Iris en Meindert zijn trots op hun vogeltuin
Geplaatst op 2 april 2019
Het voorjaar is losgebarsten en veel tuinbezitters zijn druk in de weer. Hoogste tijd om te beslissen: stenen of planten? Kunstgras of bloemen? Stilte of zingende vogels? Iris en Meindert van Dijk hoeven er geen seconde over na te denken.
Trots op mijn vogeltuin
Elke maand gaat Hans Peeters op zoek naar een natuurlijke tuin, kleine vogelreservaatjes waar bewoners terecht heel trots op zijn. Bij elkaar opgeteld vormen zulke tuinen een mooi en groots natuurgebied, weliswaar verspreid over het hele land. Deze keer reist Hans af naar een vogeltuin in Sexbierum in Friesland.
Groot verschil met de buren
Iris en Meindert van Dijk wonen in een twee-onder-een-kap woning in Sexbierum. Als we hun straat inrijden, trekt hun rijk begroeide tuin meteen de aandacht. Vooral met de naaste buren is het een verschil groot: een hekwerk met gladgestreken gazon versus een groene oase. Als we uitstappen, klinkt meteen een winterkoning.
Groene muur vol variatie
De voortuin van Iris en Meindert meet 8 x 14 meter, maar lijkt kleiner vanwege een groene muur aan de straatkant van struiken en bomen. “We hebben gekozen voor een zo groot mogelijke variatie. Er staat een meidoornboom, een krentenboom, lijsterbes en appelboom. Allemaal dus met bloesem in het voorjaar en vruchten in herfst en winter. Daar houden vogels van.”
Struiken als sering, mahonie, taxus, cotoneaster, forsythia, ribus, sneeuwbal, klimopstruik, wilde liguster en een wilde braamstruik zorgen ervoor dat er van het vroege voorjaar tot laat in de zomer bloesem en bloemen zijn. Dat trekt insecten aan en op hun beurt trekken die weer vogels aan.
“En het mooie is dat we zelf heerlijk beschut buiten kunnen ontbijten. De tuin ligt op het oosten en vangt dus de ochtendzon.” Aan de zijkant wordt de tuin afgeschermd door een meidoorn- en beukenhaag.
Vogel van de maand: tjiftjaf
Als vogel van de maand noemt Meindert meteen: “De tjiftjaf, echt een voorjaarsbode. Het is de eerste trekvogel die elk jaar arriveert uit het zuiden. Zijn zang geeft ons zo’n heerlijk voorjaarsgevoel.”
Voor wie hem niet zo goed kent: de tjiftjaf is een grijsgroen vogeltje, kleiner dan een roodborst. Hij lijkt als twee druppels water op de fitis, die meestal een paar weken later arriveert. Een goed kenmerk om ze uit elkaar te houden als je ze ziet, is meestal de kleur van de pootjes. De tjiftjaf heeft donkere poten en de fitis (met twee i’s in de naam) licht (ook met i) gekleurde poten.
Helaas gaat dit ezelsbruggetje niet altijd op. Je weet het zeker als je ze hoort zingen. De tjiftjaf zingt voortduren zijn eigen naam: ‘tjiftjaf-tjiftjaf-tjiftjaf’. De fitis heeft een frêle, vragend liedje dat in toonhoogte dwarrelt van hoog naar laag.
(foto tjiftjaf van Jan van Dijk)
Vogels versus schapen
“Toen we hier kwamen wonen, was de voortuin nog een grasveld, waar we zelfs onze schapen hebben laten grazen”, memoreren Iris en Meindert. “Maar we besloten al snel om een vogeltuin aan te leggen en die zo dicht mogelijk te laten begroeien. Natuurlijk hebben we ook open ruimte gehouden voor een terras en een vijver. Water trekt altijd vogels aan.”
Behalve met broedvogels zoals pimpelmees, roodborst, winterkoning en merel komt Meindert met een lange lijst op de proppen van vogels die ze in de loop der jaren hebben waargenomen: blauwe reiger, grote bonte specht, sperwer, huismus, zanglijster, staartmees, boomkruiper, putter en kneu.
Tip van de maand: klimop
Meindert wijst op de bessen van de klimop (hedera). “Klimop draagt pas heel laat in de winter bessen. Belangrijk, want in die periode is er voor vogels niet veel voedsel meer te vinden. Merels en houtduiven zijn er dol op. Dus snoei de klimop niet in het najaar terug, maar wacht tot het voorjaar. De vogels zullen u dankbaar zijn.”
Bodembedekkers
De voortuin kenmerkt zich ook door een bodem bedekt met vooral inheemse planten. Iris en Meindert kozen ervoor, omdat dat zoveel natuurlijker is. We zien kleine smeerwortel (dat veel bijen en hommels aantrekt), maagdenpalm, aronskelk, hertshooi, kattenstaart, zenegroen en spirea. Een van de mooiste bloemen is de kievitsbloem ofwel kievitseitje; we zijn niet voor niets in Friesland.
Het is niet moeilijk voor te stellen hoe alle bodembedekkers binnenkort leiden tot een grote kleurenpracht, hoe bijen en hommels hier gaan zoemen en vlinders als dagpauwoog en atalanta van bloem tot bloem fladderen. Iris: “Vorig jaar hadden we zelfs een kolibrievlinder!”
Plant van de maand: forsythia
De geel bloeiende forsythia is in deze tijd de favoriete struik van Iris en Meindert. “Toegegeven het is van origine een Chinese struik en niet inheems,” zegt Meindert, “maar hij bloeit al heel vroeg in het voorjaar en trekt direct veel insecten aan. Daar komen zangvogels op af en dus… is iedereen blij.”
Tip: wil je jaar op jaar veel bloemen houden aan de forsythia, vergeet niet direct na de bloei de snoeischaar te hanteren.
Wat leeft er zoal?
Behalve de eerder genoemde vogels, noteerden Iris en Meindert ook: egel, bosmuis en spitsmuis. Rondom de vijver: geelgerande waterkever, groene en bruine kikker, gewone pad en kleine watersalamander.
Het insectenrijk: dagpauwoog, atalanta, kolibrievlinder, libellensoorten, waterjuffers, hommels, bijen en huismieren.
Achtertuin op de schop
Behalve een rijke vogeltuin aan de voorkant hadden Iris en Meindert ook achter een heerlijke vogeltuin. Daar broedden tjiftjaf en kneu en ’s winters kwamen ransuil en pestvogel op bezoek.
Nu wordt er aan de achterzijde een vernieuwde woonwijk gebouwd. Daarom staat ook de achtertuin op zijn kop. Niet zo leuk. Maar dankzij de ‘herinrichting’ komt er een extra groenstrook tussen de nieuwe wijk en de achtertuin van Meindert en Iris. Zo krijgen ze straks de beschikking over een tuin van 12 x 14/20 meter. Haast een verdubbeling. Dat belooft wat!
Planten van hier
Weet u niet welke planten u in uw tuin wilt zetten? Onlangs verscheen het boek ‘Planten van hier', een praktijkboek voor een duurzame leefomgeving met inheemse flora. Vol tips, adviezen en een heuse zaaikalender. Voor de moderne duurzame tuinier een onmisbare raadgever.
Wat leeft er in uw tuin?
Tuinen zijn in dorpen en steden steeds meer belangrijke leefgebieden voor vogels en andere soorten. Maar veel is nog onbekend wat er leeft in de tuin. Helpt u mee om onze kennis te vergroten? Dat kan via de Jaarrond Tuintelling! U kunt zelf kiezen welke soortgroepen u telt, en hoe vaak. De ervaring leert dat u gaandeweg steeds meer mooie soorten in uw tuin ontdekt.
Video gemaakt door Iris & Meindert van Dijk
Uw tuin, een tuinreservaat?
Wilt u de extra stap maken en uw tuin omtoveren tot een waar paradijs voor wilde planten en dieren? Bekijk hier of u een tuinreservaat bent, of kunt worden!
Online cursus Tuinvogels van Nederland
In deze gratis vogelcursus voor beginners leer je van Nico en Camilla in tien vogellessen veel tuinvogels en hun geluiden herkennen. Met handige tips, filmpjes en ezelsbruggetjes. Je ontvangt meteen de eerste vogelles per mail.
Mijn tuin een vogelparadijs
Word jij ook zo blij van vogels in je tuin of op je balkon? Hang je wel eens een vetbolletje voor ze op? Je kunt nog meer doen. Doe de gratis Postcode Vogelcheck en ontdek welke vogels in jouw buurt leven en hoe je deze vogels kunt helpen.
