Navigatie overslaan
Koolmees nestkast herfst / Janet Bos Fotogalerij Alle berichten
Koolmees nestkast herfst / Janet Bos Fotogalerij Jeanet van Zoelen

Door Jeanet van Zoelen
Medewerker Vogelbescherming

Nestkasten: tijd voor herfst-schoonmaak!

Geplaatst op 16 september 2019

Buiten slapen is niet behaaglijk in de herfst en winter. Vogels nemen zelf hun maatregelen, maar wij kunnen ze helpen door nu nestkastjes schoon te maken of op te hangen. Extra voordeel: zo hebben ze volgend voorjaar een grotere kans op gezonde jongen.

Vogels trekken vanaf het najaar hun allerdikste bontjas aan, omdat ze buiten slapen. Dat doen ze tijdens de rui: de zomerveren vallen uit en er komt een dik pak winterveren voor terug, vaak met extra dons eronder. De buitenste, vettige veren schermen nattigheid en kou af en de donsveren zorgen voor isolatie van dat kleine lijfje. Wat verder helpt is dat vogels geen warm bloed in hun poten hebben, zo verliezen ze geen warmte door het contact met de koude boomtak of waar ze dan ook op slapen.

Goede maatregelen, maar desondanks is de nacht gevaarlijk guur voor vogels als het hard waait of vriest.

Pimpelmees / Shutterstock De nacht is gevaarlijk guur voor vogels als het hard waait of vriest. Dan helpt de beschutting van een nestkast.

Nestkasten als slaapplaats voor vogels

In gevaarlijk koude nachten, zoeken vogels zoveel mogelijk beschutting: bij elkaar, in dichte struiken, onder daken, maar ook in holen of nestkasten. En daar komen wij in beeld. Heeft u geen nestkasten in de tuin hangen? Hang er dan nu één op, want vogels slapen en rusten daar graag, ook als het 'gewoon' kil is. Nog een pluspunt: ze wennen er vast aan dus u heeft meer kans op een nestje in de lente.

Samen slapen in een lege kast

In uw tuin zijn het vaak de verschillende soorten mezen of mussen die overnachten in een nestkast. Maak oude nestkasten in het najaar leeg, want ze slapen het liefst in een kale kast. Soms met meerdere vogels bij elkaar, want dat is extra lekker warm. Ook boomkruipers doen dat af en toe. Er is eens een nestkastje gemeld bij Vogelbescherming met wel tien slapende boomkruipers!

boomkruiper / Adri de Groot Vogeldagboeken.nl Hoeveel slapende boomkruipers telt u hier? Samen slapen in een kast of onder een dakrand is warmer dan alleen.

Nestkast schoonmaken in vier stappen

Als u al wel een nestkast in de tuin heeft, dan is de herfst de beste tijd om hem schoon te maken. Als u zeker weet dat hij niet in gebruik is.

Een schone nestkast is gunstig voor de vogels die er rusten of slapen, maar ook voor de vogels die er in het voorjaar broeden. Vaak zit er namelijk ongedierte in het nest en soms blijft er een rot ei of een dood jong achter. Dit verkleint de kans op een succesvol broedsel het volgende voorjaar. 

  1. Haal de kast uit de boom of van de muur en open hem (vaak zit er een haakje, waarmee het dak of een zijde opent).
  2. Schud het oude nestmateriaal eruit boven een oude krant of de biobak. Houd rekening met ongedierte dat vaak nog in het nest zit, zoals vlooien en (veer)luizen. En ook al ziet u ze niet en oogt het nest nog perfect, ze zijn er wel!
  3. Spoel de nestkast om met heet (kokend) water. Een schoonmaakmiddel is niet nodig om deze parasieten te verwijderen.
  4. Borstel met een harde borstel goed na om de restjes uit de hoekje te krijgen en hang de nestkast terug op zijn plaats.
Pimpelmees / Shutterstock De nestkast schoonmaken vergroot ook de kans op gezonde jongen volgend voorjaar.

Niet schoonmaken tíjdens het broedseizoen

Goed om te weten: u hoeft de nestkast niet na élk nestje schoon te maken. Mezen kunnen soms snel na het uitvliegen van de jongen alweer met een volgend legsel beginnen. Dan is niet te zien of er nieuwe eieren liggen of niet-uitgekomen eieren van een vorig nestje. Per ongeluk goede eitjes weggooien of het stelletje verstoren is natuurlijk niet uw bedoeling. De mezen hebben er geen last van als er nog een tijdje een een oud eitje ligt.

Nestkasten / Vogelbescherming Vogelbescherming verkoopt nestkasten in alle soorten en maten. Daarmee komen vogels de winter door!

Nestkast kopen en ophangen

Wilt u een nestkastje kopen of maken? Dan zijn er een paar punten om op te letten, zoals de invliegopening (iedere vogel heeft zijn eigen ideale doorsnee van het invlieggat) en het materiaal (ademend, niet te warm). Ook bij het ophangen van nestkasten zijn er dingen die u echt niet, of juist wel moet doen. Denk daarbij aan de windrichting, hoogte, afstand van andere nestkasten enzovoort. 

Lees hier de belangrijkste tips bij het kopen en ophangen van nestkasten.

Koopt u een nestkast in de winkel of webshop van Vogelbescherming, dan steunt u daarmee ook nog het werk van de vereniging.

Aanbiedingen in de webshop

Neem voor de beste aanbiedingen op vogelgebied een kijkje in onze webshop. Van metalbird tot mok, van kinderboek tot kijker. Leden krijgen veel extra voordeel.

Aanbiedingen in de webshop

Mijn tuin een vogelparadijs

Wordt u ook zo blij van vogels in uw tuin of op uw balkon? Hangt u wel eens een vetbolletje voor ze op? U kunt nog meer doen. Doe de gratis Postcode Vogelcheck en ontdek welke vogels in uw buurt leven en hoe u deze vogels kunt helpen.

Postcode Vogelcheck