Roodkopklauwier

Snel naar informatie over:

• Herkenning
• Leefwijze
• Verspreiding en aantal
• Bescherming
• Wet- en regelgeving

Geluid

Alarm korte hese roepjes of triller. Zang luide snelle stroom, piepend en smakkend. Imiteert. Herhaalt bepaalde frasen. Zowel man als vrouw zingt.

• Zang
• Alarm

Broeden

Broedt vanaf eind april tot begin juni. Eén broedsel per jaar (in Europa), meestal 4-6 eieren, met soms een vervangend legsel. Broedduur 13-16 dagen. Nest door beide ouders gebouwd, een kom van twijgjes, wortels en plantaardig materiaal, bekleed met onder andere haar, wol en mos. Het nest bevindt zich op een zijtak van fruitbomen, populieren en eiken, vaak op 4-5 meter hoogte, maar tot 20 meter hoogte is mogelijk. In het Middellandse Zeegebied broeden ze ook heel laag in dicht struikgewas. Het vrouwtje broedt de eieren uit. Nestjongenperiode 15-18 dagen. Door beide ouders gevoerd. Jongen met 3-4 weken zelfstandig. In familieverband trekken ze nog samen op tot 6 weken na uitvliegen.

Leefgebied

Leeft over het algemeen in halfopen gebieden met doornige struiken en losse bomen, zoals open bos, oude boomgaarden, olijfboomgaarden, tuinen en parken of hagen met grote doornige struiken. Meer naar het zuidoosten leven ze tot aan de rand van steppe en woestijn; in Griekenland ook in pijnboombossen. In het noordelijk deel van het verspreidingsgebied een vogel van het kleinschalig cultuurlandschap.

Voedsel

Voornamelijk grote insecten zoals kevers, krekels, sprinkhanen, spinnen en rupsen. Maar ook wel kleine hagedissen, zoogdieren of vogels.

Vogeltrek

Trekt in een breed front vanaf half augustus - begin september in zuid-/zuidwestelijke richting naar gebieden beneden de Sahara om te overwinteren. Maar de vogels blijven ten noorden van de evenaar. De volwassen vogels trekken eerder weg. Vanaf februari tot mei gaat het in de omgekeerde richting.

Aantallen in Nederland

Bron: sovon.nl

Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

Zeldzame doortrekker, meest nog in mei. Vooral in insectenrijke natuurgebieden (duinen, heide).

In Europa

Komt voor in het Middellandse Zeegebied. In Oost-Frankrijk, Zuid-Duitsland en Oost-Polen liggen de meest noordelijke broedgebieden. Naar het oosten te vinden tot in Georgië.

Meer informatie

• BirdLife International

Wat wij doen

Vogelbescherming ondersteunt internationale vogelbescherming als onderdeel van BirdLife International. Onderdeel daarvan is het opkomen voor een meer natuurlijk Europees platteland. Doordat de EU grootschalige en intensieve landbouw stimuleert, gaat het leefgebied van een soort als de roodkopklauwier achteruit. In Nederland is herhuisvesting van de roodkopklauwier onwaarschijnlijk. Het extensieve karakter van landbouwgebieden in het oosten en zuiden van Nederland bestaat niet meer. De vogel heeft hoogstamboomgaarden nodig, doornige struiken, ruigtes met insecten en graslanden met hier en daar struikgewas. Daar komt bij dat het Europees broedgebied naar het zuidoosten aan het krimpen is. Mogelijk spelen de toename van natte zomers daarbij een rol. De invloed van de situatie in de winterkwartieren is onbekend.

Wat kun jij doen

Tijdens de Europese en Nederlandse verkiezingen stemmen op partijen die een natuurlijk landschap belangrijk vinden. Duurzaam geproduceerde landbouwproducten aanschaffen. Daarmee is de roodkopklauwier uiteraard niet direct geholpen, maar dat levert wel een bijdrage het welzijn van alle boerenlandvogels, een van de meest bedreigde soortgroepen in Europa.

Meer weten?

• Sovon Vogelonderzoek Nederland
• Dutch Avifauna

Algemene regels

De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:

• vogels opzettelijk te doden of vangen;
• nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
• eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
• vogels opzettelijk te storen;
• vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.

Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.

De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:

• de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
• de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
• de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
• het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).

Bijzondere regels

Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen, omdat de soort slechts in beperkte mate op doortrek in Nederland voorkomt.

Meer weten?

• Juridische bescherming van vogels
• Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
• Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
• Informatiepunt Leefomgeving