Strandleeuwerik
Shore Lark, Eremophila flava - Leeuweriken (Alaudidae)
De strandleeuwerik is in het winterhalfjaar aan het strand of op de kwelder te vinden. Eenmaal goed in de kijker valt gelijk de opvallende zwart/gele tekening op het gezicht op. Strandleeuweriken broeden in de bergen boven de boomgrens of op de arctische toendra.
Snel naar informatie over:
Herkenning
Strandleeuweriken hebben bruingestreepte bovendelen en bleke, vrijwel ongestreepte onderdelen. Het gele gezicht heeft zwarte 'tranen' en een zwarte keel. Volwassen mannetjes hebben een zwarte band op het voorhoofd met aan de uiteindes 'hoorntjes' bovenop de zijkruin. 's Winters zijn de vogels minder contrastrijk getekend. Onvolwassen vogels ruien voordat ze in het overwinteringsgebied aankomen, maar zijn meer gevlekt op de bovendelen en meer gestreept op de onderdelen met een minder opvallend koppatroon.
Geluid
Roep hoog, ijl en snel, zang lijkt op veldleeuwerik maar ijler en stijgend.
14-17 cm
Cursus Vogels in Nederland
Leefwijze
Broeden
Broedt van eind mei tot half juli. Heeft één of twee legsels per jaar van 2-5 eieren, maar noordelijker tot 8 eieren. Broedduur 11-12 dagen. Nest een klein kuiltje in de grond bekleed met zacht materiaal. Vrouwtje broedt de eieren uit. Jongen verlaten het nest na 9-12 dagen. Pas 17 dagen later zijn ze vliegvlug en 13 dagen later volwassen.
Leefgebied
In Nederland vrijwel uitsluitend aan de kust te vinden op het strand, kwelders, lage ruigtes en akkers. Broeden gebeurt op de arctische toendra en in berggebieden boven de boomgrens.
Voedsel
Het voedsel bestaat in het broedgebied voornamelijk uit insecten (sprinkhanen en kevers), in het overwinteringsgebied uit zaden.
Vogeltrek
De in Europa levende (onder)soort trekt van Noorwegen en Scandinavië trekt naar Noordwest-Europa zuidelijk tot Bretagne en zuidelijker in Oost-Europa (Hongarije, Roemenië, Oekraïne). Komt doorgaans pas laat aan (eind oktober) in Nederland en vertrekt alweer vroeg. De eerste vogels zijn al in hun broedgebied eind februari. Leeft buiten het broedseizoen doorgaans in groepen tot 50 vogels, soms (veel) groter.
Verspreiding en aantal
doortrekker en wintergast in zeer klein aantal
De internationale populatie lijkt licht achteruit te gaan, maar over de hele wereld heeft dit geen invloed. De overwinterende aantallen in Nederland lijken redelijk stabiel, met fluctuerende aantallen door (extreme) weersomstandigheden.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen | Geen broedvogel |
| Geschat maximum aantal overwinteraars | 800-1200 (in 2013-2015) |
| Doortrekkers | 100-500 (in 2008-2012) |
Bron: sovon.nl
Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
Waddeneilanden, bijvoorbeeld in de Slufter op Texel. Scharrelt onopvallend op begroeide vlaktes langs de kust.
In Europa
De strandleeuwerik komt verspreid in Europa voor. Langs de arctische kust en in de bergen van Scandinavië broeden strandleeuweriken, maar ook op de steppes rond de Wolga, de Kaukasus, Griekenland en de Balkan.
Meer informatie
Bescherming
Geldt wereldwijd niet als bedreigd. In Fennoscandinavië wordt sinds ongeveer 1950 het broedgebied ernstig bedreigd door overbegrazing van rendieren. Daar zijn de aantallen erg teruggelopen.
Eropuit met MijnVogelvinder.nl
Wet- en regelgeving
De strandleeuwerik is een beschermde inheemse diersoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn strandleeuweriken beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de strandleeuwerik is in Nederland geregeld in de Wet natuurbescherming.
Algemene regels
De Wet natuurbescherming bevat een aantal verboden handelingen die van toepassing zijn op alle inheemse vogels. Deze verboden gelden in heel Nederland. De wet verbiedt:
- het opzettelijk doden of vangen van vogels (artikel 3.1 lid 1);
- het opzettelijk vernielen of beschadigen van nesten, rustplaatsen en eieren van vogels, of het wegnemen van nesten (artikel 3.1 lid 2);
- het rapen en onder zich hebben van eieren van vogels (artikel 3.1 lid 3);
- het opzettelijk storen van vogels (artikel 3.1 lid 4);
- het bezit, het vervoer en de handel in vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan (artikel 3.2).
Overtreding van deze verboden is een economisch delict en kan leiden tot strafrechtelijke vervolging. De verboden worden ook bestuursrechtelijk gehandhaafd. Uitzonderingen op de verboden zijn opgenomen in de wet en de bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De wet voorziet in een algemene bevoegdheid voor de provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) om onder strikte voorwaarden een ontheffing of vrijstelling te verlenen van de verboden (artikel 3.3).
Bijzondere regels
Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen op grond van de Wet natuurbescherming. De soort komt slechts in beperkte mate als doortrekker en wintergast in Nederland voor.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Soortendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal