Collared Flycatcher, Ficedula albicollis - Vliegenvangers (Muscicapidae)
De withalsvliegenvanger is een zeldzame soort die doet denken aan de algemenere bonte vliegenvanger. Een adulte man heeft echter een zeer opvallende witte kraag. vrouwtjes en jonge vogels zijn stukken minder makkelijk te herkennen.
Een vliegenvanger die in eerste opzicht doet denken aan bonte vliegenvanger. Adult zomer man direct te herkennen aan brede witte kraag, witte stuit, grote witte voorhoofdsvlekken en grote witte vlek op de basis van de handpennen (klein streepje bij bonte vliegenvanger). Ook geheel zwarte staart. Vrouw en eerste winterkleed moeilijker te herkennen, met meer grijzige indruk en grote witte vlek op basis vaan handpennen.
Roep een ijl "hieep", op één toonhoogte. Zang totaal verschillend van bonte vliegenvanger, een serie van ijle fluittonen op verschillende toonhoogte, afgewisseld met smakkende geluiden.
13 cm
Broedt meestal van mei-juli. Heeft één legsel met meestal 5-7 eieren (1-9). Broedduur 12-14 dagen. Broedt in gevarieerd loofbos met open plekken, soms in parken, vaak in oude nesten van spechten of andere holen. Nestkasten worden frequent gebruikt. Vrouwtje maakt het nest van grasjes, blaadjes etc. en broedt de eieren uit. Ze begint met broeden als ze het op-één-na-laatste ei heeft gelegd. Als het eerste nest verloren gaat, volgt een nieuw. Jongen vliegvlug na 15-18 dagen. Hierna nog 6-8 dagen ouderzorg van beide ouders.
Broedt in gevarieerd oud, hoogopgaand loofbos. Zou in najaar echter overal kunnen opduiken, vaak wel met hogere (loof)bomen.
Vliegende insecten, waaronder vliegen, vlinders, kevers, vliegende mieren, haften en netvleugeligen, worden gepakt door vanaf uitkijkpost uitval te maken.
Lange-afstandstrekker. Trekroutes en begrenzingen van overwinteringsgebied onbekend vanwege herkenningsproblemen met familiegenoten. Trekt verder zuidelijk dan bonte en balkanvliegenvanger, zuidelijk van de evenaar. Verlaat broedgebied tussen eind juni en september, om in zuid(oost)elijke richting weg te trekken. Duitse jonge vogels maken klaarblijkelijk een tussenstop in Italië om te ruien en bij te tanken. Vanaf hier vliegen ze waarschijnlijk in één keer door over de Sahara. Keert vanaf half april terug in Europa.
Eens in de paar jaar wordt er in Nederland een withalsvliegenvanger gezien, waarbij de frequentie sinds 1996 oploopt. Dit is hoogstwaarschijnlijk door hoger aantal waarnemers en betere communicatie. Het is niet te dank aan verandering in internationale populaties.
Aantal broedparen | 0 (in 1998-2000) |
Bron: sovon.nl
Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Dwaalgast. Te vinden door te letten op afwijkende zang in voorjaar of goed 'bonte' vliegenvangers te bestuderen in het najaar.
Broedt vanaf Zuid-Duitsland verder oostelijk, zuidelijk tot Kroatië. Ook in Oost-Frankrijk en Gotland (Zweden).
De withalsvliegenvanger geldt wereldwijd niet als bedreigde diersoort.
De withalsvliegenvanger is een beschermde inheemse diersoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn withalsvliegenvangers beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de withalsvliegenvanger is in Nederland geregeld in de Wet natuurbescherming.
De Wet natuurbescherming bevat een aantal verboden handelingen die van toepassing zijn op alle inheemse vogels. Deze verboden gelden in heel Nederland. De wet verbiedt:
Overtreding van deze verboden is een economisch delict en kan leiden tot strafrechtelijke vervolging. De verboden worden ook bestuursrechtelijk gehandhaafd. Uitzonderingen op de verboden zijn opgenomen in de wet en de bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De wet voorziet in een algemene bevoegdheid voor de provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) om onder strikte voorwaarden een ontheffing of vrijstelling te verlenen van de verboden (artikel 3.3).
Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen op grond van de Wet natuurbescherming. De soort komt slechts in beperkte mate in Nederland voor.
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal