Navigatie overslaan
Brandgans  / Shutterstock Alle berichten

Natuurorganisaties pleiten met alternatief voorstel voor duurzame aanpak ganzen

Geplaatst op 5 juli 2017

It Fryske Gea, Natuurmonumenten en Vogelbescherming Nederland presenteren woensdag een alternatief plan voor de ganzenaanpak in Friesland. De organisaties pleiten voor een aanpak, die toewerkt naar een duurzame balans tussen ganzen en landbouw.

Overwinterende ganzen horen van oudsher thuis in Friesland. Geef de ganzen rust in de vier maanden dat de grasgroei nagenoeg stilstaat en de schade aan landbouwgewassen beperkt is. Zorg in de maanden daarna voor voldoende en logisch gelegen foerageergebieden en geef boeren in de rest van Friesland de ruimte om de ganzen te verjagen. Om de boeren tegemoet te komen, is een goede schaderegeling onmisbaar. De provincie berekent op dit moment de kosten van het voorstel. Door in te zetten op de ontwikkeling van natuur-inclusieve landbouw in Friesland, nemen de kosten van schade op de lange termijn af. Dat maakt Friesland bloemrijker en helpt tevens bij het herstel van de weidevogels en sluit aan op de toenemende vraag van markt en samenleving.

Ganzenborden

Woensdagmiddag presenteren de natuurorganisaties de alternatieve ganzenaanpak op de Steatemerk aan Provinciale Staten. Om de aanpak te illustreren rollen ze een groot ganzenbord uit. Statenleden worden uitgedaagd om de reis van een brandgans door het winterse Friesland te maken. Als de brandgans voldoende is ‘opgevet’ en rond de 1,700 kilo weegt, is vakje 63 bereikt. De brandgans vertrekt naar Nova Zembla en bedankt Friesland voor het verblijf.

‘s Avonds debatteert Provinciale Staten over de ganzenaanpak van de provincie. Overwinterende ganzen zoeken al eeuwenlang onze delta op, om de winter door te komen en daarna weer gezond naar de broedgebieden in Scandinavië en Rusland terug te keren. De uitgestrekte kwelders, hun natuurlijke leefgebied, verdwenen grotendeels en veranderden in weilanden en akkers. De mens werd een stevige concurrent van de gans. Met de steeds intensiever wordende landbouw, nemen de knelpunten toe.

Huidige aanpak niet effectief

De ganzenaanpak van de afgelopen jaren bood onvoldoende soelaas om de knelpunten op te heffen. Uit de evaluatie die de provincie liet uitvoeren, blijkt dat de vrijwillige deelname van boeren aan foerageergebieden leidt tot voor ganzen onduidelijke rustgebieden. Daarnaast blijken de jagers (die dat in hun vrije tijd moeten doen) onvoldoende in staat om de ganzen effectief te verjagen uit de andere gebieden. Ondanks dat de afgelopen drie jaar het aantal winterganzen niet of nauwelijks groeide, nam de financiële schade toe. Dezelfde aantallen ganzen aten samen meer gras. Daarnaast speelt gestegen grasprijs een rol.

Verjaging leidt tot extra schade

De natuurorganisaties zijn ongelukkig met de nieuw voorgestelde ganzenaanpak. Gedeputeerde Kramer wil bezuinigen op de schaderegeling en daarvoor de winterrust op heffen en jaarlijks 200.000 overwinterende ganzen schieten. Dat beleid doet geen recht aan de positie van winterganzen in Friesland en zal leiden voor veel onrust onder de ganzen. Na elke verstoring moet een gans extra eten om de verloren energie te compenseren, waardoor de schade aan gewassen toeneemt. Een kolgans bijvoorbeeld moet 6% extra eten na elke verstoring. De gedeputeerde wil het ondersteunend afschot om ganzen te verjagen inzetten om de populatie te verkleinen. Dat is weinig zinvol omdat de ganzen onderdeel zijn van een Europese populatie. De aanpak druist in tegen internationale afspraken en is waarschijnlijk juridisch onhoudbaar.