In het Horsterwold lonken appelvinken en wielewalen

Het Horsterwold is groot. Het jonge bos nabij Zeewolde telt maar liefst 3700 hectare en is daarmee het grootste aaneengesloten loofbos van Nederland. Het hart van het bos – de ‘Stille Kern’ van 900 hectare – is het mooiste deel. Het wordt door Staatsbosbeheer op natuurlijke wijze beheerd. Je loopt er door een soort oerbos met essen, wilgen, slingerplanten, varens, meidoornstruiken, hoge populieren, open velden en vogelrijke waterplassen.

In de Stille Kern mag je vrij struinen. Frank Haven, Boswachter ecologie van Staatbosbeheer: “Konikpaarden en Schotse Hooglanders zorgen ervoor dat de Stille Kern niet dichtgroeit en dat de afwisseling van bos, struweel, graslanden en moeras behouden blijft. We laten ook omgevallen bomen liggen. Doordat de natuur hier vrij spel heeft, ontstaat er een mozaïek aan verschillende leefgebieden en dat geeft de soortenrijkdom een enorme boost. Dit is echt een walhalla voor struweelvogels. Het vogelconcert is hier in het voorjaar oorverdovend. Alleen al van de zwartkop hebben we meer dan 2000 paartjes!”

Midden in de Stille Kern liggen een aantal ondiepe waterplassen. Een soort ooibos-moeras waar je vaak dodaars, lepelaars, zwanen en eenden kunt zien. Rondom de plassen trilt het Horsterwold in het voorjaar van het leven. In de struiken klinken koekoeken, nachtegalen, grasmussen, zwartkoppen, tuinfluiters en braamsluipers. Zelfs de zomertortel laat hier nog regelmatig van zich horen. Frank Haven: “Ja, we zijn heel blij dat we hier nog zo’n tien paartjes zomertortel hebben. Deze vogel heeft het zwaar maar hier kun je hem gelukkig nog horen koeren. Er is trouwens nog een andere zeldzame vogel die je hier vaak kunt zien: de wespendief. Soms overzomeren wel meer dan twintig wespendieven in het gebied. Vaak kun je ze in juni en juli zien vanaf de Tuurtoren in het gebied. Een andere leuke vogel die hier veel voorkomt is de appelvink. En je hebt ook goede kans om vogels als boomvalk, grauwe vliegenvanger, matkop of spotvogel te zien.”

Boven alles uit horen we de lokroep van de wielewaal. Vanuit de hoge populieren waar ze zich bij voorkeur ophouden klinkt het ‘dudeljo’. Tja, of dat nou een goede omschrijving van het geluid is, daar valt over te twisten, maar het korte subtiele riedeltje is wel onmiskenbaar. Als je de roep van de wielewaal van tevoren in je hoofd prent (ga naar daarvoor naar vogelbescherming.nl/wielewaal), ga je hem opeens overal horen.

Frank Haven: “De wielewaal is toch wel de trots van het Horsterwold. Meer dan 60 paar broeden er hier, een van de grootste populaties in Nederland. Als ze in mei arriveren hoor je ze inderdaad overal roepen. Vooral in percelen met populieren. Maar bedenk wel dat ze met name vroeg in de ochtend actief zijn, en later op de dag beduidend minder. Dus om ze te horen of zien, moet je er zo vroeg mogelijk op uit. Twee goede plekken om ze te vinden zijn de populieren achter de parkeerplaats van de Stille Kern en bij het uitzichtpunt van de Circle of Life. Hoewel het zien van wielewalen ondanks hun felgele kleur altijd lastig blijft, zie je ze in de lucht regelmatig oversteken van boom naar boom. Nog een gouden tip om wielewalen te zien is de Tuurtoren. Als de wielewalen in juli uitgevlogen jongen hebben, zie je ze vanuit deze hoge uitkijktoren vaak met hun jongen rondom de boomtoppen vliegen. Dat is echt genieten!”

Ontdek nog veel meer prachtige vogelgebieden in eigen land én heel Europa via birdingplaces.eu.