Themadag Strandbroeders

Is er hoop voor strandbroeders in Nederland? Vogelbescherming denkt van wel. Daarom organiseerden we eind 2016 een themadag Strandbroeders. Zo’n vijftig onderzoekers, beschermers, beheerders en beleidsmakers wisselden kennis en ervaring uit met het doel de strandbroeders beter te beschermen. Vogelbescherming organiseerde eerder succesvolle themadagen over moerasvogels, tapuit en sterns.

Nederland heeft meer dan 300 kilometer strand. Veel mensen weten het te vinden voor uiteenlopende vormen van recreatie. Daar komt bij dat het Nederlandse strand in de loop der tijd is veranderd, o.a. door het vastleggen van de kustlijn. Beide zaken hebben hun weerslag gehad op strandbroeders. Die zijn sterk achteruitgegaan en komen nog slechts op een beperkt aantal plaatsen met succes tot broeden. Ook vegetatiesuccessie en overmatige predatie pakken negatief uit voor deze soorten.

Naast negatieve ontwikkelingen was er ook goed nieuws voor strandbroeders. Rijkwaterstaat neemt maatregelen die positief uitpakken voor deze groep vogels, zoals in de Natura 2000-beheerplannen. Of dat genoeg is, is daarbij wel de vraag, want de recreatieve druk blijft toenemen en de ruimte voor dynamische processen is er maar mondjesmaat.

In Duitsland wordt met een reeks aan maatregelen succes geboekt voor de strandplevier. Daardoor lukt het nu op kwelders en in het achterland redelijk goed de plevieren te beschermen. Op de stranden is het lastiger, door de grote druk van het toerisme.

Op Texel lukt het steeds beter om broedplaatsen af te zetten en te beschermen met behulp van vrijwilligers en Defensie. Het begrip ervoor bij bewoners en toeristen neemt toe. Nieuwe stappen zijn nodig voor een meer structureel succes.

Een inspirerend project voor Nederland is het beach breeders-project van Birdlife Australia. In Australië spelen vergelijkbare problemen, maar is men toch succesvol in het beschermen van strandbroeders. Cruciaal bleek een brede aanpak. Vrijwilligers worden actief betrokken, nesten worden beschermd en bewaakt, er vindt uitgebreide monitoring en onderzoek plaats, evenals voorlichting en educatie aan recreanten en op scholen.

De conclusie van de themadag Strandbroeders is dat er al veel bekend is over de strandbroeders en er nu stappen kunnen worden gezet. Grote kennisleemten zitten voornamelijk in voedselbeschikbaarheid (vis), broedsucces en dispersie. In het buitenland is veel ervaring opgedaan en onderzoek gedaan naar het geleiden van recreatie. Hier kunnen we, aangepast aan de Nederlandse situatie en met lokaal maatwerk, mee aan de slag. Er moet begonnen worden op de voor de hand liggende plekken, maar ook de aanleg van nieuwe plekken (eilandjes) voor strandbroeders en verbeteren van binnendijkse gebieden moet aan bod komen. Veel mensen en organisaties zeggen een rol te willen spelen of zijn al bezig. Vogelbescherming gaat in 2017 verder met het uitwerken van de ideeën die door de deelnemers zijn aangedragen en maakt een verkenning voor een beschermingsproject voor strandbroeders naar Australisch model.

• Samenvatting Themadag Strandbroeders
• Presentatie Conservation of breeding plovers Schleswig Holstein (Dominic Cimiotti)
• Voorbeelden uit het buitenland (Jonna van Ulzen)
• Leven op het strand (Rene Beijersbergen)
• Strandbroedvogels en Natura 2000 (Maarten Platteeuw)
• Populatieverloop van Bontbekplevier, Strandplevier en Dwergstern nader onder de loep genomen(Kees Koffijberg)
• Geschiedenis van de bescherming van strandbroedvogels op Texel (Giel Witte)
• Strandplevier, bontbekplevier en dwergstern aan de Noordzeekust van het deltagebied (Floor Arts)