Navigatie overslaan
Rosse stekelstaart / Elwin van der Kolk

Rosse stekelstaart

Ruddy Duck, Oxyura jamaicensis - Eenden (Anatidae)

De rosse stekelstaart is een opvallende eend, de mannetjes zijn kastanjebruin gekleurd met witte wangen en een lichtblauwe snavel. Normaal gesproken komt hij voor in het westen van Noord-Amerika. Ze worden veel gehouden in watervogelcollecties, waaruit enkele vogels zijn ontsnapt en hierdoor heeft zich een kleine wilde populatie in Nederland gevestigd. Vooral in Zuid-Holland en rond de randmeren kan je ze tegenkomen, maar ook elders in het land worden rosse stekelstaarten gezien.

Snel naar informatie over:

Rosse stekelstaart / Agami

Herkenning

Een compacte eend met omhoog gehouden staart en holle snavel. Mannetje in de zomer kastanjeroodbruin met witte wangen, zwarte kruin en nek en felblauwe snavel. In de winter als vrouwtje, behalve zwart-wit koppatroon. Vrouwtje en onvolwassen vogels rossig bruin met donkerbruine kruin, zwarte snavel en lichtbruine wangen met daarin donkerbruine horizontale streep.

Geluid

Bij het baltsgedrag hoort een knorrend, stuiterend geluid; daarbuiten zwijgzaam.

35-43 cm, spanwijdte 53-62 cm

Leefwijze

Broeden

Broedt hoofdzakelijk van april-juli, maar kan tot in september/oktober nog jongen hebben. In die periode kunnen dus ook twee legsels komen. Legsels bestaan doorgaans uit 6-10 eieren. Broedduur 24-26 dagen. Nest bevindt zich in dichtbegroeide oevervegetatie op de grond of op het water. Vrouwtje maakt het, gezamenlijk zoeken ze de plek. Jongen vliegvlug na 50-55 dagen, maar zoeken eerder al eigen voedsel. Weinig bekend van hoe deze soort in Nederland broedt.

Leefgebied

De soort komt vooral voor in ondiepe en voedselrijke binnenwateren.

Voedsel

De vogel duikt naar waterinsecten en zaden van waterplanten.

Vogeltrek

Grotendeels standvogel, waarschijnlijk omdat het vogels zijn afkomstig uit watervogelcollecties. In Noord-Amerika is de vogel gedeeltelijk trekvogel bij door vorst gedwongen verplaatsingen.

Verspreiding en aantal

uiterst schaarse broedvogel | jaarrond aanwezig

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

Sinds de eerste vestiging in 1977 heeft de soort zich langzaamaan uitgebreid, met tussen 2000 en 2005 een iets snellere toename, en sinds 2010 lijkt het aantal broedparen stabiel.

Aantallen in Nederland

Aantal broedparen 15-30 (in 2013-2015)
Geschat maximum aantal overwinteraars 70-110 (in 2016-2021)
Doortrekkers 51-93, nov,mrt (in 2016-2021)

Bron: sovon.nl

Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

Vogelplas Starrevaart, Loenderveense Plas en de Nieuwe Droogmaking bij Berkel en Roderijs zijn bekende plekken, maar ook op de randmeren en in de Oostvaardersplassen worden geregeld rosse stekelstaarten gezien.

In Europa

De rosse stekelstaart komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika en uit gevangenschap ontsnapte vogels hebben zich in Europa gevestigd. De soort komt in Engeland in de grootste aantallen voor maar in veel andere landen is de soort waargenomen. In een aantal landen, zoals Frankrijk, België en Nederland, wordt er (bijna) jaarlijks gebroed. Vogels is Spanje bedreigen de zuivere populatie witkopeenden omdat de rosse stekelstaart daar met witkopeenden hybridiseert.

Meer informatie

Bescherming

Internationale populatie geldt niet als bedreigd. Heeft wel te lijden onder het verlies van leefgebied, olievervuiling en van jacht bij de trekkende populaties.

Wat wij doen

Vogelbescherming monitort de toename van exoten, wereldwijd een van de meest bedreigende factoren in het verdwijnen van de biodiversiteit. Zie ons standpunt over exoten.

Meer weten?

Actuele berichten

Wet- en regelgeving

De rosse stekelstaart is een niet-beschermde uitheemse soort. De soort geniet geen bescherming op grond van de Europese Vogelrichtlijn en de Nederlandse Wet natuurbescherming, omdat de soort niet van nature in het wild voorkomt in de Europese Unie. Het gaat om uitheemse dieren die door de mens zijn geïntroduceerd buiten hun natuurlijke verspreidingsgebied en zich in de vrije natuur hebben weten te handhaven en voortplanten. Er zijn een enkele regels van toepassing op uitheemse soorten.

Algemene regels

De Wet natuurbescherming bevat verschillende algemene regels die ook van toepassing zijn op uitheemse soorten. Het gaat om:

  • de algemene zorgplicht die geldt voor een ieder ten aanzien van alle in het wild levende dieren en planten, alsmede voor hun directe leefomgeving (artikel 1.11);
  • het verbod op het uitzetten van dieren of hun eieren in de vrije natuur (artikel 3.34);
  • een bevoegdheid voor provincies om (categorieën) personen opdracht te geven om de populaties van aangewezen diersoorten te beperken (artikel 3.18).

Het algemene verbod op dierenmishandeling uit de Wet dieren (artikel 2.1) is ook van toepassing op uitheemse diersoorten.

 

 

Bijzondere regels

De rosse stekelstaart staat op de Europese lijst van zorgwekkende invasieve uitheemse soorten die is vastgesteld op grond van EU verordening 1143/2014 betreffende de preventie en beheersing van de introductie en verspreiding van invasieve uitheemse soorten. Deze verordening bevat diverse ge- en verboden ten aanzien van de soorten op de Europese lijst, zoals een import- en handelsverbod, maar ook een bezit- en fokverbod. Onder de Wet natuurbescherming zijn de provincies verantwoordelijk voor het zoveel mogelijk reduceren van de populaties van door de Minister van Economische Zaken aangewezen invasieve exoten (artikel 3.19).

Meer weten?

© Foto's: AGAMI   © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk   © Video's: Natuur Digitaal

Verras me met nog een vogel