Navigatie overslaan
Witbandkruisbek / Elwin van der Kolk

Witbandkruisbek

Two-barred Crossbill, Loxia leucoptera - Vinken (Fringillidae)

De witbandkruisbek is een soort die broedt in Noord-Zweden en Oost-Finland en verder oostelijk in Rusland. De (onder)soort die in Canada broedt, wordt doorgaans witvleugelkruisbek genoemd. In sommige invasiejaren verschijnen grote aantallen in Nederland door voedselschaarste in het broedgebied.

Snel naar informatie over:

Witbandkruisbek / Agami

Herkenning

Ziet eruit als een kruisbek, met rood (man) of groen (vrouw) lichaam, en donkere vleugels en staart. Op de vleugel twee brede witte vleugelstrepen gevormd door de toppen van middelste en grote dekveren. Toppen van tertials eveneens breed en wit.

Geluid

Roep zacht "tsik-tsik" en kenmerkend "pèèh…". Zang is zeer variabel gekwetter, met zachte trillers.

14,5-17 cm

Deze soort lijkt op:


Grote kruisbek

Kruisbek

Beleef de Lente live

Ieder broedseizoen laten publiekslievelingen als steenuil, ooievaar, slechtvalk, kerkuil en zeearend zich voor de camera’s bewonderen. Van de meest bijzondere momenten worden clipjes gemaakt, zodat niemand iets hoeft te missen. Per vogel wordt een blog bijgehouden door een deskundige om uit te leggen wat er gebeurt en wat we kunnen verwachten.

Naar de camera's

Steenuil / Nature in Stock - Eric Medard

Leefwijze

Broeden

Broedtijd vooral juni-augustus in Europa en Rusland. Heeft 0-2 broedsels per jaar (afhankelijk van voedselsituatie) van meestal 3-5 eieren. Broedduur 14-16 dagen. In broedgebieden nestelend in lariks, spar en soms den. Nest wordt door vrouwtje gemaakt van takjes, twijgjes, plantenstelen, korstmos, mos, wortels en haar. Tussen de 2-20 meter hoog geplaatst, meestal tegen de stam van de boom, ook wel aan uiteinde. Nest door overhangende takken vrijwel onzichtbaar. Broeden in kolonies van 15 paar. Jongen vliegvlug na 22-24 dagen, familieverband na uitvliegen nog enige weken intact.

Leefgebied

Broedt in dichte lariksbossen met den, soms ook met spar zoals in Scandinavië en Noordwest-Rusland. Kan bij afwezigheid van voedsel zich ook wenden tot loofbos (berk), maar zeer gehecht aan naaldhout, ook als hij in Nederland opduikt.

Voedsel

Met name zaden, knoppen, bessen en schoten van naaldbomen (vooral lariks), maar ook den, berk, els en lijsterbes.

Vogeltrek

In delen van zijn verspreidingsgebied standvogel, andere delen trekvogel en deels ook nomadisch. De vogels die bij ons te verwachten zijn, broeden in noordelijkste deel van Europa en Noordwest-Azië, en dwalen in de winter zuidelijk en westelijk af in Centraal- en Zuid-Finland en Zweden. Regelmatig vliegen grotere aantallen van en naar het zuiden en zuidwesten tussen juli en december, vanuit Scandinavië en de Baltische staten tot ver in Europa. In Noorwegen is er elke 7 jaar een invasie die soms gerelateerd wordt aan voedseltekort voorbij de Oeral.

Cursus Vogels in Nederland

In deze gratis online vogelcursus voor beginners leert u in tien vogellessen veel vogels en hun geluiden herkennen. Van tuinvogels, bosvogels, weidevogels en watervogels tot vogels van het waddengebied. Met handige tips, filmpjes en ezelsbruggetjes om vogels te leren kijken en vooral van vogels te genieten.

Camilla Dreef & Nico de Haan

Schrijf u in

Nico de Haan en Camilla Dreef

Verspreiding en aantal

In Nederland nomadisch, met een enkel geval buiten invasiejaren. Wereldpopulaties stabiel.

Aantallen in Nederland

Aantal broedparen

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

Dennenbos op de Waddeneilanden, Drenthe, Veluwe of Utrechtse Heuvelrug.

In Europa

Broedt alleen regelmatig in Finland en Noord-Zweden.

Meer informatie

Bescherming

De soort geldt wereldwijd niet als bedreigd.

Meer weten?

Vogelbescherming Optiek

Ruime sortering, hoge kwaliteit in alle prijsklassen, 40 jaar expertise en persoonlijk advies in de winkel in Zeist. Ons enthousiaste en deskundige winkelteam demonstreert graag de verschillende modellen en mogelijkheden, zodat u zelf kunt vergelijken en uw keuze op uw gemak kunt maken. Én u steunt het werk van Vogelbescherming.

Bekijk Vogelbescherming Optiek

Wet- en regelgeving

De witbandkruisbek is een beschermde inheemse diersoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn witbandkruisbekken beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de witbandkruisbek is in Nederland geregeld in de Wet natuurbescherming.

Algemene regels

De Wet natuurbescherming bevat een aantal verboden handelingen die van toepassing zijn op alle inheemse vogels. Deze verboden gelden in heel Nederland. De wet verbiedt:

  • het opzettelijk doden of vangen van vogels (artikel 3.1 lid 1);
  • het opzettelijk vernielen of beschadigen van nesten, rustplaatsen en eieren van vogels, of het wegnemen van nesten (artikel 3.1 lid 2);
  • het rapen en onder zich hebben van eieren van vogels (artikel 3.1 lid 3);
  • het opzettelijk storen van vogels (artikel 3.1 lid 4);
  • het bezit, het vervoer en de handel in vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan (artikel 3.2).

Overtreding van deze verboden is een economisch delict en kan leiden tot strafrechtelijke vervolging. De verboden worden ook bestuursrechtelijk gehandhaafd. Uitzonderingen op de verboden zijn opgenomen in de wet en de bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De wet voorziet in een algemene bevoegdheid voor de provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) om onder strikte voorwaarden een ontheffing of vrijstelling te verlenen van de verboden (artikel 3.3).

Bijzondere regels

Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen op grond van de Wet natuurbescherming. De soort komt slechts in beperkte mate in Nederland voor.

Meer weten?

© Foto's: AGAMI   © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk   © Video's: Natuur Digitaal

Verras me met nog een vogel