geval, door een matige zuidwestenwind. Afgelopen week was het in ons deel van Europa mooi weer. Veel trekvogels hebben daarvan gebruik gemaakt door hun reis naar het zuiden aan te vangen. In ons land plukten we daar zaterdagfde vruchten van: we kunnen wel zeggen dat de jaarlijkse najaarstrek nu officieel is begonnen.

Een andere factor die van belang is voor de aantallen trekvogels die tijdens de Birdwatch in Nederland worden geteld, is de ‘aanvoer’ vanuit het noorden en oosten van Europa. Traditioneel kijken we bijvoorbeeld naar de befaamde telposten bij het Zuid-Zweedse Falsterbo – en in minder mate in Duitsland en Polen - om te kijken naar wat er aan trekvogels is te verwachten tijdens de Euro Birdwatch, vooral omdat daar al sinds jaar en dag fanatiek wordt geteld en dagelijks worden gerapporteerd.

Zo vlogen er de week voorafgaande aan de Birdwatch van vorig jaar enorm veel vogels langs Falsterbo, vooral boerenzwaluwen, kneuen, vinken, sijzen en kruisbekken. Die waren dus onderweg naar hier. Deze vogels (en nog veel meer) hebben inmiddels Nederland bereikt en werden tijdens de Euro Birdwatch dus in grote aantallen geteld, aangevuld met flinke groepen graspiepers.

Met zoveel vogelaars die het luchtruim afspeuren ontsnapt bijna geen vogel aan de aandacht. Iedere jaargang van het evenement worden in Nederland dan ook bijzondere vogels waargenomen. Vandaag werden bijvoorbeeld 24 grauwe pijlstormvogels, een papegaaiduiker, 46 koereigers, een kwak, vier zwarte ooievaars, een slangenarend, 24 visarenden, drie roodpootvalken, een rosse franjepoot, een vorkstaartmeeuw, vijf reuzensterns, vijf graszangers, een draaihals, drie roodkeelpiepers, een Siberische boompieper, een grote pieper, een duinpieper, twee buidelmezen, twee bladkoningen, twee Europese kanaries, twee dwerggorzen en een grauwe gors gemeld/geteld. Deze krenten in de vogelpap maken het voor de deelnemers ook leuk om mee te doen.

Zoals gezegd is het een internationaal evenement. Zo deden dit keer 34 landen mee, van Noorwegen tot Portugal en van Italie tot Turkije. En om aan te geven om wat voor aantallen vogels het dan gaat: in heel Europa werden tijdens deze editie zo'n 3,7 miljoen vogels geteld. Hiervoor waren ruim 15.000 tellers op pad die samen 788 trekvogeltellingen hielden. Een mooi voorbeeld van internationale samenwerking.