Vaal stormvogeltje
Leach's Storm Petrel, Oceanodroma leucorhoa - Noordelijke stormvogeltjes (Hydrobatidae)
Het vaal stormvogeltje is een kleine zeevogel van de oceanen van het noordelijk halfrond, met een wereldpopulatie van wel 20 miljoen exemplaren. 'Vaaltjes' worden vooral gezien aan de kust, met stormachtige wind. Soms waaien ze het binnenland in; ze worden dan regelmatig op het IJsselmeer gezien.
Snel naar informatie over:
Herkenning
Zeer donkere, kleine zeevogel, die vaak laag boven de golven blijft en kan 'keilen' als een pijlstormvogel. Van dichtbij zijn de witte stuitvlekken en de grijze baan op de bovenvleugel te zien. Lichtgevorkte staart en langere en spitsere vleugels dan het veel zeldzamere stormvogeltje.
Geluid
Alleen op de broedplaatsen te horen. Merkwaardig, nasaal gekwetter.
19-22 cm, spanwijdte 45-48 cm
Cursus Vogels in Nederland
Leefwijze
Broeden
Broedt in het Atlantische gebied van mei-augustus; jongen vliegen uit tot in oktober. Broedt in nestholte in de grond, in rotspleten en zelfs in muren. Eén broedsel, één ei. Broedperiode gemiddeld 41-43 dagen. Broedt soms in zeer grote kolonies. Jongen vliegvlug na ongeveer 61-70 dagen.
Leefgebied
Vogel van open zee die normaliter ver uit de kust leeft, vooral op de Atlantische Oceaan. Wordt na (lang aanhoudende) storm vaker in de Noordzee aangetroffen en wordt dan ook in de branding gezien. Zoekt op de oceaan voedselrijke gebieden op, met gradiënten in zoutgehalte en temperaturen, en waar water uit de diepte opwelt. Broedt op eilandjes op heuvels, bergen of hellingen, vooral in rotsspleten, maar ook in holen in zachte grond, tussen boomwortels of in grasland.
Voedsel
Vooral vis van klein formaat (zoals spiering), pijlinktvisjes, kleine kreeftjes en garnalen, ongewervelden (oceaanschaatsers) en visafval. Pikt voedsel van de oppervlakte, duikt niet. Volgt ook walvissen en zeehonden. Foerageert overdag en 's nachts, vindt voedsel ook op geur.
Vogeltrek
Trekt in september-november van noordelijke Atlantische Oceaan naar de tropische zeeën. Noord-Amerikaanse vogels steken daarbij ook de oceaan over naar de oostkant (ringvondsten in IJsland, Frankrijk en Spanje). Wordt in herfst ook aan de Noordzeekust gezien. Arriveert in april-mei weer op de broedplaatsen.
Verspreiding en aantal
doortrekker in zeer klein aantal
Niet bekend of de aantallen toe- of afnemen. In jaren met veel harde aanlandige wind en storm talrijker.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen |
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
Te zien vanaf de kust tijdens of na storm in de herfst. Dan soms ook op het IJsselmeer langs bijvoorbeeld de Oostvaardersdijk.
In Europa
Broedt op eilanden en eilandjes in Groot-Brittannië, Noorwegen, de Faeröer en vooral IJsland. In Noord-Amerika is de soort echter veel talrijker.
Meer informatie
Bescherming
Niet bedreigd, er zijn geen tekenen van achteruitgang, maar tellingen zijn zeer moeilijk uit te voeren. Gevoelig voor vervuiling met gechloreerde koolwaterstoffen. Lokale achteruitgang door predatie van katten, vossen, huismuizen, otters, Amerikaanse nertsen, maar ook grote jagers en grote mantelmeeuwen.
Wat wij doen
Geen specifieke maatregelen.
Eropuit met MijnVogelvinder.nl
Wet- en regelgeving
Het vaal stormvogeltje is een beschermde inheemse diersoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn vaal stormvogeltjes beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van het vaal stormvogeltje is in Nederland geregeld in de Wet natuurbescherming.
Algemene regels
De Wet natuurbescherming bevat een aantal verboden handelingen die van toepassing zijn op alle inheemse vogels. Deze verboden gelden in heel Nederland. De wet verbiedt:
- het opzettelijk doden of vangen van vogels (artikel 3.1 lid 1);
- het opzettelijk vernielen of beschadigen van nesten, rustplaatsen en eieren van vogels, of het wegnemen van nesten (artikel 3.1 lid 2);
- het rapen en onder zich hebben van eieren van vogels (artikel 3.1 lid 3);
- het opzettelijk storen van vogels (artikel 3.1 lid 4);
- het bezit, het vervoer en de handel in vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan (artikel 3.2).
Overtreding van deze verboden is een economisch delict en kan leiden tot strafrechtelijke vervolging. De verboden worden ook bestuursrechtelijk gehandhaafd. Uitzonderingen op de verboden zijn opgenomen in de wet en de bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De wet voorziet in een algemene bevoegdheid voor de provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) om onder strikte voorwaarden een ontheffing of vrijstelling te verlenen van de verboden (artikel 3.3).
Bijzondere regels
Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen op grond van de Wet natuurbescherming, omdat de soort slechts in beperkte mate op doortrek in Nederland voorkomt.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Soortendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal