Vrijwilliger in voor- en tegenspoed

Boos was ze. Woedend, toen ze hoorde dat de gemeente Utrecht van plan was alle bomen in haar straat te rooien omdat de boomwortels het wegdek omhoog duwden. Francine Rietdijk liet het er niet bij zitten. Ze belde raadsleden, schakelde de pers in, vroeg een onderhoud met de wethouder aan en hield een vurig pleidooi in de gemeenteraad.

En het hielp. De bewoners werden enthousiast en de raadsleden waren onder de indruk van deze fiere vrouw, die vol vuur uitlegde waarom die bomen zo waardevol waren. Uiteindelijk gingen de rooiplannen van tafel en de bomen mochten blijven. De hele straat was blij.

Intussen werd bekend dat het spoor naar Houten zou worden verdubbeld en ProRail en de gemeente Utrecht het spoortalud opnieuw zouden inrichten. Het zag ernaar uit dat de ruige begroeiing van het talud zou verdwijnen. Maar daarin huisden niet alleen merels, gaaien, grasmussen en groenlingen, maar ook boomklevers, boomkruipers, allerlei mezen en natuurlijk de roodborst. Dat was voor Francine de aanleiding om zich te melden bij Vogelbescherming. En even later was ze als vrijwilliger Stadsvogeladviseur en Tuinvogelconsulent. Dat ze daar­naast ook nog een baan had als bedrijfsjournalist en zanglerares, was voor haar geen probleem.

Francine: “Natuurlijk kwam dat hard aan. Van al onze ideeën was misschien maar een paar procent gerealiseerd. Maar dat hoort wel bij het werk van Stadsvogeladviseur, dat je goed kan incasseren. Dat je tevreden leert zijn met kleine stapjes. Dat je steun zoekt bij elkaar. We zijn in Utrecht met z'n vieren en komen regelmatig bij elkaar. Daarbij krijgen we ook veel steun vanuit het kantoor in Zeist. Vogelbescherming doet veel voor zijn vrijwilligers en dat houdt je gaande. En dat moet ook wel. Je moet immers voortdurend dingen in de gaten blijven houden en de succesjes zijn over het algemeen niet groot.”

Inmiddels diende het volgende project zich alweer aan: een groenbeheerder in Leidsche Rijn meldde zich. Hij wilde weten hoe hij meer zangvogels naar Leidsche Rijn kon krijgen, want op dat moment zaten er alleen maar eksters en kauwen.

Opnieuw ging Francine aan de slag, en nu schoot ze raak. Aan de hand van het boek ‘Stadsvogels’ van Jip Louwe Kooijmans legde zij hem uit hoe hij met een meer vogelvriendelijke beplanting het aantal soorten zangvogels in zijn gebied kon verhogen en ze wees hem op succesvolle projecten in andere steden. De groenbeheerder nam haar adviezen ter harte bij de beplanting van – ook weer – een spoortalud en later bij de inrichting van het Waterwinpark, een groene ruimte middenin een woonwijk. Ruim een jaar later liet hij haar enthousiast weten dat hij nog meer had gedaan met haar adviezen bij het inrichten van het groen in Leidsche Rijn.

Op dit moment werkt Francine, naast haar werk als zzp-er, aan verschillende projecten om vogels te beschermen. Eén daarvan is de renovatie van een groep woningen van de architect Rietveld, samen met Stadsvogeladviseur Karin Brouwer. Een bewoner daarvan zocht contact met Vogelbescherming, omdat de renovatie weleens heel ongunstig kon uitpakken voor de gierzwaluwen en de mussen die daar al jaren zitten.

Daarnaast vecht ze met een groep bewoners voor het behoud van een 'groene' driehoek langs de Waterlinieweg, waar de gemeente Utrecht een studentenflat wil bouwen. En dan zijn er ook nog de mussenbolwerken in haar woonwijk, die zij in samenwerking met omwonenden en een woningbouwcorporatie wil beschermen.

Soms denkt ze er wel eens aan om te stoppen met dit vaak zo taaie advieswerk. Maar gelukkig zijn er regelmatig ook bewoners die open staan voor een groen geluid, die iets begrijpen van het belang van vogels in een wijk en zelf ook met initiatieven komen.

Dat is ook het aantrekkelijke van Francine’s werk als tuinvogelconsulent. “Je werkt dan voor mensen die echt iets willen, die vogels in hun tuin willen zien, en die blij worden als je hen vertelt en laat zien hoe gemakkelijk je dat voor elkaar kan krijgen.”

En dat is haar op het lijf geschreven. Haar eigen, piepkleine stadstuintje is daar een sprekend voorbeeld van. Hoge en lage struiken, een vijver, een moerasrandje, en verschillende rommelhoekjes. Maar liefst 24 soorten tuinvogels weten haar paradijsje te vinden, dat het hele jaar door van alles voor haar vogels te bieden heeft. Francine: “En daar word ik nou heel gelukkig van.”