Navigatie overslaan
Buizerd / Shutterstock Alle berichten
Buizerd / Shutterstock Gert Ottens

Door Gert Ottens
Medewerker Vogelbescherming

Vogels herkennen: buizerd vs. wespendief

Geplaatst op 26 juni 2023

De buizerd is de meest algemene roofvogel van Nederland. ‘Verre neef’ de wespendief kan op een buizerd lijken, maar is een stuk schaarser. Beide soorten hebben bovendien een variabel verenkleed. Met een geoefend oog kun je ze uit elkaar houden.

Buizerds zijn het hele jaar door aanwezig en vrijwel overal in Nederland aan te treffen. Bekend zijn de vogels die geduldig op paaltjes zitten te wachten tot een prooi zich aandient – dat zijn meestal muizen. Als ze rondvliegen maken ze vaak een ‘miauwend’ geluid. Broeden doen buizerds vooral in het buitengebied waar meer dan een paar bomen bij elkaar staan.

De wespendief is een zomergast. Bij ons aanwezig van begin mei tot in september. Tussendoor leven ze in Afrikaanse regenwouden. Het zijn stiekeme broedvogels van grote bossen. En, zoals de naam al suggereert, ze leven voornamelijk van wespenlarven, aangevuld met soms een muis, een jonge vogel en wat vaker nog een kikker.

Buizerd met muis / Marjolein Baijens Fotogalerij Buizerds leven voornamelijk van (veld)muizen. Buizerd met muis / Marjolein Baijens Fotogalerij
Wespendief met wespen / shutterstock Wespendieven pakken af en toe een muisje mee, maar eten toch vooral wespenlarven. Wespendief met wespen / shutterstock

‘Jizz’

Hoe beter je de buizerd kent, hoe eerder je de wespendief herkent. Probeer daarom bekend te raken met de variatie in het verenkleed van buizerds (zie kader). Bijvoorbeeld in de periode dat hier geen wespendieven zijn. En let daarbij vooral ook op de ‘jizz’ als ze vliegen, dat wil zeggen hoe de vogels overkomen qua grootte en vorm. De relatieve lengte en vorm van staart en vleugels, en de vorm van de kop zijn hierbij belangrijk. Het valt dan op dat buizerds enigszins compacte roofvogels zijn, met brede vleugels en een korte staart.

Vliegbeelden buizerd / Elwin van der Kolk Buizerds en wespendieven zijn beide erg variabel. Buizerds zijn echter een stuk compacter dan wespendieven, met een relatief korte staart en evenwijdig brede vleugels. Vliegbeelden buizerd / Elwin van der Kolk
Vliegbeelden wespendief / Elwin van der Kolk Wespendieven hebben in vlucht vooral langere (rondere) vleugels en staart dan buizerds. Die staart is even lang als (of zelfs iets langer dan) de vleugels breed zijn en oogt ‘vol’, vooral wanneer die gespreid is. Vliegbeelden wespendief / Elwin van der Kolk

Zoek de verschillen

Wespendieven hebben in vlucht vooral langere vleugels en een langere staart. Die staart is even lang als (of zelfs iets langer dan) de vleugels breed zijn en oogt ‘vol’, vooral wanneer die gespreid is. De staart kantelt vaak, als bij een wouw. Daarnaast zijn buizerdvleugels meer evenwijdig breed, en bij een wespendief meer rond of ‘roeispaanvormig’. Jonge wespendieven hebben overigens een meer S-vormige achterrand van de vleugel en lijken wat meer op buizerds. Ook steekt de kop bij wespendieven meer uit, en wordt hij vaak opgericht in vlucht. Het lijkt dan bijna alsof de vogel over zijn schouder kijkt. Al cirkelend houden wespendieven de vleugels iets naar beneden gebogen. Bij buizerds vormen de vleugels in vooraanzicht juist een ondiepe ‘v’ (zie onderstaande afbeelding). Wespendieven hebben bovendien een wat langzamere, soepeler vleugelslag dan buizerds.

Wespendief / HA van Emden Fotogalerij Wespendief / HA van Emden Fotogalerij

Variatie in verenkleed

Beide soorten zijn erg variabel wat het verenkleed betreft, van bijna wit tot chocoladebruin. En vooral bij wespendieven zijn er ook verschillen tussen mannetjes en vrouwtjes en de leeftijden. Het belangrijkste onderscheid tussen buizerd en wespendief is de streping van onderen en op de staart. De staart van een wespendief heeft altijd een donkere eindband met één of twee duidelijke banden dichter bij het lichaam (ook zichtbaar van boven). De ondervleugels van wespendieven zijn verder vrijwel altijd zwaar gestreept met meestal twee duidelijk ‘polsvlekken’. Daarnaast hebben mannetjes wespendief een egaal grijze kop.

Online cursus Vogels van Nederland

In deze gratis vogelcursus voor beginners leer je in 10 vogellessen veel bekende vogels en hun geluiden herkennen. Met handige tips, filmpjes en ezelsbruggetjes. Je ontvangt direct de eerste vogelles per mail.

Inschrijven gratis cursus

Meer verhalen .... in Vogels

Vogels is het tijdschrift voor onze leden, met prachtige fotoreportages en opmerkelijke verhalen. Een scala aan groot en klein nieuws, over vogels, kijk- en excursietips en nog veel meer. Word lid en ontvang
Vogels 5x per jaar.

Lees meer