Navigatie overslaan
Ringmus / Shutterstock Alle berichten

Voorkom droogte én wateroverlast in de tuin: tips

Geplaatst op 11 april 2025

Het is een gortdroog voorjaar, dus planten en vogels zwoegen. Maar, in de herfst valt de regen met bakken uit de lucht en overstromen de riolen. Hmm. Daar kan wat mee: tuintips op water beter te benutten.

Wat een vreselijk dilemma. Het gras vergeelt, bloemen verpieteren voor ze tot bloei komen en vogels kunnen maar moeilijk wormen vinden (die nu diep zitten onder bikkelharde grond). Dat schreeuwt om lekker sproeien, de kranen open, de gieters vol. Zo helpt je de natuur tenslotte ook, want wat moet een bij zonder bloem en wat moet een merel zonder zacht gazon?

Maar, aan de andere kant knaagt dat gevoel van verspilling. We moeten toch juist zuinig zijn met water? Voorkom daarom uitdroging en benut een teveel aan water zoveel mogelijk met deze watertuintips. Dat maakt de tuin ook nog origineel en levendig.

Roodborst / Peter Liebe (Fotogalerij) De tuin schreeuwt om water en de vogels ook. Maar, we moeten nu toch zuinig zijn met water? -> Watertuintips Roodborst / Peter Liebe (Fotogalerij)

Bescherm je tuin tegen uitdrogen

Vóór je met water begint, kun je wat doen om te voorkomen dat de tuingrond uitdroogt. Plant bijvoorbeeld bodembedekkers, zoals kruipend zenegroen, penningkruid, of bosaardbei. Ze groeien onder de andere beplanting en vormen een soort afdeklaagje, waardoor water minder snel verdampt. Ook het strooien van boomschors of houtsnippers tussen de planten heeft dit effect.

Verdiep je verder in welke planten je waar poot of laat je goed adviseren door een tuinvogelconsulent. Sommige planten gedijen in zon, andere in schaduw, sommige houden van nat, andere van droog. Staan ze op een 'natuurlijke' plek, dan hebben ze vaak minder hulp nodig.

Regenton / Shutterstock Regenton op een verhoging, met ernaast vrouwenmantel, een mooie bodembedekker die vocht vasthoudt. Regenton / Shutterstock

Koop een regenton

Een regenton is een sieraad voor elke tuin. Hij vangt regenwater op als het plenst en het riool het zwaar heeft. Hij bewaart het voor een droge dag, zodat je geen kostbaar, gezuiverd kraanwater hoeft te gebruiken voor het vogelbad en de planten. Regentonnen zijn te koop bij tuincentra en zelf te plaatsen. Handig: zet hem ergens op, zodat de gieter onder het kraantje past en doe er een deksel op zodat muggen geen kans krijgen.

Goot, greppel of moeras

Als de regenton vol zit, overstroomt hij. Daarom zit bovenin een afvoerbuis, vaak toch weer naar het riool. Daar kan meer mee. Maak bijvoorbeeld een fraaie bakstenen goot van de regenton naar de vijver. Als ook die helemaal vol is, moet er natuurlijk wel een overloopje zijn naar een sloot of rioolput.

Juffer / Pixabay Met een vijver of moerasje, komen er al snel juffers en libellen in de tuin. Juffer / Pixabay

Een alternatief: leid de goot naar een lager stuk tuin, waar een klein moerasje mag ontstaan met salamanders, watermunt en libellen! Of, laat het water door een soort greppel stromen in plaats van een goot. Die staat dan soms droog en soms vol. Denk varens, wederik, egels.

Al die opties bieden gigantische mogelijkheden voor nieuwe soorten planten, insecten en vogels in de tuin. Laat alles door op zijn beloop en kijk welke planten en dieren gedijen in deze omstandigheden.

 

Handboek voor de watervriendelijke tuin

Praktische informatie over het aanleggen van een goot, greppel, moeras of regenwatervijver vindt u in het Handboek voor de watervriendelijke tuin, van de Tuinbranche Nederland. Inclusief lijsten van ‘natte’ tuinplanten. En natuurlijk ook nog veel meer tips voor een watervriendelijke tuin.

 

Koolmees gieter / Shutterstock Giet geen kleine beetjes, maar veel in één keer en dan een tijdje niets. Koolmees gieter / Shutterstock

Slim gieten

Samengevat: zorg dat je weinig hoeft te gieten en giet als het kan met water uit de regenton. (Of uit het bad van de kinderen (of jezelf) en douche zo kort als kan.) Moet er toch schoon leidingwater aan te pas komen, giet dan slim. Dus: vroeg in de ochtend of laat in de avond als het koeler is en water minder snel verdampt.

En geef de planten liever in één keer goed veel water en dan weer dagen niets, dan iedere dag een klein beetje. Kleine beetjes zakken namelijk niet diep in de grond en daardoor maken de planten meer wortels in de bovenlaag. Niet handig want die wortels moeten juist ver de grond in om bij water te komen als het droog is. Met een flinke bups water die naar beneden zakt en dan weer droogte lijden, train je de planten om er beter tegen te kunnen.

Groen dak Amsterdam / Hanna Hirsch Groen dak op een woonboot in Amsterdam: wateropvang én leefgebied voor insecten en vogels. Groen dak Amsterdam / Hanna Hirsch

Platte daken = 60 x De Hoge Veluwe

Ten slotte: heeft je huis, schuur of bijkeuken een plat dak? Briljant! Maak er dan - als het kan -een groen dak van, want dat is ideaal voor het opvangen en vasthouden van water. En dat zorgt in de zomer weer voor verkoeling.

Denk je eens in: alle platte daken van Nederland hebben samen een oppervlakte van ruim 60 keer het nationaal park De Hoge Veluwe! Een enorm leefgebied voor planten, insecten en vogels, waar je niets met water hoeft te doen! Wacht dus niet langer en maak met hulp van Vogelbescherming een groen dak.

Online cursus Tuinvogels van Nederland

In deze gratis vogelcursus voor beginners leer je van Nico en Camilla in tien vogellessen veel tuinvogels en hun geluiden herkennen. Met handige tips, filmpjes en ezelsbruggetjes. Je ontvangt meteen de eerste vogelles per mail.

Inschrijven gratis tuinvogelcursus

Vogelvriendelijke beplanting

Voor vogels is het vooral belangrijk welke planten er in de tuin staan. Kies voor planten, bomen en struiken waar ze voedsel kunnen vinden en nestelen en schuilen. In onze webwinkel kun je diverse vogelvriendelijke planten kopen.

Kijk voor vogelvriendelijke planten