Grote gele kwikstaart in de winter

Jaarlijks doen we mee met de Tuinvogeltelling en ons lijstje bestaat uit een mengelmoes van vaste stamgasten. Op nummer één staat steevast de huismus, met op een goede tweede plaats de ringmus, daarna volgen kool- en pimpelmees. Naast de vaste bezoekers hebben we soms ook goudvink, sijs, keep en appelvink. Gemiddeld komen we op 12 soorten uit. En dan zijn er nog soorten die zich pas laten zien ná de telling, hoewel je weet dat ze er zijn. Hoe frustrerend is dat!?

Zo hebben we sinds enkele jaren een wintergast die onze tuin regelmatig bezoekt, maar nog steeds niet is meegeteld, omdat hij pas na de telling komt opdagen. Een vreemde eend in de bijt, een vogel die je niet snel verwacht in een tuin: de grote gele kwikstaart. Vreemd omdat hij een echte insecteneter is en insecten zijn, of misschien moet ik zeggen waren, ´s winters schaars.

Meestal is de grote gele kwikstaart langs de vijver te vinden, waar hij achter de dansmuggen aanjaagt. Het is nu het vierde jaar op rij dat we er één in onze tuin zien. Je gaat je dan automatisch afvragen wat daar de achterliggende oorzaak van is. Zijn er gewoon meer grote gele kwikstaarten in de winter? Is er toevallig één die ieder jaar in de winter naar onze tuin komt, omdat we een vijver hebben? Of is er iets anders aan de hand?

Vroeger zag ik deze prachtige kwikstaart in de winter meestal in de grote steden. Daar is het door het hitteschild gemiddeld 7℃ warmer dan op het platteland, waardoor er meer insecten actief zijn. Verder zie ik de grote gele kwikstaarten ook iedere winter rond waterzuiveringen scharrelen. Op en rond de nabezink-tanks waar het afvalwater gezuiverd wordt, leven veel muggen en dat trekt ze aan.

Voor de meeste winter-actieve muggen hoeft u overigens niet bang te zijn, die doen geen vlieg kwaad. Want deze vrouwtjes hebben voor de ontwikkeling van de eitjes geen bloed nodig, zoals bij de steekmug. Eindelijk een mug waar ik blij van word, want zeg nu zelf, wie wil er geen grote gele kwikstaart als tuinsoort?

Maar goed, ik blijf wel zitten met de vraag waarom deze soort nu al vier jaar oprij als wintergast onze tuin bezoekt. Zijn het de zachte winters van de afgelopen jaren? Als ik kijk op waarneming.nl tussen 1980 en 1990, zie ik vooral waarnemingen van grote gele kwikken langs de kust, in steden en langs grote rivieren. Maar kijk ik over de periode 2010 tot 2020, dan zijn ze in vrijwel alle delen van Nederland gezien. Het kan natuurlijk een waarnemingseffect zijn: meer waarnemers, dus meer waarnemingen. Of is toch de klimaatverandering hier de oorzaak van? Geen idee, misschien ligt de waarheid wel in het midden.

Met pinda’s en zonnepitten kunnen we de zaad-etende vogels lokken voor de Tuinvogeltelling. Maar dat gaat niet lukken met de insectenetende vogels. Die moeten het op eigen kracht doen. Maar ik hoop toch wel dat we volgend jaar de grote gele kwikstaart eindelijk eens kunnen meetellen!