Chileense flamingo
Chilean flamingo, Phoenicopterus chilensis - Flamingo's (Phoenicopteridae)
Van de verschillende soorten flamingo's die jaarlijks in Nederland worden gezien, bestaat het merendeel uit Chileense flamingo's. Dit zijn nazaten van ontsnapte exemplaren van deze Zuid-Amerikaanse soort. Je kunt ze onderscheiden van Europese flamingo's door goed naar hun snavel en poten te kijken.
Snel naar informatie over:
Herkenning
Chileense flamingo's komen oorspronkelijk uit Zuid-Amerika. Ze onderscheiden zich onder meer van de Europese flamingo's door hun wat kleinere formaat. Opvallender zijn echter de poten. Bij de Europese flamingo zijn die roze, bij de Chileense zijn ze grijs, met contrasteren rozerode 'knieën' en tenen. Verder is bij de Chileeense flamingo meer dan de helft van de snavel zwart, terwijl de Europese alleen een zwarte snavelpunt heeft. Het verenkleed van Chilenen heeft ook vaak een intensere roze tint.
Geluid
Verschillende gansachtige roepen, waaronder een nasaal "na-ah-ah". Ook langerekte monotone uithalen, zoals "cuuuuuh". Grotere groepen maken vaak constante babbelgeluiden.
105 cm, spanwijdte 120-135 cm
Vogelbescherming-optiek en andere topmerken
Leefwijze
Broeden
Chileense flamingo's broeden op een eiland in het Zwillbrocker Venn. Dit is een veen- en heidegebied net over de grens bij Groenlo. Het nest is een afgeknotte kegel van modder met een kom bovenop. Ze leggen één ei, dat na 27-31 dagen uitkomt. Na 70-80 dagen is het jong vliegvlug.
Leefgebied
Zuid-Amerikaanse broedvogel, waarvan ontsnapte exemplaren weliswaar niet in Nederland zelf tot broeden komen, maar wel in het Zwillbrocker Venn, net over de grens in Duitsland. In oorspronkelijke leefgebied in Zuid-Amerika vooral gebonden aan zoutwatermeren en lagunes. In Noordwest-Europa ook vaak te vinden in zoetwatergebieden.
Voedsel
Filtert met speciaal daarvoor aangepaste snavel kleine ongewervelden uit water en modder, zoals aasgarnalen, waterinsecten, kreeftjes, larven en wormen. Geregeld ook diep met kop en hals het water in duikend.
Vogeltrek
De Chileense flamingo's die in Duitsland broeden, zwerven in de broedtijd (mei-juli), maar met name de periode daarna, rond door Nederland. Gebieden waar je ze dan kunt zien, zijn onder meer de Steile Bank of andere plekken langs de Friese IJsselmeerkust, het Lauwersmeer, de IJsseluiterwaarden (zoals de Vreugderijkerwaard bij Zwolle) en het Veluwemeer bij Elburg. De winter brengen ze uiteindelijk met z’n allen samen door in de Grevelingen (zout water), en wel specifiek bij het haventje van Battenoord, op Goeree-Overflakkee.
Eropuit met MijnVogelvinder.nl
Verspreiding en aantal
Sinds 1983 broeden Chileense flamingo's in het Zwillbrocker Venn, net over de grens in Duitsland. In najaar en winter zwerven ze dan rond in Nederland. De aantallen groeiden gestaag tot enkele tientallen en na een dipje halverwege de jaren '10 zit de groei er weer in.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen | Geen broedvogel |
| Geschat maximum aantal overwinteraars | 35-45 (in 2013-2015) |
| Doortrekkers | 1-100 (in 2008-2012) |
Bron: sovon.nl
Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
In het voorjaar is de flamingokolonie in het Zwillbrocker Venn, net over de grens bij het Gelderse Groenlo, zeker een bezoek waard. In de winter zijn bijna alle flamingo's uit die kolonie te vinden in de Grevelingen: en wel specifiek bij het haventje van Battenoord, op Goeree-Overflakkee.
In Europa
Sinds het begin van de jaren '80 broeden uit waterwildcollecties ontsnapte Chileense flamingo's samen met Europese flamingo's in het Zwillbrocker Venn. Het is de meest noordelijke broedplaats van flamingo's ter wereld. Ook aan de oostelijke kant van het Verenigd Koninkrijk, Zuid-Duitsland en Noordwest-Frankrijk duiken ze regelmatig op. Net als in de Camargue.
Meer informatie
Bescherming
Deze soort geldt wereldwijd als bijna-bedreigd. Gevreesd wordt namelijk dat de populatie in het oorspronkelijk verspreidingsgebied in Zuid-Amerika vrij snel kan afnemen de komende drie generaties. Dit door eierrapen, jacht, verstoring en de afname van geschikt habitat.
Wat wij doen
Chileense flamingo's zijn exoten. Vogelbescherming bevordert onderzoek en monitoring naar deze groep, om te voorkomen dat inheemse populaties worden geschaad. Bestrijding van invasieve exoten mag niet ten koste gaan van inheemse soorten. Zie voor meer uitgebreide informatie ons standpunt over Exoten.
Wat kun jij doen
Vogelbescherming is geen voorstander van het houden van vogels in gevangenschap. Mocht je kooi- of volièrevogels willen houden, zorg dan ervoor dat zij niet ontsnappen en zich in het wild vestigen.
Meer weten?
Wet- en regelgeving
De Chileense flamingo is een uitheemse vogelsoort. De soort geniet geen bescherming op grond van de Europese Vogelrichtlijn en de Nederlandse Omgevingswet, omdat de soort niet van nature in het wild voorkomt in de Europese Unie. Het gaat om een uitheemse vogelsoort die door de mens is geïntroduceerd buiten diens natuurlijke verspreidingsgebied, zich nadien in de vrije natuur heeft weten te handhaven en is gaan voortplanten. Er is desalniettemin een aantal regels van toepassing op uitheemse soorten.
Algemene regels
De wet bevat algemene regels die van toepassing zijn op uitheemse vogelsoorten. Het gaat om:
- de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
- het algemene verbod op dierenmishandeling (opgenomen in de Wet dieren).
De wet bevat daarnaast specifieke regels die van toepassing zijn op uitheemse soorten. Het gaat om:
- het verbod op het uitzetten of vrijlaten van dieren of hun eieren in de vrije natuur;
- een bevoegdheid voor de provincie om (categorieën) personen opdracht te geven om populaties van aangewezen diersoorten te verwijderen of beperken mits daarmee een wettelijk belang wordt gediend.
Uitzonderingen op de bovenstaande verboden zijn onder voorwaarden mogelijk.
Bijzondere regels
De Chileense flamingo staat (nog) niet op de Europese lijst van zorgwekkende invasieve uitheemse soorten. Deze lijst is vastgesteld op grond van EU-verordening 1143/2014 over de preventie en beheersing van de introductie en verspreiding van invasieve uitheemse soorten. Deze verordening bevat diverse ge- en verboden over de soorten op de Europese lijst, zoals een import- en handelsverbod, maar ook een bezit- en fokverbod. Onder de Omgevingswet zijn provincies (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) belast met het beheer van hun populaties als dit een wettelijk belang dient.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Informatiepunt Leefomgeving
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal