Slobeend / Edwin ter Hennepe
Voorzichtige stapjes in de goede richting
Geplaatst op 10 juli 2025
Afgelopen vrijdag heeft demissionair minister Wiersma (LVVN) met de Kamer gedeeld hoe zij het extra geld wil uitgeven dat het kabinet beschikbaar stelt voor Agrarisch Natuurbeheer. De minister kiest er onder meer voor om de nadruk te leggen op kerngebieden voor de grutto en de uitvoering van meer ‘zwaar beheer’ door boeren. Vogelbescherming vindt dat het voorzichtig de goede kant op gaat, maar helaas zijn de plannen nog niet concreet genoeg.
Gebiedsgerichte inzet en zwaar beheer
In het hooflijnenakkoord van het kabinet Schoof stond de ambitie om jaarlijks structureel 500 miljoen te besteden aan Agrarisch Natuurbeheer. Daarvan komt nu stapsgewijs 200 miljoen extra per jaar vrij.
Hoe dat geld precies besteed zou worden, bleef onduidelijk tot nu. Weidevogelgebieden en gebieden rondom stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden hebben wat betreft de minister prioriteit. In de weidevogelgebieden wil de minister inzetten op geclusterd en meer ‘zwaar beheer’ door boeren, zoals uitgestelde maaidata, verhoging van het waterpeil en kruidenrijk grasland. Zodat er grote aaneengesloten gebieden ontstaan die goed zijn voor weidevogels als de grutto.
Vogelbescherming pleit al langer voor zo'n gebiedsgerichte inzet en voor een veel grotere nadruk op dit zwaar beheer. Alleen zo kunnen de maatregelen namelijk echt een positieve bijdrage leveren voor weidevogels en het behalen van andere doelen op het gebied van water en klimaat.
Te weinig concreet
Helaas blijft het onduidelijk in het plan van de minister hoeveel zwaar beheer er daadwerkelijk gerealiseerd wordt en wáár er precies een clustering plaats vindt. Daarnaast wordt wederom de ambitie uitgesproken om boeren langjarige contracten aan te bieden voor het beheer zonder dat duidelijk is wanneer dit gaat gebeuren en voor hoelang.
Juist deze keuzes zijn bepalend voor een positief effect op de weidevogelaantallen. Op dat punt ligt ook een grote opgave voor Nederland. De Europese Commissie startte vorig jaar namelijk een inbreukprocedure, omdat Nederland onvoldoende doet om weidevogels te beschermen. Nederland moet nu aantonen dat ze wél haar internationale verplichtingen nakomt. De Europese Commissie komt volgende week met haar oordeel.
Van 500 naar 200 miljoen
Tot slot blijft Vogelbescherming bijzonder kritisch over het feit dat er slechts zo'n 200 miljoen per jaar beschikbaar komt voor Agrarisch Natuurbeheer. Dat is slechts een déél van de eerder toegezegde 500 miljoen euro. Wat er met het resterende geld gebeurt, blijft in ongewisse. De ambitie om in 2030 toe te groeien naar 280.000 hectare Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer is inmiddels bijgesteld naar zo'n 195.000.
Om daadwerkelijk effectief te zijn en de aantallen weidevogels weer te laten toenemen, is veel meer nodig van dit (demissionaire) kabinet.
Het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) is een subsidiestelsel met onder andere als doel het beschermen van vogelsoorten die (ook) in het agrarisch gebied leven. Bijvoorbeeld grutto, kievit en veldleeuwerik. Boeren die vrijwillig maatregelen nemen om de natuur op hun land een handje te helpen, ontvangen hiervoor subsidie. Bijvoorbeeld voor het inzaaien van kruidenrijk grasland en vernatting van hun land, zodat er optimale broedomstandigheden voor weidevogels ontstaat.
Help de boerenlandvogels
Er is helaas bijna geen geschikt leefgebied meer voor typische boerenlandvogels zoals de grutto, kievit of patrijs. Vogelbescherming is vastberaden om te investeren in de volle rijkdom van het Nederlandse landschap. Vol drassige, bloemrijke weides
en natuurrijke akkers.
Partner van BirdLife International
Wereldwijd wordt de natuur in hoog tempo vernietigd. Om dat te stoppen zijn er in alle landen sterke natuurorganisaties nodig. Vogelbescherming draagt daaraan bij als Partner van BirdLife International en ondersteunt een aantal partners bij hun ontwikkeling.
