Navigatie overslaan
Koolmees / Shutterstock Alle berichten
Koolmees / Shutterstock Cees Witkamp

Door Cees Witkamp
Medewerker Vogelbescherming

Koolmeesje tikt ook tegen ‘t raam

Geplaatst op 16 april 2021

De koolmees bij Cees Witkamp in Estland tikt helemaal niet tegen het raam om een indringer te verjagen, maar heeft een andere agenda. Het gedrag valt nog niet helemaal te verklaren, dus Cees zet het onderzoek naarstig voort.

In maart 2018 schreef mijn zeer gewaardeerde collega Jeanet van Zoelen een blog over roodborstjes en mezen die tegen ramen en spiegels tikken. Dat doen ze omdat ze daarin een indringer in hun territorium denken te zien. En indringers, daar wil je zo snel mogelijk vanaf. Dus wordt er met veel energie geprobeerd het spiegelbeeld te verdrijven. Soms met totale uitputting tot gevolg.

Het blog stond me nog goed voor de geest toen ik in november weer begon met het voeren van vogels op mijn balkon in Estland. Koolmezen maken daar de hoofdmoot uit van wat op het voer afkomt, vergezeld van een drietal pimpelmezen, twee glanskoppen en af en toe een paar ringmussen. Een roodborstje heb ik er nog nooit gezien.

Pimpelmees / Shutterstock Koolmezen komen vooral op het voer af, drie pimpelmezen, twee glanskoppen en soms wat ringmussen. Pimpelmees / Shutterstock

Wat doet die koolmees nou?

Ik voer drie keer per dag twee handen zaad, maar dat is niet voldoende om de honger te stillen. Binnen de kortste keren is het bordje leeg. Tja, wat dan? De mezen duiken dan naar de grond op zoek naar gevallen zaden, speuren tussen de planken van het balkon en….gaan in het raamkozijn zitten. Meestal is het een koolmees die er komt zitten.

Dat kozijn zit op zo’n 60 cm van waar ik zit te werken. Ik zit dus vlak voor zijn neus, maar dat interesseert hem weinig. Hij kijkt onderzoekend naar binnen, maar waarom eigenlijk? Kijkt ie of er binnen wel voer klaar staat? Is het een aansporing richting mij om weer een paar handen op het bordje te leggen? Ik begreep niet goed waarom die koolmezen dat doen. Want het is niet eenmalig, nee ik zie regelmatig gebeuren en altijd als het bordje leeg is.

Koolmees / Cees Witkamp De koolmees ging ter hoogte van de zak zitten en begon tegen het raam te tikken. Koolmees / Cees Witkamp

Estse koolmezen herkennen zakken voer?

Dus heb ik op een ochtend de zak met vogelvoer aan de binnenkant van het raam gezet, kijken wat er dan gebeurt. Nadat de koolmees concludeerde dat er op het bordje en de grond eronder niets te beleven was, vloog hij of zij naar het raamkozijn, ging ter hoogte van de zak zitten en begon tegen het raam te tikken. Ik kon snel een paar foto’s maken van het tafereel met mijn telefoon. Echt waar, hij tikte fanatiek tegen het raam. Daarmee was voor mij duidelijk dat in ieder geval één of meerdere Estse koolmezen een zak met voer binnenshuis herkennen als voer.

Koolmees / Elwin van der Kolk Koolmees / Elwin van der Kolk

Wat deze mees denkt? Zeg het maar.

Ik ga er (nog) niet vanuit dat dat tikken voor mij bedoeld was, maar meer een poging om het voer te pakken te krijgen. Het verhaal dat koolmezen dus alleen op een raam tikken om indringers te verjagen, lijkt in ieder geval voor deze koolmees niet op te gaan. Hij wil gewoon eten.

Maar denkt deze mees dan dat hij door het glas heen bij het eten kan komen, of misschien zelfs dat het glas er niet is? Nee, daar lijkt het niet op. Anders zou je denken dat zo’n koolmees gewoon probeert naar het voer te vliegen en dus tegen het raam aan vliegt. En dat gebeurt zelden of nooit. Ofwel, het lijkt er op dat de koolmees weet dat er voer is, maar ook dat het onbereikbaar is. En dus is dat tikken bedoeld om… Zeg het maar.

Balkon vogelvriendelijk inrichten

Plaats potten of houten bakken om besdragende struiken te planten en vaste inheemse planten waar insecten op afkomen. Of laat de afscheiding met de buren begroeien met een klimplant, voor beschutting van de vogels.

Voorbeeld vogelvriendelijk balkon

Online cursus Tuinvogels van Nederland

In deze gratis vogelcursus voor beginners leer je van Nico en Camilla in tien vogellessen veel tuinvogels en hun geluiden herkennen. Met handige tips, filmpjes en ezelsbruggetjes. Je ontvangt meteen de eerste vogelles per mail.

Inschrijven gratis tuinvogelcursus