Hoe bosuilenkasten rosse vleermuizen fataal kunnen worden
Geplaatst op 15 september 2025
Tijdens het controleren en schoonmaken van bosuilenkasten in het Amsterdamse bos werd een groot aantal dode rosse vleermuizen gevonden. Hoewel bosuilen wel een vleermuisje lusten, is het onwaarschijnlijk dat het om prooidieren gaat; dan waren ze wel opgegeten. Eén vleermuis hing zelfs dood aan de binnenwand van de kast. Wat is er aan de hand?
Al snel kwam de waarschijnlijke doodsoorzaak naar voren. De kasten zijn gemaakt van glad betonplex ofwel bekistingshout. De keuze voor betonplex lijkt logisch: het materiaal gaat lang mee én door de gladde wanden zijn de kasten minder aantrekkelijk voor boommarters. Daardoor kunnen ze langdurig nestruimte bieden aan bosuilen, en als die er geen gebruik van maken aan holenduiven, kauwtjes of andere holenbroeders. Maar voor vleermuizen bleek het een dodelijke val. De dieren konden er niet meer uit.
Geen perfecte schuilplek
Bosuilenkasten worden opgehangen om de vogels in stedelijk, bosrijk gebied een geschikte broedplek te bieden. Daarnaast ontdekten andere bewoners het wooncomfort van de kasten. Zo ook de rosse vleermuis, een vrij grote soort die overdag graag beschutting zoekt in boomholtes. De bosuilenkast leek de perfecte schuilplek; het scheelt een zoektocht naar holtes in de steeds beter onderhouden bomen.
Vleermuizen kunnen goed opvliegen vanaf de grond, maar ze hebben hiervoor wat meer ruimte nodig dan vogels. Voor een grote soort als de rosse vleermuis is de binnenruimte van een bosuilenkast te krap om vanaf de bodem op te kunnen vliegen en zo het uitvlieggat te bereiken. Aan de gladde wanden konden de dieren niet hangen of klimmen en ze konden er ook niet meer uit. Ze kwamen van uitputting om.
Eenvoudige oplossing
Gelukkig hoefden de bosuilenkasten niet door andere kasten te worden vervangen omdat het probleem gemakkelijk op te lossen is. Door aan de binnenzijde van de kast onder de opening een ruw houten plankje te bevestigen, kunnen eventueel binnengeraakte vleermuizen gemakkelijk naar de uitvliegopening klauteren. Zo kunnen niet door bosuilen gebruikte kasten een belangrijke bijdrage leveren aan een rijkere stadsnatuur.
Check de bosuilenkast
Hangt er een bosuilenkast in jouw buurt? Kijk (buiten het broedseizoen) of die kast aan de binnenzijde is voorzien van een of meer plankjes. Als dat niet het geval is kun je die erin maken. Ga er in het broedseizoen nooit zomaar op af, bosuilen kunnen agressief en gevaarlijk zijn als je in de buurt van het nest komt.
In de webwinkel van Vogelbescherming kun je een bosuilenkast kopen waar plankjes aan de binnenkant zitten. Veilig voor vleermuizen!
Een keur aan nestkasten
Veel vogels kun je helpen met een nestkast. Elke soort heeft eigen woonwensen. Waar en hoe je de nestkast ophangt, is belangrijk, net als het type kast. Koop 'm bij Vogelbescherming, dan steun je ook ons werk.
Cursus Uilen in Nederland
In de cursus Uilen in Nederland maak je kennis met de zes uilen die in ons land broeden. Hoe herken je ze? Waar leven ze? Wat eten ze? Hoe vinden ze een partner en voeden ze hun jongen op? Je leert het in
deze online cursus.
Prijs voor leden € 20, anders € 25.
