Leach's Storm Petrel, Oceanodroma leucorhoa - Noordelijke stormvogeltjes (Hydrobatidae)
Het vaal stormvogeltje is een kleine zeevogel van de oceanen van het noordelijk halfrond, met een wereldpopulatie van wel 20 miljoen exemplaren. 'Vaaltjes' worden vooral gezien aan de kust, met stormachtige wind. Soms waaien ze het binnenland in; ze worden dan regelmatig op het IJsselmeer gezien.
Zeer donkere, kleine zeevogel, die vaak laag boven de golven blijft en kan 'keilen' als een pijlstormvogel. Van dichtbij zijn de witte stuitvlekken en de grijze baan op de bovenvleugel te zien. Lichtgevorkte staart en langere en spitsere vleugels dan het veel zeldzamere stormvogeltje.
Alleen op de broedplaatsen te horen. Merkwaardig, nasaal gekwetter.
19-22 cm, spanwijdte 45-48 cm
Broedt in het Atlantische gebied van mei-augustus; jongen vliegen uit tot in oktober. Broedt in nestholte in de grond, in rotspleten en zelfs in muren. Eén broedsel, één ei. Broedperiode gemiddeld 41-43 dagen. Broedt soms in zeer grote kolonies. Jongen vliegvlug na ongeveer 61-70 dagen.
Vogel van open zee die normaliter ver uit de kust leeft, vooral op de Atlantische Oceaan. Wordt na (lang aanhoudende) storm vaker in de Noordzee aangetroffen en wordt dan ook in de branding gezien. Zoekt op de oceaan voedselrijke gebieden op, met gradiënten in zoutgehalte en temperaturen, en waar water uit de diepte opwelt. Broedt op eilandjes op heuvels, bergen of hellingen, vooral in rotsspleten, maar ook in holen in zachte grond, tussen boomwortels of in grasland.
Vooral vis van klein formaat (zoals spiering), pijlinktvisjes, kleine kreeftjes en garnalen, ongewervelden (oceaanschaatsers) en visafval. Pikt voedsel van de oppervlakte, duikt niet. Volgt ook walvissen en zeehonden. Foerageert overdag en 's nachts, vindt voedsel ook op geur.
Trekt in september-november van noordelijke Atlantische Oceaan naar de tropische zeeën. Noord-Amerikaanse vogels steken daarbij ook de oceaan over naar de oostkant (ringvondsten in IJsland, Frankrijk en Spanje). Wordt in herfst ook aan de Noordzeekust gezien. Arriveert in april-mei weer op de broedplaatsen.
doortrekker in zeer klein aantal
Niet bekend of de aantallen toe- of afnemen. In jaren met veel harde aanlandige wind en storm talrijker.
Aantal broedparen |
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Te zien vanaf de kust tijdens of na storm in de herfst. Dan soms ook op het IJsselmeer langs bijvoorbeeld de Oostvaardersdijk.
Broedt op eilanden en eilandjes in Groot-Brittannië, Noorwegen, de Faeröer en vooral IJsland. In Noord-Amerika is de soort echter veel talrijker.
Niet bedreigd, er zijn geen tekenen van achteruitgang, maar tellingen zijn zeer moeilijk uit te voeren. Gevoelig voor vervuiling met gechloreerde koolwaterstoffen. Lokale achteruitgang door predatie van katten, vossen, huismuizen, otters, Amerikaanse nertsen, maar ook grote jagers en grote mantelmeeuwen.
Geen specifieke maatregelen.
Het vaal stormvogeltje is een beschermde inheemse diersoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn vaal stormvogeltjes beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van het vaal stormvogeltje is in Nederland geregeld in de Wet natuurbescherming.
De Wet natuurbescherming bevat een aantal verboden handelingen die van toepassing zijn op alle inheemse vogels. Deze verboden gelden in heel Nederland. De wet verbiedt:
Overtreding van deze verboden is een economisch delict en kan leiden tot strafrechtelijke vervolging. De verboden worden ook bestuursrechtelijk gehandhaafd. Uitzonderingen op de verboden zijn opgenomen in de wet en de bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De wet voorziet in een algemene bevoegdheid voor de provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) om onder strikte voorwaarden een ontheffing of vrijstelling te verlenen van de verboden (artikel 3.3).
Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen op grond van de Wet natuurbescherming, omdat de soort slechts in beperkte mate op doortrek in Nederland voorkomt.
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal