Bezoekerscentrum krijgt schitterende vogeltuin

Veel mensen willen het: een tuin met leuke tuinvogels zoals merels, huismussen, mezen of een roodborst. Maar niet iedereen weet hoe je dat voor elkaar krijgt. Om die reden heeft Vogelbescherming inmiddels alweer lang geleden de functie van Tuinvogelconsulent in het leven geroepen. Die vrijwillige ‘tuindeskundigen’ zijn overal in Nederland actief en geven tegen een kleine vergoeding adviezen aan iedereen die meer vogels in de tuin wil hebben.

Peter Jonker is namens Vogelbescherming actief in de regio Hilversum, Soest, Amersfoort en Zeist. Onlangs gaf hij een tuinadvies op een wel heel bijzondere locatie: het Bezoekerscentrum Koetshuis Beerschoten van Utrechts Landschap. Twee vrijwilligers van het Utrechts Landschap hadden Peter uitgenodigd via de website van Vogelbescherming.

Ondanks wat de naam van deze locatie doet vermoeden, vond Peter geen beren op de weg toen hij polshoogte ging nemen. “Er was wel veel schaduw. Dat komt voornamelijk doordat de locatie aan een eikenlaan ligt en er ook veel haagbeuken voor schaduw zorgden. Maar dat hoeft verder geen probleem te vormen, omdat er nog op genoeg plekken licht is.”

Peter zag ook al meteen dat het een bijzondere locatie was, die eigenlijk voor vogels al het nodige te bieden heeft. In hoge bomen kunnen allerlei vogelsoorten schuilen en nesten maken. In het gazon vinden merels en zanglijsters wormen.

Maar het gazon werd wat eenzijdig beheerd. Er stond tot voor kort alleen een berk. Daarom heeft Peter de vrijwilligers geadviseerd om op het gazon verschillende inheemse planten, struiken en bomen te plaatsen. Deze zorgen voor insecten en insecten zijn weer voer voor (tuin)vogels. Maar het zorgt ook voor schuilgelegenheid, wanneer de kleine vogels moeten schuilen voor bijvoorbeeld roofvogels.

Ook heeft hij de vrijwilligers geadviseerd om waterschalen te plaatsen, zodat vogels er genoeg kunnen drinken en kunnen badderen. “Het zijn kleine aanpassingen die een groot verschil maken voor de vogels,” vertelt Peter. De vrijwilligers wilden er zelf ook al bosjes en takkenhopen aan toevoegen. Peter: “Het is altijd fijn als de aanvragers, zoals deze twee vrijwilligers, ook enthousiast zijn en iets wíllen veranderen.”

Niet alles kon worden doorgevoerd, vanwege de gekozen Franse landschapsstijl die past bij een landgoed, toch is de verwachting dat de vogeltuin dadelijk een weelderige oase van biodiversiteit te bieden heeft.  Ook bezoekers zullen profiteren: zij kunnen straks van dichtbij genieten van het rijke vogelleven en leren over verschillende soorten vogels en bloemen.

Een vogeltuin aanleggen is volgens Peter om verschillende redenen belangrijk. Vooral omdat het de (tuin)vogels in jouw buurt kan helpen. Denk aan soorten zoals huismus, koolmees, pimpelmees, merel, roodborst, winterkoning, vink, kauw, spreeuw, houtduif. Door een vogeltuin aan te leggen, vinden zulke vogels meer plekken om te broeden. Ook kunnen ze er meer voedsel vinden in de vorm van zaden, bessen en insecten.

Een andere reden waarom je je vogeltuin zou moeten willen, meent Peter, is om bij te dragen aan koelere steden en om bijvoorbeeld overbelasting van de riolering tegen te gaan, want groene tuinen houden regen vast. Meer planten en bomen dragen uiteraard ook bij aan een betere CO2-opslag. Zo kan iedereen met een tuin iets bijdragen aan het halen van klimaatdoelen.

Maar een vogeltuin aanleggen is ook belangrijk voor ons mensen. Je wordt je met een vogeltuin veel meer bewust van je omgeving en je ziet voor je ogen hoe de natuur werkt. Peter: “Het is goed voor het persoonlijk welzijn. Het is goed om je met groen te omhullen. Vogels brengen daar ook nog een soort beweging in.”

Een tuinadvies van een Tuinvogelconsulent is altijd persoonlijk en op maat. Ze komen bij je langs. In het advies zitten tips om je tuin vogelvriendelijker te maken. Bijvoorbeeld over de inrichting, soorten beplanting en onderhoud. Daarbij wordt rekening gehouden met de grondsoort, de vogelsoorten die in de omgeving voorkomen en natuurlijk je persoonlijke wensen. Het advies omvat ook een schetsmatig ontwerp en een lijst met mogelijke planten. Iedere Tuinvogelconsulent kan een persoonlijke ‘touch’ aanbrengen in hoe hij of zij het advies overbrengt.

Peter: “Ik weeg in mijn adviezen altijd het belangenspel af tussen wat wenselijk en wat realiseerbaar is. Laatst was ik in een tuin bij twee mensen waarvan de ene een rommelige tuin wilde en de ander juist strakke lijnen. In zo’n geval moet ik afwegen wat het meest haalbare ideaal is.”

Tijdens het uitbrengen van deze adviezen probeert Peter ook het huis van de aanvrager te betrekken: “Dat kan door planten (zoals vuurdoorn) tegen de muur te laten groeien om zo schuilgelegenheid te bieden, of nestkasten in te bouwen voor gierzwaluwen en spreeuwen.”

Na het uitbrengen van zijn advies zit zijn werk erop. Een leuke reactie van een aanvrager krijgt hij geregeld en dat maakt hem blij. “Ik word het gelukkigst als ik zie hoe enthousiast mensen zijn over meer vogels in hun tuin. Het maakt mij niet eens uit als niet mijn hele advies wordt overgenomen. Iets veranderen ten gunste van vogels is altijd beter dan niets veranderen. Ik zeg ook altijd tegen de mensen die ik geadviseerd heb dat ze mensen in hun omgeving moeten enthousiasmeren. Verspreid het woord, dat is belangrijk.”

Soms zitten er ook echte succesverhalen tussen zijn adviezen: “Ik heb een keer een tuinadvies gegeven aan twee mannen die een boerderij hadden gekocht. Ik had ze een advies gegeven over hoe het eruit zou kunnen gaan zien. Toen ik daar na mijn advies nog een keer langskwam, zag ik dat ze al mijn adviezen hadden doorgevoerd. Ze hadden een laagstam fruitboomgaard aangelegd en een vijver met knotwilgen. Deze bewoners hadden daarmee de mogelijkheid om iets te betekenen voor de vogels en die hebben ze gegrepen.”